Reklama

Wytrzymała "Granzówka"

Unikalna willa Granzowa w Rembertowie od lat niszczeje. Właściciele myśleli o jej zburzeniu. Być może teraz jest już za późno na renowację budynku.

Niedziela warszawska 27/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Z każdym rokiem piętrowy dom przy Chełmżyńskiej 165 ma mniejsze szanse na powrót do dawnej świetności. Żeby obejrzeć go z bliska, trzeba przedrzeć się przez chaszcze. Po dawnym ogrodzie nie ma już żadnego śladu. Pod murem walają się części karoserii samochodowych przywleczone z pobliskiego złomowiska. Wokół rozrzucone butelki po napojach "wino podobnych", a także skrawki gazet sprzed tygodnia, miesiąca. Najwidoczniej to dobre miejsce na spotkania pod akacją.
Budynek nie ma już znacznej części dachu, w oknach brakuje nawet futryn. Smukła wieżyczka także jest w opłakanym stanie. Niebezpieczne pęknięcia w murze dopełniają stanu, który można określić ruiną.

12 złotych medali

Pod koniec XIX w., wraz z dynamicznym rozwojem przemysłu, wzrastało zapotrzebowanie na materiał budowlany, także cegłę. Kawęczyńskie Zakłady Ceramiczne założone w 1866 r. już w latach 80. należały do czołówki warszawskich cegielni.
Niektórym przedsiębiorcom nie zależało na produkcji dobrego materiału. Kilku wytwarzało cegłę o właściwościach dalekich od wymaganych na rynku. Konsekwencją takich działań były katastrofy budowlane. W 1883 r. zawaliły się dwa nowe budynki. Jak relacjonuje Bolesław Orłowski w Nie od razu Warszawę zbudowano, sprawą zajął się Przegląd Techniczny. Komisja powołana na wniosek pisma ustaliła, że przyczyną tragedii była bardzo niska wytrzymałość cegły, zaledwie 15 KG/cm2.
Zwołano kolejną komisję, która zorganizowała dobrowolny test dwóch rodzajów cegieł - wyrabianych ręcznie i maszynowo. Do konkursu zaproszono 40 cegielni, próbki dostarczyły 22 zakłady. W obu typach najlepsze okazały się cegły Kazimierza Granzowa - wytrzymywały nacisk do 194 i 267 KG/cm2. O sukcesie popularnej "grancówki" świadczą wielkie inwestycje miejskie, przy których wykorzystywano tę właśnie cegłę. Wystarczy wspomnieć chociażby Teatr Wielki, kanały Lindleya. Z Kawęczyna także pochodziły materiały, z których wybudowano słynną Wielką Synagogę na Tłomackiem. O randze, jaką zdobyły wyroby z cegielni Granzowa świadczy także 12 medali zdobytych na wystawach międzynarodowych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Wizytówka

"Grancówka" to potoczne określenie cegły, ale obecnie bardziej kojarzy się z opuszczoną rezydencją. Miejscowi mówią o niej "pałac", a dom rzeczywiście zasługuje na to miano. Został wybudowany ok. 1895 r. i spełniał rolę administracji zakładów i był doskonałą reklamą pobliskiej cegielni. Kolorowe ceramiczne płytki zostały ułożone w geometryczne wzory. W luksusowej willi nawet przewody wentylacyjne i kominowe były z ceramiki, jak pisze Jerzy Kasprzycki w Korzeniach miasta.
Właściciel posiadał kamienice przy Marszałkowskiej 64 i Granicznej 16. Drugi z wspomnianych budynków na piętrze mieścił apartament przemysłowca, na wyższych kondygnacjach były mieszkania do wynajęcia. Dziś żadnej z nich już nie ma.
Cegielnia K. Granzowa została zbombardowana podczas działań wojennych, jednak pałacyk ocalał. Po wojnie mieściły się tu kolejno szkoła, przedszkole, Szkolny Ośrodek Socjoterapii. Być może przez drgania spowodowane bliską odległością budynku od torów kolejowych ściany zaczęły pękać. W latach 80. willa wymagała już poważnego remontu. Monar zamierzał otworzyć tu dom dla swoich podopiecznych. Okoliczni mieszkańcy nie chcieli takich sąsiadów. Nowi gospodarze budynku próbowali walczyć. Z okien przejeżdżającego pociągu można było zobaczyć transparenty: "My też jesteśmy ludźmi", "chcemy żyć".

Czekanie

Opustoszały dom wrócił w 1991 r. do Zakładów Cegielnianych Kazimierza Granzowa SA, ale kilka lat później przedsiębiorstwo zostało zlikwidowane. Rezydencję nabyły dwie rodziny. Willa od lat 80. jest wpisana w rejestr zabytków, jednak - jak dotychczas - na niewiele się to zdało. Właściciele nie kwapią się do remontu, mimo że wielokrotnie domagał się tego od nich wojewódzki konserwator zabytków działając zgodnie z ustawą o ochronie dóbr kultury. Dotychczas, jak mówi Hanna Lewicka, rzecznik wojewódzkiego konserwatora zabytków, nie zostały podjęte kolejne kroki w tej sprawie.
Pałacyk, jak wyborna cegła, z której powstał, jest wytrzymały. W końcu czeka na remont już od co najmniej 30 lat. Trudno przewidzieć, jak długo jeszcze popękane mury będą w stanie utrzymać tę budowlę. Można mieć tylko nadzieję, że nie spotka jej los zabytkowego gmachu z ul. Krowiej. Ostatnio, 17 i 18 maja doszło do podejrzanych pożarów dawnej fabryki skuwek. Strażacy nie mieli wątpliwości, że były to podpalenia.

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Roxie Węgiel: Wiara w Boga wyznacza mi kierunek życia

2024-03-26 09:42

[ TEMATY ]

koncert pasyjny

Mat.prasowy/Pasja

Roxie Węgiel

Roxie Węgiel

Już 29.03.2024r. na antenie głównej Polsatu o godzinie 20:00 będzie miała miejsce emisja wyjątkowego widowiska. „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” to program muzyczny, na który składa się rejestracja 12 pieśni pasyjnych w wykonaniu znanych polskich artystów m.in. Roksany Węgiel, dla której udział w tym wydarzeniu będzie osobistym przeżyciem.

Ilustracją dla występujących artystów będą fragmenty Misterium Męki Pańskiej odegrane w przepięknej scenerii Dróżek Kalwaryjskich przez braci z klasztoru Ojców Bernardynów i wiernych, którzy zwyczajowo biorą udział w tych corocznych celebracjach na Dróżkach Kalwarii Zebrzydowskiej. Misterium opisuje pojmanie, osądzenie, drogę krzyżową i ukrzyżowanie Jezusa i jest co roku odgrywane w Wielkim Tygodniu w Kalwarii Zebrzydowskiej, a jego tradycja sięga początków XVII wieku.

CZYTAJ DALEJ

Msza św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczyna obchody Triduum Paschalnego

2024-03-28 07:18

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczynają się w Kościele katolickim obchody Triduum Paschalnego - trzydniowe celebracje obejmujące misterium Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego. Liturgia tego dnia odwołuje się do wydarzeń w Wieczerniku, kiedy Jezus ustanowił dwa sakramenty: kapłaństwa i Eucharystii.

Liturgista, ks. prof. Piotr Kulbacki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego powiedział PAP, że część pierwsza Triduum - misterium Chrystusa ukrzyżowanego - rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej (Wielki Czwartek) i trwa do Liturgii na cześć Męki Pańskiej (Wielki Piątek). Po tej liturgii rozpoczyna się dzień drugi - obchód misterium Chrystusa pogrzebanego, trwający przez całą Wielką Sobotę. Nocna Wigilia Paschalna rozpoczyna trzeci dzień - misterium Chrystusa zmartwychwstałego – obchód trwający do nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania.

CZYTAJ DALEJ

USA: nowy program nauczania uniwersyteckiego – studiowanie dorobku św. Jana Pawła II

2024-03-28 19:24

Archiwum Archidiecezji Łódzkiej

Jan Paweł II w Łodzi

Jan Paweł II w Łodzi

Katolicki Uniwersytet Św. Tomasza w Houstonie w stanie Teksas rozpoczyna 30-godzinny cykl wykładów online, poświęcony życiu św. Jana Pawła II i jego nauczaniu o „godnosci osoby ludzkiej w nawiązaniu do innych ludzi i ostatecznie w odniesieniu do Boga”. Uwieńczeniem kursu będzie uzyskanie stopnia magisterskiego (Master of Arts). Celem nowego programu jest też poznawanie „ojczyzny świętego: kultury i historii Polski”. Na zakończenie przewidziano dwutygodniowy pobyt w naszym kraju, po którym przewodnikami mają być polscy naukowcy, badający dzedzictwo świętego papieża.

Nowy kierunek studiów przeznaczony jest zwłaszcza dla formatorów w różnych zakonach, nauczycieli szkół katolickich i innych specjalistów. Do poznawania życia i dorobku Ojca Świętego zachęca kard. Daniel DiNardo - metropolita Galvestonu-Houstonu, archidiecezji, na której terenie znajduje się uniwersytet. Podkreślił on, że „program ten stwarza wspaniałą okazję do badania spuścizny po świętym Janie Pawle II, głoszonej przezeń obrony godności człowieka i wartości tego, czym jest wolność religijna”. Swoje poparcie dla nowego programu studiów wyrazili też m.in emerytowany arcybiskup Filadelfii Charles Chaput i George Weigel - znany na całym świecie autor książek o papieżu Wojtyle.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję