Reklama

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Widawie

Niedziela łódzka 7/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W protokóle wizytacyjnym z 24 i 25 października 1825 r. czytamy: " Świątynia murowana, ale przed przeszło 20 laty spalona, potem na magazyn przeznaczona, tak dalece uszkodzona, że tylko szybki remont mógłby ją uratować. Była na to suma 14 tys. (pewnie złotych polskich) zapisana na ten cel przez biskupa krakowskiego Pawła Turskiego, odebrana przez dziedzica widawskiego Ksawerego Turskiego i na dobrach kluczewskich zabezpieczona, na co były dokumenty. Rozpoczęcie naprawy świątyni zależało od władzy cywilnej. Parafia istniała już przed abp. Janem Łaskim. Kościół ten był fundowany przez ród Wężyków widawskich w 1440 r. Ponieważ dawny kolator, dziedzic widawski, zmarł, teraz prawo to należało do sukcesorów i wierzycieli, a właściwie nie było wiadomo do kogo. Nabożeństwa parafialne odbywały się w kościele klasztornym. Kościół parafialny był pod wezwaniem św. Marcina. Resztki dawnej, zdaje się znacznej biblioteki parafialnej, złożono w jednej z cel klasztoru Bernardynów w Widawie. Za miastem, w miejscu gdzie znajdował się cmentarz grzebalny, była kaplica pw. św. Rocha. W ołtarzu była figura św. Rocha, otaczana szczególnym nabożeństwem przez wiernych. Było zezwolenie na odprawianie tam uroczystych nabożeństw za zmarłych. Cmentarz grzebalny przy kaplicy św. Rocha został poświęcony w 1810 r. przez ówczesnego dziekana Michała Zdzenickiego. Był szpital, ale bardzo zaniedbany, naprawiany przez proboszcza. Nie miał osobnego funduszu. Był dawny zapis po ks. Krysztofowiczu, w sumie 300 zł polskich, przejętych przez Jana Domaniewskiego, dziedzica Zborowa i Kątów, na wybudowanie przytułku dla jednego ubogiego przy kaplicy św. Rocha, ale woli testatora jeszcze nie wypełniono. Parafia liczyła ok. 2 tys. osób komunikujących na Wielkanoc. Proboszcz, Jan Gawełczyk, od lat 15. miał ponad 100 książek w swojej bibliotece. Nie miał wikariusza, ale utrzymywał kapelana spośród zakonników, bernardynów widawskich. Klasztor bernardynów, w którym było 3 kapłanów i 3 braci zakonnych". Według innych opracowań, pierwsze historyczne wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XIII w. W roku 1388 król Władysław Jagiełło nadał jej prawa miejskie. W 1417 r. arcybiskup gnieźnieński Mikołaj herbu Trąba erygował tutaj parafię przy nieistniejącym już kościele św. Marcina. Była to świątynia drewniana, wzniesiona przez Habdanków Widawskich. W 1440 r. została doszczętnie strawiona przez pożar. Według Słownika Geograficznego z 1893 r., na początku XVI w. "stoi tu kościół murowany św. Marcina, wzniesiony około 1446 r. na miejscu dawnego, drewnianego, konsekrowany w 1476 r. przez Andrzeja, sufragana gnieźnieńskiego. (...) Przy pożarze miasta w 1802 r. spłonął kościół parafialny z plebanią, wskutek czego nabożeństwo odbywało się w kościele bernardyńskim aż do 1846 r., w którym odbudowano zrujnowaną przez ogień świątynię". Obecnie jest to kościół filialny. W roku 1638 właściciele Widawy, Wojciech Wężyk i jego żona Anna ufundowali klasztor Ojców Bernardynów wraz z drewnianym kościołem Podwyższenia Krzyża Świętego, który spłonął w 1657 r. wraz z częścią miasta podczas bitwy ze Szwedami. Na jego miejscu wybudowano następny, drewniany, także pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. W 1678 r. został rozebrany. W tym samym roku przy poparciu fundatorów (Borowskiego i z Burzenina Pstrokońskiego) rozpoczęto budowę obecnego, murowanego kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego. Został on ostatecznie wykończony w 1709 r. z dotacji Stanisława Kolumny Walewskiego i konsekrowany przez bp. Franciszka Józefa Kraszewskiego w 1731 r.
Na mocy ukazu carskiego z 8 listopada 1864 r. za udział zakonników w powstaniu styczniowym władze carskie zamknęły klasztor Bernardynów i ich zakonny kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Interwencja biskupa włocławskiego Bereśniewicza sprawiła, że klasztor i należące doń dobra decyzją władz carskich w 1895 r. zostały przekazane na własność parafii widawskiej. Od tego roku świątynia ta stała się kościołem parafialnym, a zabudowania klasztorne plebanią. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego został wybudowany w stylu barokowym. Jest to budowla jednonawowa, skierowana ołtarzem ku wschodowi, z węższym prezbiterium półkoliście zamkniętym. Wejście doń usytuowane jest od zachodu przez kwadratową kruchtę. W podziemiach znajdują się dwie duże krypty, w których spoczywają zwłoki fundatorów i zakonników. W kryptach na ścianach widoczne są ślady zamurowanych wejść do podziemnych tuneli, które umożliwiały wydostanie się w przypadku oblężenia klasztoru. Natomiast zabudowania klasztorne (wraz z kościołem) stanowią czworobok, przed którego wejściem od strony zachodniej stoi dzwonnica zbudowana z cegły w 1903 r., w której znajdują się trzy dzwony. Do zabytków sztuki stanowiących własność parafii należą m. in. ołtarz główny z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania oraz rzeźbami św. Wojciecha i św. Stanisława, ufundowane przez chorążego wieluńskiego Stanisława Karsznickiego, cztery rzeźbione ołtarze boczne z obrazami i figurą Pana Jezusa oraz barokowa ambona. Zabytkiem są także 15-głosowe organy barokowe z zegarem i rzeźbami grających kobiet, a także spiżowa, późnorenesansowa chrzcielnica - dzieło Michała Otmana z Krakowa, podarowane przez rektora Akademii Krakowskiej Walentego Widawskiego oraz zestaw szaf rokokowych znajdujących się w zakrystii. W 300. rocznicę rozpoczęcia budowy kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, obchodzoną w 1978 r., w zachodnim skrzydle klasztoru, na piętrze, urządzono muzeum parafialne. Przy tutejszym kościele odnotowano istnienie następujących bractw: św. Anny (1593 r.), Matki Bożej Różańcowej (1613), Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (1647), św. Barbary (1672), św. Józefa (1765), św. Mikołaja (1765), Żywego Różańca i III Zakonu św. Franciszka. Oprócz kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Marcina na terenie parafii znajdują się także kaplice: na cmentarzu, w Ochlach, Lesie Zawadzkim, Zawadach oraz w Domu Zakonnym Sióstr Felicjanek w Widawie. Jako ciekawostkę można podać, że w połowie XV w. w Widawie powstała szkoła parafialna, która w 1545 r. została przez Akademię Krakowską podniesiona do stopnia kolonii akademickiej i zwaną była Akademią Widawską. Z niej wyszedł m. in. Walenty Widawski - późniejszy doktor teologii, profesor Akademii Krakowskiej i jej rektor.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kraków: uroczystości pogrzebowe poety Leszka Długosza

2024-03-27 19:12

[ TEMATY ]

pogrzeb

PAP/Łukasz Gągulski

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja - mówił abp Marek Jędraszewski w czasie uroczystości pogrzebowych śp. Leszka Długosza w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Doczesne szczątki artysty spoczęły na Cmentarzu Rakowickim.

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja, a także często poezja śpiewana - stwierdził abp Marek Jędraszewski na początku Mszy św. pogrzebowej w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Zwrócił uwagę na zbiór wierszy „Ta chwila, ten blask lata cały”. - Ten zbiór mówi wiele o miłości pana Leszka Długosza do życia; do tego, by tym życiem umieć się także upajać - dodawał metropolita krakowski cytując fragmenty poezji, wśród których był wiersz „Końcowa kropka”. - Odejście pana Leszka Długosza jest jakąś kropką, ale tylko kropką w jego wędrówce ziemskiej - mówił abp Marek Jędraszewski. - Głęboko wierzymy, że dopiero teraz zaczyna się pełne i prawdziwe życie; że z Chrystusem zmartwychwstałym będziemy mieć udział w uczcie cudownego życia bez końca. Tym życiem będziemy mogli się upajać i za nie Bogu dziękować i wielbić - dodawał metropolita krakowski.

CZYTAJ DALEJ

Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem?

2024-03-27 08:03

[ TEMATY ]

spowiedź

Magdalena Pijewska

Skąd wzięła się spowiedź w Kościele? Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem? Na czym polega dobrze przeżyta spowiedź? Na te i inne pytania odpowiada nowa książka „Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” wydana nakładem Wydawnictwa Serafin.

„Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” to książka wielu autorów. Bogata jest w teksty doświadczonych duchownych: ks. Przemysława Artemiuka, ks. Mariusza Rosika, o. Kazimierza Fryzła CSSR, br. Adama Gęstwy OFMCap, br. Błażeja Strzechmińskiego OFMCap, br. Luisa Dri OFMCap. Nie zabrakło także spojrzenia osoby świeckiej - swoim doświadczeniem podzieliła się publicystka Magdalena Urbańska. Poniżej przedstawiamy fragment książki:

CZYTAJ DALEJ

Papież w więzieniu dla kobiet: jego obecność przesłaniem nadziei

2024-03-28 13:22

[ TEMATY ]

Watykan

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Obchody Triduum Paschalnego Franciszek rozpocznie w tym roku w więzieniu kobiecym, gdzie będzie sprawował Mszę Wieczerzy Pańskiej. Dyrektor rzymskiej placówki podkreśla, że zarówno dla osadzonych, jak i pracowników zakładu karnego będzie to znak nadziei na przyszłość.

„Obecność Papieża w naszym zakładzie karnym oznacza wniesienie nadziei i miłosierdzia w rzeczywistość wielkiego cierpienia” - podkreśla dyrektor placówki. Nadia Fontana wskazuje, że personel dołożył wszelkich starań, aby w papieskiej liturgii uczestniczyła jak największa liczba więźniarek. „Wiele z nich wciąż nie dowierza, że Franciszek do nas przyjedzie, panuje ogromna radość i ferment przygotowań, aby liturgia była piękna” - mówi dyrektor więzienia dla kobiet.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję