Reklama

XIX Świętojański Festiwal Organowy

Niedziela toruńska 29/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Organy, których rodowód sięga czasów starożytnych, wprowadzone zostały do liturgii Kościoła zachodniego w II poł. VII w. Początkowo miały służyć podtrzymywaniu śpiewu mszalnego i brewiarzowego. O pierwszeństwie organów nad wszelkimi innymi instrumentami w świętych obrzędach pisał papież Pius XII, zaznaczając, iż "tony tego instrumentu nadzwyczaj harmonizują ze świętymi pieniami, dodając im przedziwnej wspaniałości i przepychu, wzniosłością zaś swoją i słodyczą wzruszają serca wiernych, napełniając je jakby niebiańską radością i mocno pociągają ku Bogu oraz rzeczom wyższym". Wybitny polski muzykolog Bohdan Pociej określił organy jako instrument z powołania związany ze świątynią, który wpisując muzykę w kościelne wnętrze, zdolny jest do wzbudzania religijnych nastrojów oraz modelowania religijnych ekspresji. Organy, spełniające zrazu funkcję towarzyszącą, w wieku XV stały się instrumentem samodzielnym. Z jednej strony zwiększył się ich udział w liturgii, z drugiej powstawały coraz liczniej różnorodne formy muzyki instrumentalnej o charakterze koncertowym. Wspaniałe fugi, toccaty, fantazje czy koncerty organowe pozostawili potomnym, m.in.: J. Sweelinck, G. Frescobaldi, J. Pachelbel, D. Buxtehude, J. S. Bach, F. Mendelssohn, F. Liszt, C. Franek, M. Surzyński, F. Nowowiejski, M. Reger, O. Messiaen.
Rozwój literatury organowej szedł w parze z budową organów, w jakie wzbogacały się świątynie już od wczesnego średniowiecza. W Polsce pierwsze wzmianki o organach pochodzą z XIV w., zaś wśród pierwszych polskich organmistrzów wymienia się franciszkanina z Torunia, budowniczego organów w kościele św. Jakuba (1343 lub 1350), uznawanych niegdyś za najwspanialszy instrument na Pomorzu. W II poł. XV w. organy pojawiły się w toruńskiej katedrze Świętych Janów, zaś pod koniec XVI w. lub na początku następnego stulecia gród Kopernika wzbogacił się o trzeci instrument, umieszczony w kościele Najświętszej Maryi Panny. Dzisiaj toruńska katedra posiada dwa instrumenty - organy barokowe w nawie bocznej (1479) oraz neogotyckie w nawie głównej (1878). Warto pamiętać, że organy barokowe, zdewastowane w czasie II wojny światowej, odzyskały swą świetność dzięki inicjatywie, determinacji i ogromnemu poświęceniu Mariana Dorawy - znawcy i miłośnika sztuki organowej. To on też, wspólnie z dawnym proboszczem toruńskiej katedry - ks. Ryszardem Kwiatkiem zainicjował w 1985 r. Świętojańskie Koncerty Organowe, których celem było kultywowanie muzyki organowej oraz promowanie zabytkowych instrumentów Torunia.

* * *

W tym roku w dniach 11 maja - 15 czerwca Świętojański Festiwal odbył się już po raz dziewiętnasty. Podczas sześciu niedzielnych koncertów mieliśmy okazję słuchać gry uznanych polskich artystów (Radosław Marzec, Marcin Szelest, Bogdan Narloch, Irena Wisełka-Cieślar, Adam Klarecki, Robert Grudzień). Finałowy koncert, zorganizowany wyjątkowo w kościele Matki Bożej Królowej Polski, ubogacił występ kijowskiego artysty Georgija Agratiny, który przy akompaniamencie organów wykonał kilka kompozycji na fletni Pana oraz sopiłce - ludowym słowiańskim instrumencie dętym. Każdy z koncertów opatrzony był słownym komentarzem przygotowanym przez Marię Bartoszek oraz Elżbietę Szczurko, tak by - zwracając uwagę słuchaczy na walory prezentowanych dzieł, ich cechy stylistyczne i okoliczności powstania - ułatwić percepcję muzyki. Repertuar festiwalowy był bardzo ciekawy i różnorodny. Wykonane zostały dzieła z różnych epok, od renesansu do kompozycji najnowszych, a wśród nich znalazły się utwory oryginalne, jak i opracowania na organy (m.in. Toccata sesta del 3 tono C. Meruli, Toccata in C J. Sweelincka, Preludium i fuga h J. S. Bacha, VI Sonata organowa F. Mendelssohna, Preludium i fuga B-A-C-H F. Liszta, Chant trist M. Surzyńskiego, Wariacje i fuga "God save the King" M. Regera, Haec Dies P. Cochereau, a także Marsz turecki W. A. Mozarta, Ave Maria F. Schuberta, Tańce rumuńskie B. Bartoka). Miłym akcentem finałowego koncertu była kompozycja Georgija Agratiny Pieśń pasterza na fletnię Pana i organy, poświęcona śp. bp. Janowi Chrapkowi, działającemu z wielkim oddaniem w diecezji toruńskiej.
Występy artystów spotykały się z zainteresowaniem i życzliwym przyjęciem słuchaczy. Sami organiści nierzadko przyznawali, że chętnie wzięliby udział w następnych edycjach Festiwalu, zachwycali się pięknem toruńskiej katedry, brzmieniem organów barokowych, ale jednocześnie z zatroskaniem wskazywali na słaby stan techniczny organów neogotyckich. W najbliższym czasie instrument ten ma zostać poddany pracom remontowym. Miejmy więc nadzieję, że podczas następnego, jubileuszowego Festiwalu zabrzmi już lepiej.
XIX Świętojański Festiwal Organowy z pewnością uznać należy za ważne wydarzenie kulturalne Torunia. Wszystkie koncerty, jak zaznaczył dyrektor Festiwalu - ks. Mariusz Klimek, były dla słuchaczy nie tylko przeżyciem estetycznym, ale i duchowym, chwilą, kiedy mogliśmy bardziej poczuć bliskość Tego, od którego pochodzi wszelka harmonia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

Kapłaństwo - dar Jezusa dla Kościoła

Niedziela legnicka 4/2004

[ TEMATY ]

kapłaństwo

Karol Porwich/Niedziela

Bóg dał światu wielki dar kapłaństwa. On sam wybiera tych, którzy stają się ministrami Jego nieskończonej miłości, którą przekazują wszystkim ludziom. Jezus Chrystus, zanim powrócił do Ojca, ustanowił sakrament kapłaństwa, aby na zawsze zapewnić obecność kapłanów na ziemi.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas: mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga

2024-03-29 07:59

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Bp Adrian Galbas

Bp Adrian Galbas

Mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga. Wiara bywa ciężka i męcząca, ale gdy słyszę o czyjejś śmierci, wówczas właśnie wiara jest pociechą - powiedział PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas.

W rozmowie z PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas wyjaśnił, że cierpienie samo w sobie nie jest człowiekowi potrzebne, ponieważ niszczy i degraduje. Jednak w momentach, gdy przeżywamy cierpienie, męka Chrystusa może być pociechą i wzmocnieniem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję