1. Już trzeci rok główną inspiracją w opracowywaniu programu duszpasterskiego jest list apostolski Jana Pawła II Novo millennio inneunte.
Zgodnie z sugestią Papieża, przygotowywany program powinien mieć charakter chrystocentryczny. Dlatego program sprzed dwóch lat oparty był na postulacie poznawania Chrystusa („Na nowo poznawać Chrystusa”). W ubiegłym roku rozważaliśmy powinność miłowania Zbawiciela („Na nowo umiłować Chrystusa”). Analogicznie więc do lat ubiegłych, program duszpasterski na rok 2003/2004 realizuje hasło sformułowane następująco: „Na nowo naśladować Chrystusa”. Jak widać, wszystkie hasła wykazują charakter postulatywny. Oznacza to, że zobowiązują nas do nowej aktywności i zaangażowania - w taki właśnie sposób zainspirowane zostały przez Jana Pawła II.
Program duszpasterski w archidiecezji łódzkiej jest adaptacją programu ogólnopolskiego, opracowanego przez Komisję Duszpasterstwa Ogólnego Konferencji Episkopatu Polski (Katowice, 2003). W programie łódzkim zastosowano wskazanie Jana Pawła II, który w liście Novo millennio inneunte napisał: „Jest konieczne, aby (program ten) znalazł wyraz we wskazaniach duszpasterskich dostosowanych do sytuacji każdej wspólnoty” (NMI, 29).
W celu uwzględnienia w programie cech specyficznych dla archidiecezji łódzkiej, przeprowadzono liczne spotkania duszpasterskie. Wypowiadali się na ten temat przewodniczący Komisji Wydziału Duszpasterstwa, jak również przewodniczący pozostałych Wydziałów Kurii.

2. Już na wstępie należy podkreślić, że nowy etap pracy duszpasterskiej jest najtrudniejszy spośród wszystkich trzech. O wiele łatwiej bowiem jest poznawać Chrystusa, czy miłować Go, niż naśladować. Niełatwo przecież przychodzi chrześcijaninowi naśladować Matkę Bożą czy świętych patronów. A tu mamy naśladować samego Jezusa.
Zbawiciel utwierdza nas w przekonaniu, że naśladowanie Go nie jest łatwe, skoro wiąże je z dźwiganiem krzyża: „Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje” (Mt 16, 24).
Jednocześnie Jezus pragnie nam pomóc w wywiązywaniu się z obowiązku naśladowania Go, gdy mówi, kogo nie powinniśmy naśladować. Są ludzie, którzy wcale nie zasługują, aby ich naśladować. Tacy ludzie byli nie tylko w czasach Chrystusa. Mówił On np., żeby nie naśladować obłudników (Mt 6, 5); albo, żeby nie naśladować ludzi, którzy w tamtych czasach zwodzili w sprawie Dnia Syna Człowieczego (Łk 17, 23), czy też przestrzegał przed naśladowaniem uczonych w Piśmie w ich złych uczynkach (Mt 23, 3).

3. Niewiele jest zachowanych wypowiedzi Chrystusa, które wprost mówią o obowiązku Jego naśladowania.
Oto niektóre z nich:
„Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski” (Mt 5, 48).
„Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny” (Łk 6, 36).
Takie wypowiedzi stają się w pełni zrozumiałe, gdy pamięta się słowa Jezusa: „Ja i Ojciec jedno jesteśmy” (J 10, 30).
Jezus zachęca do naśladowania Go, podkreślając wynikające z tego duchowe pożytki: „Kto za Mną idzie, nie chodzi w ciemnościach” (J 8, 12).
Natomiast w sposób pośredni Chrystus wzywa nas do naśladowania Go, gdy mówi, kim chciałby być w naszym życiu. W ten sposób ukazuje nam Siebie jako wzór do naśladowania:
„Abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 34-35).
Oto najczęściej cytowane wypowiedzi Jezusa, w których mówi On, kim chciałby być w życiu swoich wyznawców:
„Ja jestem światłością świata” (J 9, 5).
„Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem” (J 11, 25).
„Ja jestem drogą i prawdą i życiem” (J 14, 6).
„Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych” (Mt 11, 29).
„Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25, 40).
„Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki” (J 6, 51).
„Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. Kto nie bierze swego krzyża, a idzie za Mną, nie jest Mnie godzien” (Mt 10, 37-38).
Gdy w całości analizujemy powyższe wypowiedzi, dochodzimy do wniosku, że naśladowany przez nas Chrystus chciałby być w naszym życiu Kimś najważniejszym, a więc stawianym zawsze na pierwszym miejscu.
Już sam fakt, że Jezus stał się w życiu chrześcijanina Kimś najważnieszym, oznacza bezspornie, iż Zbawiciel jest przezeń naśladowany.

4. Temat naśladowania Jezusa jest bardzo często obecny w nauczaniu Jana Pawła II.
Papież w wielu swoich wypowiedziach, a w szczególności w ogłoszonych dokumentach (encyklikach, adhortacjach, listach apostolskich itp.) przedstawia w sposób syntetyczny myśli z zakresu teologii naśladowania Jezusa.
Np. w encyklice Veritatis splendor Ojciec Święty podkreśla, że naśladowanie Chrystusa odbywa się zawsze w perspektywie trynitarnej. „Drogą, a zarazem treścią dojrzewania do doskonałości chrześcijańskiej jest naśladowanie Chrystusa, pójście za Nim, wyrzekłszy się własnych dóbr i siebie samego” (VS, 19).
W encyklice Redemptor hominis Papież udziela odpowiedzi na pytanie, dlaczego mamy naśladować Chrystusa: „Człowiek, który chce zrozumieć siebie do końca..., musi sobie w Niego (Chrystusa) wejść z sobą samym, musi sobie przyswoić, zasymilować całą rzeczywistość Wcielenia i Odkupienia, aby siebie odnaleźć” (RH, 10).
W Liście apostolskim Rosarium Virginis Mariae Jan Paweł II stwierdza dobitnie, że powtarzanie w modlitwie różańcowej „Zdrowaś Maryjo”, odnosi się ostatecznie do Jezusa. „Powtarzanie ożywiane jest pragnieniem coraz pełniejszego upodobnienia się do Chrystusa, co stanowi prawdziwy program życia chrześcijańskiego. Św. Paweł ogłosił ten program płomiennymi słowami: «Dla mnie żyć - to Chrystus, a umrzeć - to zysk» (Flp 1,21)”. Naśladowanie Chrystusa prowadzi więc do identyfikowania się z Nim w przeżywaniu świętości.

5. Powstaje pytanie najważniejsze: co należy czynić, aby Chrystus na nowo był naśladowany - w życiu osobistym chrześcijan oraz w ich wspólnotach? Pytanie to stawiają sobie przede wszystkim duszpasterze. To oni bowiem powinni pomagać powierzonym sobie wiernym świeckim w wypełnieniu tego zadania.

Najpierw sami kapłani powinni przyjmować postawę naśladowania Chrystusa. Postawa ta ma być głównym rysem ich duchowości. Gdy zaś jest ona dojrzała, wyraża się w stałym dawaniu świadectwa, iż Chrystus jest w życiu kapłana Kimś najważniejszym. Fakt ten powinno się wyczuwać w słowach wypowiadanych przez duszpasterza, w jego stylu bycia, w kulturze osobistej, w stosunku do bliźnich itp.

Zapoznawać wiernych (w duszpasterstwie i na katechezie) z tymi wypowiedziami Chrystusa, z których wynika obowiązek naśladowania Zbawiciela. Niech one stają się mottem przewodnim kazań, homilii, katechez i konferencji.

Mówić o przykrych skutkach nienaśladowania Chrystusa. Zwłaszcza o takich sytuacjach, gdy w miejsce Jezusa, przedmiotem naśladowania staje się człowiek, który na to nie zasługuje (idol, guru, itp.). Tacy ludzie uzależniają od siebie jednostkę i zniewalają ją. Naśladowanie Jezusa sprawia, że chrześcijanin rozwija się duchowo i moralnie, staje się doskonalszy.

Przybliżać wiernym nauczanie Jana Pawła II na temat naśladowania Jezusa. Wskazywać też, że Papież swoim życiem świadczy dobitnie o tym, iż sam naśladuje Jezusa.

Naśladowanie Jezusa widoczne jest w życiu świętych i błogosławionych. Dlatego należy poznawać ich biografie. W szczególny sposób powinno się przybliżać życiorysy świętych mężczyzn i kobiet, którzy przeszli przez naszą archidiecezję. Oto oni: św. Maksymilian Maria Kolbe, św. Faustyna Kowalska, św. Urszula Ledóchowska, bł. Rafał Chyliński franciszkanin, bł. Anastazy Pankiewicz franciszkanin, bł. Karol Stępień franciszkanin, słudzy Boży - Wanda Malczewska, Stanisława Leszczyńska, o. Anzelm Gądek karmelita bosy.
Życie świętych to najlepsza szkoła naśladowania Chrystusa.

Zapoznać wiernych z książką Tomasza á Kempis O naśladawaniu Jezusa i zachęcić do jej czytania. Powstała w XVI w., a mimo to jest stale aktualna i zgodnie ze swoim tytułem mówi o tym, jak należy naśladować Chrystusa. Ze względu na walory duchowe książki, interesowali się nią liczni poeci i pisarze. Również dziś chętnie się ją czyta - nie tylko w klasztorach, również w kręgach twórców kultury. Należy zadbać, aby w bibliotece parafialnej było więcej egzemplarzy tej cennej książki.

Wytrwałe naśladowanie Chrystusa wymaga olbrzymiej siły ducha, a zarazem cierpliwości i męstwa. Dlatego niezbędne jest regularne życie sakramentalne. Sam fakt prowadzenia tego życia wskazuje nieodparcie na naśladowanie Jezusa przez daną osobę.

6. Aby zdecydowanie i na stałe naśladować Jezusa, należy stosować odpowiednie środki. Oto najważniejsze z nich.

Podstawowym środkiem wiodącym do naśladowania Chrystusa jest systematyczna praca nad świętością. Pozwala ona chrześcijaninowi przekonać się wewnętrznie, że i on jest powołany do świętości, a w Kościele i przez Kościół świętość tę może na nowo zdobyć i rozwinąć.

Regularna modlitwa, również myślna, a szczególnie kontemplacyjna. Radzi się w związku z tym podjąć próbę kontemplowania oblicza Chrystusa, które z pewnością ułatwi naśladowanie Zbawiciela.

Praktykować regularny rachunek sumienia, który umożliwia jednostce samokontrolę i pomaga naśladować Chrystusa.

Zachęcać osoby, które mają bogate doświadczenie w naśladowaniu Chrystusa, aby w tej dziedzinie dawały publiczne świadectwo.

Budować w parafii, szkole i w rodzinie atmosferę, która sprzyja naśladowaniu Chrystusa. Oznacza to, że należy usuwać te zjawiska i sytuacje, które nie sprzyjają trwałemu naśladowaniu Chrystusa (np. egoizm, postawa roszczeniowa, kult gwiazd itp.).

Okazywać miłosierdzie ludziom potrzebującym pomocy (praca, mieszkanie, pożywienie, leki itp.). Będzie to przejaw naśladowania Chrystusa jako Najświętszego Samarytanina.

7. Szczególne możliwości dla realizacji nowego programu dają funkcjonujące w parafii liczne grupy, zespoły i bractwa. Przede wszystkim dlatego, że łatwiej tam przedkładać szczegóły programu, omawiać je wspólnie i wyprowadzać praktyczne wnioski. Łatwiej również zdobywać się na dawanie świadectwa w dziedzinie naśladowania Chrystusa. Podczas skupień miesięcznych należy omawiać postulat naśladowania Chrystusa z gorącą zachętą do działań apostolskich w tej dziedzinie.

Bardzo podatni na naśladowanie Chrystusa są członkowie tych zespołów parafialnych, które związane są z liturgią i apostolstwem modlitwy. Przykładowo wymienić należy takie zespoły, jak: liturgiczna służba ołtarza, asysta kościelna, tzw. Żywa Róża, chór parafialny, apostolstwo modlitwy.

