Reklama

Wiadomości

Colloquia Gostiniensia: Klauzula sumienia nie jest przywilejem człowieka

O klauzuli sumienia, która nie jest przywilejem człowieka, ale pozwala zachować się uczciwie wobec samego siebie, rozmawiano w parafii św. Marcina w Gostyninie koło Płocka. Dwugłos na ten temat zaprezentowali: prof. Bogdan Chazan, były wieloletni dyrektor Szpitala Świętej Rodziny i dr Kazimierz Szałata, wykładowca filozofii na UKSW w Warszawie. Spotkanie odbyło się w ramach cyklu Akademia „Colloquia Gostiniensia”.

Bożena Sztajner/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dyskusję otworzył dr Kazimierz Szałata, etyk i filozof, który przedstawił antropologiczne podstawy klauzuli sumienia. Podkreślał, że jest ona „fundamentalnym tworem, dotyczącym człowieka”. W czasach dominującego relatywizmu moralnego i niemal absolutnej dominacji prawa stanowionego, pozwala na „odstąpienie od działań, zgodnych z normami legislacyjnymi, ale sprzecznymi z własnym uczuciem przyzwoitości”.

Zdaniem naukowca, większość ludzi nie wyobraża sobie żeby robić coś, co jest niezgodne z sumieniem: „W sytuacji konfliktu prawa z sumieniem człowieka, można przyjąć postawę ślepego legalizmu albo postawę mądrego, odpowiedzialnego i świadomego podążania za prawdą i dobrem człowieka. Tu chodzi o uczciwość wobec samego siebie” - podkreślał Kazimierz Szałata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Uznał, że w teorii jest to spór o prymat prawa wobec moralności i na odwrót. Kluczem jest tu osobowa prawda o osobowym charakterze człowieka, który nie jest jednym z przypadkowych bytów w kosmosie, ale wyjątkowym, zdolnym do autonomicznego wyboru, świadomym podmiotem, którego działania są wolne, celowe i odpowiedzialne, i jako takie mają wymiar moralny.

Dr Szałata podkreślił, że człowiek – twórca hierarchii wartości, świadomie dąży do celu sięgającego czasów ostatecznych. Dlatego kieruje się sumieniem, pojmowanym jako „konstytutywna oś w jego formacji”, wiążąca się z tak niezbywalną wartością, jak godność człowieka.

„Klauzula sumienia nie jest przywilejem człowieka, ale konsekwencją rozpoznania prawdy o człowieku, który jest bytem wolnym. Nikt nie może zmusić lekarza do działań sprzecznych z sumieniem, naruszających jego osobową godność. Owszem, lekarz podpisując umowę o pracę sprzedaje swoje doświadczenie, ale nie wszystko jest na sprzedaż i nie wszystko może być przedmiotem kontraktu - jest granica której przekroczenie narusza godność człowieka” - zaznaczył prelegent.

Reklama

Z kolei prof. Bogdan Chazan uzupełnił, że klauzula sumienia jest w Polsce jest bardzo dziwnie skonstruowana, bo kto chce z niej skorzystać, musi popełnić grzech. Podkreślał znaczenie sumienia w zawodzie lekarza - pacjenci wolą leczyć się u lekarzy, którzy okazują swoje człowieczeństwo, podchodzą do człowieka cierpiącego z otwartym sercem, ze współczuciem.

W opinii profesora, idealny lekarz to taki, który nie polega jedynie na wskaźnikach i nie jest zapatrzony w wyniki badań, ale „oferuje swoje człowieczeństwo bliźniemu, który cierpi”. Wtedy dochodzi do „misterium spotkania” - człowieczeństwo jednego człowieka spotyka się z cierpieniem drugiego człowieka.

Krytycznie odniósł się do wydanego przez Komitet Polskiej Akademii Nauk dokumentu na temat klauzuli sumienia. Wynika z niego, że lekarz nie ma prawa odmówienia czynności, które powinny być objęte klauzulą, np. przepisać środki antykoncepcyjne, wydać skierowanie do diagnostyki prenatalnej w ciąży, wydać zgodę na aborcję czy eutanazję.

„Komitet PAN chciałby żeby tę klauzulę zawęzić – wtedy lekarz stanie się biernym wykonawcą poleceń przełożonych, będzie obojętny wobec sumienia swojego i pacjenta. Chciałby, by źródłem klauzuli sumienia było prawo stanowione. Tymczasem prawo stanowione nie powinno ograniczać klauzuli sumienia. Każdy człowiek ma prawo postępować zgodnie z wolnością osobistą”, podkreślał ginekolog-położnik.

