Reklama

Oszmiany na Białorusi

Niedziela podlaska 51/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Oszmiana, ros. Oszmiany, miasto w pn. zach. części Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, położone nad rzeką Oszmianką. Jest jedną z najstarszych osad litewskich. Czasu powstania miasta historycy nie mogą dokładnie wyznaczyć. Pewne źródła wskazują nawet na XI w., podkreślając, że wojska Jarosława Mądrego w okolicach Oszmiany były już w 1040 r. Najczęściej jednak za datę powstania miasta podaje się 1384 r., a nawet rok 1340. W 1385 r. gród w Oszmianie odparł najazd krzyżacki. W 1432 r. w mieście rezydowali książęta litewscy. W tym czasie Oszmiana była miejscem wielu bitew. W jednej z nich wojska Zygmunta Kiejstutowicza odniosły zwycięstwo nad Świdrygiełłą. W XV w. obok Starej Oszmiany powstała Nowa Oszmiana.
Za panowania Zygmunta Starego miasto otrzymało przywileje i prawa magdeburskie. W 1505 r. osadzono tu Zakon Franciszkanów, do którego należały Stare Oszmiany. W II połowie XVI w. hetman Mikołaj Radziwiłł, zwany Rudym, kalwin i protektor różnowierców, założył w mieście zbór kalwiński oraz wyższą szkołę kalwińską w Birżach. Miasto było siedzibą sejmików, sądów ziemskich i grodzkich. Przy głównym placu zbudowano z drewna kościół Świętej Trójcy i dominikański klasztor, do którego w 1667 r. sprowadzono dominikanów. Do 1795 r. znajdowała się tu stolica jednego z powiatów w województwie wileńskim.
W 1795 r. miasto znalazło się pod zaborem rosyjskim. 18 kwietnia 1831 r. w czasie powstania listopadowego oddział powstańczy rozegrał tu bitwę z wojskami rosyjskimi, dowodzonymi przez pułkownika Werzulina, zakończoną klęską Polaków. Pułkownik spalił miasto i dokonał wielkiej rzezi na bezbronnej ludności zgromadzonej w kościele. Był to akt zemsty za odniesiony wcześniej sukces polskich powstańców. W wyniku dalszych represji zaborcy w 1850 r. zamknęli odbudowany dominikański klasztor i kościół.
Na początku XIX w. na skrzyżowaniu ulic Holszańskiej i Kaznoczeńskiej został zbudowany kościół parafialny, który w 1904 r. przebudowano w stylu neobaroku. W okresie międzywojennym miasto znajdowało się w granicach Polski, zamieszkiwane było w 68 % przez Polaków.
Wchodząc do kościoła, po lewej stronie dostrzegamy tablicę poświeconą pamięci majora Józefa Staniewicza, burmistrza miasta Oszmiany z lat 1935-1939, zasłużonego dla miasta i Kościoła. W latach 1939 -1941 miasto znalazło się pod okupacją sowiecką, gdzie w więzieniach NKWD zginęło wielu miejscowych Polaków. W latach 1941-1944 Oszmiana była pod okupacją niemiecką.
W 1948 r. władza radziecka odebrała kościół wiernym. Przez okres 40. lat kościół przestał pełnić funkcję sakralną, a jego przeznaczenie wielokrotnie zmieniano. Był m.in. filią fabryki w Wilnie i składem lnu. Po upadku ZSRR kościół został oddany wiernym i został przywrócony do sprawowania kultu. Od 1994 r. do chwili obecnej przechodzi gruntowną renowację.
Ten trudny okres historii, ciemnych kart poniżania Kościoła, upamiętnia kolejna tablica umieszczona na ścianie, po lewej stronie kościoła. Wypisane są na niej słowa: "Za pontyfikatu papieża Jana Pawła II, gdy przyszły dni wolności Kościoła, a Kościołem tej części ziemi kierował bp Tadeusz Kondrusiewicz skończył się czas milczenia tej świątyni 1948-1989". Na ostatniej kolumnie, znajdującej się po prawej stronie kościoła, pod obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej, na granitowej tablicy czytamy: "W hołdzie żołnierzom 8 brygady TUR AK 3 - go zgrupowania JAREMY - poległym, pomordowanym, zaginionym i zmarłym w więzieniach, łagrach i obozach oraz mieszkańcom ziemi oszmiańskiej, którzy walczyli z okupantem hitlerowskim i stalinowskim totalitaryzmem o niepodległość Ojczyzny. - Żołnierze oszmiańskiej 8 brygady TUR AK i Rodziny w Polsce".
W mieście, niedaleko kościoła znajduje się cerkiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego pochodząca z I poł. XIX w. Jeszcze nie tak dawno w pobliżu parku istniała także synagoga, w której do czasu rozbiórki prowadzono skup opakowań szklanych.
Od niespełna dwudziestu lat niechlubną przeszłość komunistycznych rządów przypomina mieszkańcom pomnik Włodzimierza Lenina stojący przy Urzędzie Miejskim. Dziś życie siedemnastotysięcznej Oszmiany koncentruje się wokół położonych blisko siebie obiektów sakralnych, kościoła i cerkwi, które dzięki inicjatywie księży i zaangażowaniu wiernych szybko pozbyły się reliktów przeszłości, ale jeszcze długo trwać w nich będą prace renowacyjne.
Pierwszym proboszczem zwróconego kościoła pw. św. Michała Archanioła w Oszmianie został ks. Antoni Rafałko SDB. W uroczystość św. Wojciecha w 1991 r. pod przewodnictwem bp. Antoniego Dziemianko i ks. Aleksandra Kaszkiewicza (obecnego biskupa grodzieńskiego) nastąpiło kanoniczne przywrócenie świątyni do potrzeb kultu, dokonano poświęcenia ukrytego przez wiernych dzwonu, który powrócił na wieżę kościoła. Ks. proboszcz Antoni Rafałko pracował w Oszmianie przez okres niespełna dwóch lat. Powrócił do Polski, gdzie zmarł 9 lutego 2002 r. Pochowany został na cmentarzu na Bródnie w Warszawie. Następcą Księdza Antoniego został ks. Benedykt Wisiński SDB, który kontynuował rozpoczęte prace w kościele. Po nim parafię objął ks. Krzysztof Janas. Od roku 1999 proboszczem jest ks. Jan Puzyna, niezwykle serdeczny i życzliwy kapłan. Z wielkim rozmachem prowadzi pracę duszpasterską i dalszą renowację świątyni - odnawia obecnie elewację zewnętrzną.
Parafia św. Michała Archanioła swoim zasięgiem obejmuje duży obszar zamieszkany przez 15 tys. wiernych. Parafianie modlą się także w 3 kaplicach filialnych. Statystyki parafialnych akt podają, że w ciągu roku liczba pogrzebów przekracza liczbę chrztów i waha się w granicach 160-190. Przy parafii pracują siostry Misjonarki Świętej Rodziny (założone przez bł. Bronisławę Lament). Przy kościele istnieje też ośrodek kolportażu prasy i sprzedaży dewocjonaliów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kraków: uroczystości pogrzebowe poety Leszka Długosza

2024-03-27 19:12

[ TEMATY ]

pogrzeb

PAP/Łukasz Gągulski

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja - mówił abp Marek Jędraszewski w czasie uroczystości pogrzebowych śp. Leszka Długosza w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Doczesne szczątki artysty spoczęły na Cmentarzu Rakowickim.

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja, a także często poezja śpiewana - stwierdził abp Marek Jędraszewski na początku Mszy św. pogrzebowej w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Zwrócił uwagę na zbiór wierszy „Ta chwila, ten blask lata cały”. - Ten zbiór mówi wiele o miłości pana Leszka Długosza do życia; do tego, by tym życiem umieć się także upajać - dodawał metropolita krakowski cytując fragmenty poezji, wśród których był wiersz „Końcowa kropka”. - Odejście pana Leszka Długosza jest jakąś kropką, ale tylko kropką w jego wędrówce ziemskiej - mówił abp Marek Jędraszewski. - Głęboko wierzymy, że dopiero teraz zaczyna się pełne i prawdziwe życie; że z Chrystusem zmartwychwstałym będziemy mieć udział w uczcie cudownego życia bez końca. Tym życiem będziemy mogli się upajać i za nie Bogu dziękować i wielbić - dodawał metropolita krakowski.

CZYTAJ DALEJ

Msza św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczyna obchody Triduum Paschalnego

2024-03-28 07:18

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczynają się w Kościele katolickim obchody Triduum Paschalnego - trzydniowe celebracje obejmujące misterium Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego. Liturgia tego dnia odwołuje się do wydarzeń w Wieczerniku, kiedy Jezus ustanowił dwa sakramenty: kapłaństwa i Eucharystii.

Liturgista, ks. prof. Piotr Kulbacki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego powiedział PAP, że część pierwsza Triduum - misterium Chrystusa ukrzyżowanego - rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej (Wielki Czwartek) i trwa do Liturgii na cześć Męki Pańskiej (Wielki Piątek). Po tej liturgii rozpoczyna się dzień drugi - obchód misterium Chrystusa pogrzebanego, trwający przez całą Wielką Sobotę. Nocna Wigilia Paschalna rozpoczyna trzeci dzień - misterium Chrystusa zmartwychwstałego – obchód trwający do nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania.

CZYTAJ DALEJ

Msza Święta Krzyżma w Przemyślu

2024-03-28 16:37

Stanisław Gęsiorski

Błogosławieństwo oleju Krzyżma

Błogosławieństwo oleju Krzyżma

W Wielki Czwartek, 28 marca 2024 r., tradycyjnie przed południem w Bazylice Archikatedralnej sprawowana była Msza Święta Krzyżma, której przewodniczył abp Adam Szal, metropolita przemyski. Podczas Eucharystii zostały poświęcone oleje służące do sprawowania świętych namaszczeń: krzyżmo i olej chorych, a księża wobec swojego biskupa diecezjalnego odnowili przyrzeczenia kapłańskie.

Wraz z Arcybiskupem Przemyskim Eucharystię koncelebrował arcybiskup senior Józef Michalik, biskupi pomocniczy: Stanisław Jamrozek i Krzysztof Chudzio oraz licznie zgromadzeni prezbiterzy z całej archidiecezji przemyskiej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję