Na obrzeżu Dubiecka, po prawej stronie traktu tzw. węgierskiego
z Przemyśla do Krosna, znajduje się dziwny obiekt, trochę zapomniany
przez konserwatorów sztuki, bowiem jego istnienie nie zanotowano
w Katalogu Zabytków Sztuki. Obiektem tym jest figura św. Anny. Niektórzy
błędnie mówią, że to obelisk, ale nie mieści się w definicji vademecum
architektury. Publikacje dotyczące historii Dubiecka, wspominają
go bez szczegółów. Na frontowej ścianie w marmurze wygrawerowany
jest tekst w języku łacińskim - bardzo zniszczony. Dominującym elementem
ponad 5-metrowego obiektu z piaskowca jest ostrosłup o smukłej proporcji
o wysokości 3,5 m., na którym znajduje się ażurowy krzyż. To ustawiono
na graniastosłupie trójkątnym o wysokości ok. 1,5 m. Między elementami
zaprojektowano płytę poziomą do ustawiania kwiatów, zniczy, nawet
paramentów do nabożeństwa. Razem znajduje się 6 elementów, połączonych
w sposób sztywny. Powstaje pytanie, skąd taka forma, co miał na myśli
fundator obiektu? W Egipcie kamienne monolitowe obeliska, pokryte
hieroglifami były wiązane z kultem Boga-Słońca, zdobiły wejście do
świątyń oraz pałaców. Wiele tych budowli przeniesiono do starożytnego
Rzymu. Później obeliski wprowadzono na cmentarze jako pomniki. Motyw
stosowany w ornamentyce architektury oraz rzemiośle artystycznym.
Znana od starożytności forma piramidy i ostrosłupa w Polsce początkowo
pojawiała się w kompozycjach renesansowych nagrobków. Figura św.
Anny, jest wzorowana na sylwecie obelisku. Jest to oryginalna budowla,
wkomponowana w krajobraz ziemi dubieckiej. Były ogromne trudności
z odczytaniem inskrypcji na czołowej tablicy. Odpowiednia pora roku
i kąt padania promieni słonecznych umożliwił zapoznanie się z testamentem
fundatora. Napis rozpoczyna się: "D.O.M. In lokum Ecclesiae, Qua,
Hoc in loco sub Titulo s. Annae ab antiquo, ab lamentum omni Fundo..."
.
Czas zatarł litery, ale można przetłumaczyć, że "Bogu
Najlepszemu, Największemu. Na miejscu kościoła w tym miejscu pod
wezwaniem św. Anny w dawnych czasach. Teraz dopiero w roku 1779 zaistniała
okoliczność urzeczywistnienia tego faktu przez Jana Nepomucena Rawicza
Dembińskiego. podczas Palatynu w Krakowie, dziedzica ziemskiego.
Na wieczną rzeczy pamiątkę ten znak położyłem 15 maja 1781 roku". (
tł. A. Jarema)
Ta historia spisana na figurze posiada wartości dla turystów
i powinna być w folderach ziemi dubieckiej. Fakt wybudowania figury,
należy umiejscowić w historii. Było to po pierwszym rozbiorze Polski.
Teren ten był pod rządami Austrii. Były to czasy burzliwe po utracie
niepodległości. Historia, to kultura narodu, fundator Jan Nepomucen
Dembiński wiedział jakie będzie mieć znaczenie ten znak dla potomnych.
Element więzi dawnego pokolenia religii przodków z następcami. Obiekt
powinien być objęty opieką przez urząd konserwacji zabytków w województwie.
Z frontu widoczne są ślady zniszczenia płyty marmurowej: przez nieznanych
ludzi, którzy, zamierzali dostać się wewnątrz do pamiątek darczyńcy.
Poszerzenie drogi, drgania powstające od ciężkich pojazdów, wpływają
na ciągłe niszczenie figury. Przesunięcie od drogi jest bardzo wskazane.
Odrestaurowany napis powinien być przykryty szklaną płytą. Całość
wymaga fachowej konserwacji. Pozostałe dane dotyczące figury można
uzyskać w parafii Dubiecko.
Pomóż w rozwoju naszego portalu