Coraz wyraźniej zaznaczają w parafiach swoją obecność organizacje katolickie: Akcja Katolicka, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich. Parafialne koła tych stowarzyszeń mają kapłanów, którzy sprawują nad nimi opiekę duszpasterską. Również w tych środowiskach powinno się omawiać sprawę naśladowania Chrystusa - zawsze jednak pod kątem specyfiki danego stowarzyszenia i w perspektywie nowych wyzwań.

Specyficzną grupę w parafii stanowi duszpasterstwo zawodowe. Grupuje ono przedstawicieli różnych zawodów: nauczycieli, pracowników służby zdrowia, strażaków, robotników, rolników, kolejarzy itp. Poszczególne grupy odbywają swoje miesięczne skupienia, podczas których powinno się w nowym roku duszpasterskim podjąć problematykę naśladowania Jezusa. Uczestników skupień należy przekonać, że wytrwałe i konsekwentne naśladowanie Zbawiciela przyczynia się do dojrzałego i odpowiedzialnego realizowania zawodu i powołania.

W parafiach przeprowadzane są różnorakie inicjatywy duszpasterskie. Każda z nich powinna mieć jakieś nawiązanie do nowego programu duszpasterskiego. Np. w listopadzie rozpoczęła się w archidiecezji łódzkiej peregrynacja różańca papieskiego, będąca żywym upamiętnieniem zakończonego niedawno Roku Różańca. W związku z tym modlitwę różańcową powinno się odmawiać również w intencji owocnego naśladowania Jezusa. Ponadto peregrynacji towarzyszyć powinna myśl, że dzięki tej ważnej modlitwie jeszcze skuteczniej Maryja prowadzi do Jezusa - zawsze przez osobiste Jego naśladowanie. Inną inicjatywą duszpasterską, która się zbliża, jest kolęda, tzn. duszpasterskie odwiedziny parafian. Jej przeprowadzanie powinno być okazją do upowszechniania postulatu naśladowania Jezusa. Wtedy można by było posłużyć się takimi środkami, jak obrazki kolędowe ze stosownym nadrukiem, czy kartki zawierające listę wypowiedzi Jezusa na temat Jego naśladowania (np. na dziewięć pierwszych piątków miesiąca, czy w informatorze z porządkiem nabożeństw parafialnych).

Temat nowego programu duszpasterskiego powinien być obecny we wszystkich gablotach informacyjnych parafii. Jeżeli parafia wydaje własny biuletyn, niech na jego łamach znajdą się odpowiednie teksty - zamówione u autorów albo przedrukowane z innych czasopism. Tym bardziej więc, przez cały rok tematem naśladowania Chrystusa powinny się zainteresować media katolickie oraz te media, które współpracują z duszpasterzami (np. lokalna telewizja kablowa, czy prasa samorządowa).
Obowiązek naśladowania Chrystusa powinien znaleźć odbicie w dekoracji Kościoła, kaplicy i miejsca, gdzie odbywa się regularna katecheza (odpowiedni wizerunek Chrystusa, obowiązujące hasło, czy wypowiedź Zbawiciela na temat naśladowania).

8. Temat nowego programu duszpasterskiego powinien być dokładnie omówiony przez księdza proboszcza z najbliższymi współpracownikami. Byłoby wskazane, aby każdy z nich ponosił odpowiedzialność za zlecone mu zadanie (księża wikariusze, katecheci, organista itp.).
W ciągu roku na naradach duszpasterskich powinno się omawiać realizację programu, podkreślając jego „blaski i cienie”, tzn. osiągnięcia i niepowodzenia. Tym bardziej, że przedstawiony tu program duszpasterski jest jedynie ramową propozycją oraz inspiracją do działań na miarę gorliwości kapłanów i duchowych potrzeb katolickiego laikatu.
Duszpasterzom i katechetom oraz zaangażowanym osobom świeckim na wspólną i owocną pracę z całego serca błogosławię.

Łódź, dnia 16 listopada 2003 r.