Dodawał, że współcześnie trudno wykonywać zawód lekarza ginekologa, który „chce być człowiekiem sumienia”. W krajach zachodnich młodzi lekarze uciekają od tego zawodu, ponieważ uważają, że nie będą mogli zgodnie z sumieniem go wykonywać. W Polsce lekarze tej specjalności mogą się powoływać na klauzulę sumienia, ale często tego nie czynią, bo „boją się reakcji zwierzchnika”. W związku z tym często wolą pójść na kompromis.

Spotkanie w Gostyninie odbyło się w ramach Akademii „Colloquia Gostiniensia” Uniwersytetu Otwartego UKSW w Gostyninie. Przedsięwzięcie, które rozpoczęło się jesienią ubiegłego roku, ma charakter ewangelizacyjny - jest odpowiedzią na wezwanie papieża Franciszka, aby podejmować dzieła związane z nową ewangelizacją. Gośćmi spotkań otwartych są wykładowcy warszawskiej uczelni wyższej.

2015-02-19 20:03

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Obchody Triduum Paschalnego w diecezji

2024-03-27 17:00

[ TEMATY ]

Zielona Góra

Gorzów Wielkopolski

Głogów

sulechów

Nowa Sól

Karolina Krasowska

bp Tadeusz Lityński

bp Tadeusz Lityński

Najważniejsze dni w ciągu roku liturgicznego są poświęcone obchodom męki, śmierci i zmartwychwstania Pańskiego. W wybranych parafiach diecezji posługę będą sprawowali biskupi.

Triduum Paschalne rozpoczyna się w Wielki Czwartek wieczorem od celebracji Mszy Wieczerzy Pańskiej, kończy się zaś wieczorem w uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Uroczyste celebracje Triduum Paschalnego odbędą się we wszystkich kościołach parafialnych.

CZYTAJ DALEJ

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

Wspaniałe świadectwo wrażliwości liturgicznej

2024-03-28 12:37

[ TEMATY ]

Msza Wieczerzy Pańskiej

parafia św. Stanisława Kostki w Zielonej Górze

procesja z darami

Archiwum parafii

Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii - mówi Iwona Szablewska (pierwsza z prawej)

Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii - mówi Iwona Szablewska (pierwsza z prawej)

Parafia wprawdzie niewielka, ale zaangażowanie i hojność wiernych – bardzo duże. Parafia św. Stanisława Kostki to zielonogórski fenomen. W tym roku na procesję z darami na Mszę Wieczerzy Pańskiej uzbierano tam ogromną sumę, a w samą procesję zaangażowało się ponad 200 osób!

- Kolejny rok przygotowujemy bardzo uroczystą procesję z darami na Wielki Czwartek. To taka tradycja w naszej parafii, bardzo związana z tym jak mocno stawiamy na liturgię i na edukację liturgiczną wszystkich wiernych – mówi Iwona Szablewska, wiceprzewodnicząca duszpasterskiej rady parafialnej i precentorka. - Jesteśmy bardzo małą parafią jak na realia Zielonej Góry, bo liczymy 3,5 tys. mieszkańców, a do kościoła w niedzielę na Mszę św. regularnie przychodzi 400 osób. W procesję z darami w tym roku zaangażowało się 250 osób. To ponad 70 rodzin, co daje nam 150 osób, i kolejne 100 osób, niepowtarzalnych, to ci, którzy są we wspólnotach. Zwyczaj jest taki, że w ciągu roku przyglądamy się, co jest tak naprawdę potrzebne jeszcze do sprawowania liturgii, a że jesteśmy młodą parafią „na dorobku” to wiele rzeczy nam brakowało, więc zawsze staramy się ustalać priorytety z proboszczem i służbą liturgiczną – podkreśla pani Iwona. Dodaje, że we wszystkim ważna jest też transparentność, by ofiarodawcy mieli świadomość, na co i w jaki sposób zostały rozdysponowane pieniądze. - W procesję z darami czynnie zaangażowało się 62,5% parafian. To wspaniałe świadectwo wrażliwości liturgicznej, dbania o jej piękno – to wszystko dla naszego Pana Jezusa Chrystusa – mówi Iwona Szablewska.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję