Reklama

Hrabiowie Załuscy i ich fara

Niedziela przemyska 43/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zarodziny Załuskich Jasienica Rosielna przeżyła prawdziwy rozkwit. Ambicją wielkich magnatów stała się budowa odpowiedniej dla ich pozycji i potrzeb świątyni farnej. Załuscy czerpią wzory z pobliskich świątyń, może z sąsiedniego Brzozowa. W 1770 r. powstał przedziwny kościół. Niby drewniany, o konstrukcji zrębowej, jednak o imponującej dwuwieżowej fasadzie zachodniej imitującej barokowe kościoły miejskie. Ściany zewnętrzne jasienickiej świątyni szalowane są deskami, wzmocnione lisicami, w ścianach prostokątne okna. Do 1881 r. kościół kryty był gontem, obecnie dach pokrywa blacha. Na prawej wieży w XIX wieku miejscowy kowal z Orzechówki zamontował zegar.
We wnętrzu dominował czarno-złoto-srebrny wystrój. Kościół pomyślano jako mauzoleum rodowe Załuskich; zbudowano zatem krypty grzebalne pod prezbiterium. Fundatorami obiektu byli: dziedzic Jasienicy, starosta chęciński Ignacy hrabia Załuski oraz jego żona Marianna z Dębińskich. Kościół został konsekrowany w 1798 r. przez biskupa przemyskiego Antoniego Gołaszewskiego pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.
Od 1881 r. kolejni właściciele miejscowości - Wysoccy gospodarują tutejszymi dobrami i kościołem. W 1926 r. do nazwy Jasienica dodano nazwę: Rosielna od płynącej nieopodal rzeczki, a to dla odróżnienia od innych miejsc noszących taką samą nazwę. W czasie II wojny światowej kościół praktycznie nie ucierpiał. Okrutny los faszystowski okupant zgotował jednak mieszkańcom narodowości żydowskiej.
Wchodząc do wnętrza świątyni zachwyca nas bogaty rokokowy wystrój. Piękny ołtarz główny w centralnym miejscu mieści obraz „Koronacja Matki Bożej” z końca XV wieku (?). Nad klęczącą ze złożonymi dłońmi Marią unoszą się, podtrzymując koronę, anioły, nieco niżej Duch Święty pod postacią gołębicy, bo bokach dostrzegamy ukoronowane postacie Chrystusa i Boga-Ojca. W dolnej części obrazu fragmenty scen biblijnych: „Zmartwychwstania” (po lewej), „Ofiarowania w świątyni” (po prawej). Obraz został przeniesiony ze starego kościoła, gdzie być może stanowił środkową część ołtarza szafiastego. Tu także umieszczono rokokowe tabernakulum. Po prawej stronie na ścianie prezbiterium wiszą obrazy epitafijne wspomnianych wyżej fundatorów z II poł. XVIII wieku namalowane z dużą klasą przez nieznanego malarza. Na barokowej, wygiętej belce tęczowej Grupa Pasji z osiemnastego stulecia. Na belce tęczowej zachowały się informacje w języku łacińskim odnośnie zakończenia budowy świątyni w 1770 r. oraz jego konsekracji w 1798 r.
Po prawej stronie prezbiterium stoi barokowa chrzcielnica kamienna z XVIII wieku z rzeźbą Chrztu Chrystusa. W ołtarzach bocznych z osiemnastego stulecia znajdują się obrazy św. Antoniego (po lewej stronie) oraz św. Onufrego (po prawej). W prezbiterium znajduje się także ambona (XVIII wieku) z rzeźbą Matki Bożej Niepokalanie Poczętej.
Na ścianach świątyni znajdują się tablice epitafijne dobrodziejów świątyni - głównie z rodziny Załuskich - najstarsze z 1802 r. m.in. znanych już nam Ignacego i Marianny Załuskich, pierwszych kolatorów, Teofila Wojciecha Załuskiego, podskarbiego koronnego (zm. 1831) Hieronima Załuskiego, kasztelana rawskiego (zm. 1716) i jego żony Ludwiki z Wierzbowskich, wojewodzianki sieradzkiej (zm. 1733) i Józefa Załuskiego generała wojsk polskich (zm. 1866 r.).
Na chórze znajduje się prospekt organowy z XVIII stulecia przebudowany w 1926 r. Unikalną ozdobą kościoła jest zachowana i eksponowana w prezbiterium w okresie Triduum Paschalnego dekoracja Bożego Grobu, w formie kulis, składająca się z malowanych farbami olejnymi płócien przedstawiających różne sceny i rozpiętych na blejtramach połączonych ze sobą.
Początkowo ściany i stropy świątyni pozostawały naturalnie drewniane, z czasem przykryto je cienką powłoką wapienną. W 1870 r. znany freskant Jan Tabiński ozdobił ściany i stropy świątyni polichromią. Nad prezbiterium i nawą malowidła przedstawiają trzy sceny: Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Adorację Najświętszego Sakramentu i Bóg Ojciec w otoczeniu świętych. Stropy naw bocznych przedstawiają sceny z udziałem świętych - po trzy w każdej nawie. Na ścianie zachodniej, po obu stronach głównego wejścia kościoła znajdują się osiemnastowieczne zacheusze konsekracyjne wykonane techniką temperową. W kruchcie świątyni znajduje się osobliwa pamiątka: nadpalony krucyfiks z drewnianego kościółka św. Antoniego umiejscowiony na tutejszym cmentarzu. Kościół spłonął w 1970 r. i jedyną pamiątką po nim jest właśnie nadpalony czarny krucyfiks.
Przy kościele, na wzniesionej w latach dwudziestych XX wieku dzwonnicy zachował się średniowieczny dzwon z XV stulecia, pochodzący z pierwszej jasienickiej świątyni.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Oświadczenie ws. beatyfikacji Heleny Kmieć

2024-04-18 13:53

[ TEMATY ]

Helena Kmieć

Fundacja im. Heleny Kmieć

Helena Kmieć

Helena Kmieć

W związku z wieloma pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi drogi postępowania w procesie beatyfikacyjnym Heleny Kmieć, wydałem oświadczenie, które rozwiewa te kwestie - mówi postulator procesu beatyfikacyjnego Helelny Kmieć, ks. Paweł Wróbel SDS.

CZYTAJ DALEJ

Ilu jest katolików w Polsce? – analiza danych ze spisu powszechnego

2024-04-17 18:24

[ TEMATY ]

Katolik

Narodowy Spis Powszechny

Bożena Sztajner/Niedziela

Ilu katolików jest w Polsce? Kim są osoby, które w ramach Narodowego Spisu Powszechnego w 2021 r. odmówiły odpowiedzi na pytanie o przynależność wyznaniową? - tym m.in. tematom poświęcone było spotkanie, które odbyło się dziś w siedzibie Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego w Warszawie. Prof. Krzysztof Koseła i prof. Mirosława Grabowska zaprezentowali analizy danych dotyczących przynależności wyznaniowej Narodowego Spisu Powszechnego z 2021. W najbliższym czasie opublikowany zostanie raport na ten temat.

Prof. Koseła i prof. Grabowska przypomnieli, że wyniki spisu z 2021 r. opublikowane zostały w 2023 r. Przynależność do wyznania rzymskokatolickiego zadeklarowało 27121331 osób z ogółu 38 mln. Polaków. Bezwyznaniowość zadeklarowało 2 611506 osób, natomiast aż 7807553 osoby odmówiły odpowiedzi na pytanie o wyznanie.

CZYTAJ DALEJ

Wałbrzych. Wyniki II etapu 28. Konkursu Wiedzy Biblijnej

2024-04-18 14:32

[ TEMATY ]

Wałbrzych

bp Marek Mendyk

Civitas Christiana

konkurs biblijny

ks. Krzysztof Moszumański

okwb

ks. Mirosław Benedyk/Niedziela

Laureaci etapu diecezjalnego 28. OKWB w Wałbrzychu

Laureaci etapu diecezjalnego 28. OKWB w Wałbrzychu

W siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Wałbrzychu przy ul. Młynarskiej w czwartek 18 kwietnia odbył się diecezjalny etap 28. Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy Biblijnej.

Do rywalizacji przystąpiło 30 uczniów z terenu diecezji świdnickiej. W tym roku tematem biblijnych zmagań były: Księga Sędziów oraz Dzieje Apostolskie. Gościem specjalnym w czasie biblijnych zmagań był bp Marek Mendyk, który przewodniczył Mszy świętej dla uczestników w Wałbrzyskiej Kolegiacie, a następnie towarzyszył finalistom, aż do rozstrzygnięcia wyników.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję