Reklama

Lutomiersk dawniej i dziś

Niedziela łódzka 9/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Lutomiersk to niewiellkie miasteczko - osada położona 16 km na zachód od Łodzi, na lewym brzegu Neru, w dekanacie konstantynowskim archidiecezji łódzkiej, siedziba parafii i ośrodek salezjański.
Badania archeologiczne wykazały ciągłość osadnictwa w Lutomiersku od IV okresu kultury łużyckiej (1400-1200 r. przed Chrystusem); odkryto też wielkie cmentarzysko szkieletowe i ciałopalne z pierwszej poł. XI w. Lutomiersk prawa miejskie otrzymał 1274 r. od Leszka Czarnego. Można twierdzić, że we wczesnym średniowieczu był jednym z ważniejszych miast w tej części późniejszego Sieradzkiego. Poza rolnictwem mieszkańcy wykonywali inne zawody. W dokumencie z 1488 r. zachowała się wzmianka o istnieniu folusza, potrzebnego do wytwarzania sukna, inny dokument z 1580 r. podaje, że Jan, dziedzic Lutomierska, zezwolił na założenie w mieście cechu tkaczy, kowali i krawców. Poza tym działali tu kupcy zajmujący się handlem solą oraz zbytem rozwiniętej produkcji sukna.
Władze rosyjskie w odwecie za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym pozbawiły Lutomiersk od 1870 r. praw miejskich. Teraz znajduje się w powiecie pabianickim, jest siedzibą gminy, połączony z Łodzią linią tramwajową od 1929 r., liczy 1415 mieszkańców.
Parafia pw. Matki Bożej Szkaplerznej została erygowana w 1283 r., istniejący kościół z fundacji Barbary Sanguszkowej został zbudowany w latach 1775-81 w stylu późnobarokowym. Jednolity wystrój wnętrza pochodzi z końca XVIII w.
Władysław Łokietek w 1296 r. przyłączył do miasta wieś Wrzącą, w 1311 r. nadał Lutomiersk Wacławowi z Lisowic z rodu Zarębów. Najprawdopodobniej Wacław Zaręba przed 1418 r. wzniósł tu obronną siedzibę o charakterze zamku rycerskiego. Zamek ok. 1518 r. przez małżeństwo dostał się Grzymalitom Grudzińskim.
Kolejny właściciel - Jędrzej Grudziński, wojewoda rawski - w 1650 r. sprowadził zakon reformatów i oddał im zamek na pomieszczenia klasztorne. Przebudowa zamku na klasztor oraz budowa przylegającego do niego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z przerwami trwała do 1659 r. Obecnie ślady po dawnym zamku są widoczne na zachodniej ścianie. Zabudowania klasztorne w 1797 r. w poważnym stopniu zniszczył pożar, przy czym spłonęła też duża część miasta.
Podczas powstania styczniowego zakonnicy wspomagali oddziały powstańcze. W wielu klasztorach powstańcy znajdowali schronienie, korzystali z zaopatrzenia w żywność oraz mieli zapewnioną opiekę duszpasterską, a ranni opiekę medyczną.
Na cmentarzu do dziś przetrwała tzw. Bratnia Mogiła, kryjąca, przeniesione tu z krypt klasztornego kościoła, prochy powstańców poległych w okolicznych bitwach z lat 1863-64. Po stłumieniu powstania styczniowego Rosjanie w 1864 r. skasowali klasztor, a zakonników wywieźli do Warty. Kościół przez wiele lat był zamknięty. Na skutek działań wojennych jesienią 1914 r. spaliły się dachy i zapadło sklepienie kościoła. Ze starego wyposażenia ocalał tylko wspaniały XVIII-wieczny, rokokowy kredens i konfesjonał w zakrystii.
Po odzyskaniu niepodległości w 1921 r. staraniem ks. Stefana Niedźwieckiego, miejscowego proboszcza, kościół odbudowano. Cały obiekt w 1926 r. bp Wincenty Tymieniecki przekazał salezjanom, którzy do 1951 r. prowadzili w nim sierociniec. W latach 80. salezjanie nadbudowali klasztor o jedno piętro; pełnił on funkcję domu rekolekcyjnego i ośrodka formacyjnego dla młodych salezjanów z Prowincji Warszawskiej. W 1996 r. utworzono w nim Salezjańską Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną II stopnia im. Antoniego Chlondowskiego (organistowską). Zarząd gminy w Lutomiersku w 1994 r. przekazał salezjanom ośrodek rekreacyjny dla młodzieży, gdzie co roku podczas wakacji odbywa się "Campo Don Bosco" i obozy szkoleniowo-wypoczynkowe dla dzieci i młodzieży.
Życie religijne mieszkańców toczy się również w kościele farnym. Świątynia ta jest oczkiem w głowie ks. kan. Włodzimierza Paszkowskiego. Dzięki jego zapobiegliwości zostały odnowione ołtarze, wyremontowane mechaniczne organy, zainstalowane centralne ogrzewanie i położona granitowa posadzka. Ostatnie inwestycje to zamontowanie na szczycie świątyni zegara z kurantem i pokrycie nową dachówką kopertowego dachu dzwonnicy.
W 2001 r. zainstalowano w kościele salezjańskim 40-głosowe, koncertowe organy, podarowane szkole muzycznej przez władze Zabrza. Uczestnicy nabożeństw mogą teraz posłuchać pięknego brzmienia muzyki organowej w wykonaniu uczniów i przekonać się, że szkoła dobrze służy Kościołowi w Polsce, przygotowując wielu wykształconych muzyków - organistów.
Z dawnych dziejów warto jeszcze przypomnieć, że przed 1570 r. powstał w Lutomiersku zbór ewangelicko-reformowany, który istniał do początków XVII w. Ludność żydowska w Lutomiersku, która pod koniec XVIII w. stanowiła aż ok. 60% ogółu mieszkańców, posiadała do 1914 r. drewnianą synagogę, wyróżniającą się stylem architektonicznym.
W 1905 r. utworzono w Lutomiersku OSP, w 1916 r. POW i Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, w 2000 r. zbudowano Gimnazjum im. Leszka Czarnego, a w 2002 r. rozbudowano szkołę podstawową. Przy organizowaniu funduszy na budowę obiektów szkolnych bardzo przysłużył się wicedziekan ks. kan. Włodzimierz Paszkowski. Dlatego władze szkolne obdarzyły go tytułem wspaniałego przyjaciela szkoły, a parafianie cenią jako gorliwego duszpasterza kochającego dzieci i młodzież.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Każdy próg ghetta będzie twierdzą” – 81 lat temu wybuchło powstanie w getcie warszawskim

2024-04-19 07:33

[ TEMATY ]

powstanie w getcie

domena publiczna Yad Vashem, IPN, ZIH

19 kwietnia 1943 r., w getcie warszawskim rozpoczęło się powstanie, które przeszło do historii jako największy akt zbrojnego sprzeciwu wobec Holokaustu. Kronikarz getta Emanuel Ringelblum pisał o walce motywowanej honorem, który nakazywał Żydom nie dać się „prowadzić bezwolnie na rzeź”.

„Była wśród nas wielka radość, wśród żydowskich bojowników. Nagle stał się cud, oto wielcy niemieccy +bohaterowie+ wycofali się w ogromnej panice w obliczu żydowskich granatów i bomb” – zeznawała podczas słynnego procesu Adolfa Eichmanna, jednego z architektów Holokaustu, Cywia Lubetkin ps. Celina. W kwietniu 1943 r. należała do dowództwa Żydowskiej Organizacji Bojowej, jednej z dwóch formacji zbrojnych żydowskiego podziemia w getcie. Zrzeszeni w nich konspiratorzy podjęli decyzję o podjęciu walki, której najważniejszym celem miała być „śmierć na własnych warunkach”. Tym samym odrzucili dominujące wcześniej przekonanie, że tylko stosowanie się do poleceń okupantów może uratować choćby część społeczności żydowskiej w okupowanej Polsce. W połowie 1942 r. było już jasne, że założeniem działań III Rzeszy jest doprowadzenie do eksterminacji narodu żydowskiego.

CZYTAJ DALEJ

Prezydent: aborcja to temat zastępczy, świetny na kampanię

2024-04-19 08:54

[ TEMATY ]

aborcja

Andrzej Duda

PAP/Radek Pietruszka

Tematy, które bazują na społecznych emocjach, są tematami bardzo wygodnymi, zastępczymi, świetnymi na kampanię - powiedział prezydent Andrzej Duda, pytany w wywiadzie dla TV Republika o projekty liberalizujące przepisy aborcyjne.

"Tematy, które bazują na społecznych emocjach są tematami bardzo wygodnymi, zastępczymi, świetnymi na kampanię. Zostały wyjęte jak przysłowiowy +króliczek z kapelusza+, po to, by się nimi posługiwać" - powiedział prezydent RP Andrzej Duda w czwartkowym wywiadzie, udzielonym TV Republika w Nowym Jorku.

CZYTAJ DALEJ

Papież wprowadza zmiany w watykańskim sądownictwie

2024-04-19 17:15

[ TEMATY ]

papież

sądownictwo

PAP/MAURIZIO BRAMBATTI

„Doświadczenie zdobyte w ciągu ostatnich kilku lat w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości doprowadziło do konieczności podjęcia szeregu interwencji związanych z systemem sądowniczym Państwa Watykańskiego” - czytamy w najnowszym liście apostolskim w formie motu proprio opublikowanym dzisiaj. W ten sposób Franciszek dalej rozwija przepisy regulujące te kwestie. Zgodnie z nowymi wytycznymi zwykli sędziowie przestają sprawować urząd w wieku 75 lat, a sędziowie kardynałowie w wieku 80 lat.

Ojciec Święty określił nowe zasady w sześciu artykułach. Zgodnie z „zasadą niezmienności sędziego i w celu zapewnienia rozsądnego czasu trwania procesu” - czytamy w motu proprio - papież, na rok sądowy, w którym prezes przestaje sprawować urząd, może wyznaczyć wiceprezesa, który przejmuje urząd, gdy prezes przestaje sprawować urząd. Stwierdza się również, że papież „może w każdej chwili zwolnić z urzędu, nawet tymczasowo, sędziów, którzy z powodu stwierdzonej niezdolności nie są w stanie wykonywać swoich obowiązków”.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję