Reklama

Sawin

Mogiła powstańców styczniowych

Niedziela lubelska 51/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W bieżącym roku mija 140. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Ziemia sawińska była świadkiem kilku walk oddziałów powstańczych z przeważającymi wojskami rosyjskimi, np. w Bukowej Małej, gdzie dowodził bohater niepodległościowego zrywu w powiecie chełmskim, Kazimierz Bogdanowicz, na pograniczu wsi Bukowa Mała - Iłowa, w której uczestniczył późniejszy bohater Komuny Paryskiej, Walery Wróblewski, na pograniczu Rudki Łowieckiej i Petryłowa, gdzie miała miejsce potyczka w przeddzień bitwy pod Malinówką. Jednak najbardziej upamiętniła się bitwa, którą stoczono między Sawinem a Malinówką, okupiona wielu poległymi powstańcami. Tradycja podaje, że straciło tam życie około stu polskich żołnierzy. Nie są znane ich nazwiska i nikt z mieszkańców Sawina nie zna miejsca ich pochówku. Przypuszcza się, że zostali oni pogrzebani na sawińskim cmentarzu rzymskokatolickim, lecz ich wspólna mogiła przez carskich żołnierzy została zrównana z ziemią i przykryta darnią, aby miejscowa ludność nie okazywała zmarłym należytych wyrazów czci jako bohaterom narodowym. W księgach parafialnych, dotyczących zmarłych z tego czasu, znajduje się tylko lakoniczna wzmianka o pochówku poległych powstańców bez podania nazwisk, liczby ani miejsca masowej mogiły, Władze kościelne oraz administracyjne Sawina, w osobach proboszcza, ks. kan. Mieczysława Marszałka, wójta Andrzeja Mazura, starosty chełmskiego Eugeniusza Wilkowskiego i sekretarza gminy Andrzeja Skóry, postanowiły upamiętnić ofiarę życia tych, którzy 140 lat temu z miłości do ojczystego kraju podjęli nierówną walkę z zaborcą rosyjskim o odzyskanie wolności i suwerenności Ojczyzny. Duszą całego przedsięwzięcia stał się Hubert Wiciński, wybitny znawca dziejów ziemi chełmskiej, a szczególnie ziemi sawińskiej. Postanowiono uczcić tych zapomnianych bohaterów budową pomnika - symbolicznej mogiły, szczególnie poświęconej powstańcom poległym w bitwie pod Malinówką i Bukową Małą. Zlokalizowano miejsce pod pomnik przy głównej alei na cmentarzu grzebalnym, nazwaną Aleją Powstańców Styczniowych. Wiele instytucji i osób prywatnych zaofiarowało pomoc finansową, organizowano także zbiórkę pieniężną na cmentarzu grzebalnym i przy kościele w czasie uroczystości odpustowych. Wreszcie przystąpiono do realizacji projektu. Zbudowano z wielkich głazów polnych wysoki cokół, w który włożono i umocowano wysoki, dębowy krzyż z ekspresywną rzeźbą Chrystusa bez rąk i opasanego łańcuchem. W przedniej części cokołu utwierdzono pamiątkową tablicę z napisem: „Bóg - mocą, celem - Ojczyzna. Mogiła Powstańców Styczniowych 1863-1864. Pamięci poległych: Malinówka 21.11.1863, Bukowa Mała 23.01.1863 i 31.12.1863. Wdzięczni Rodacy. Sawin 28.09.2003”.
Ta ostatnia data stała się dniem uroczystego odsłonięcia i poświęcenia pomnika-mogiły. Wokół niego zgromadziły się delegacje władz powiatowych, ościennych gmin: Chełma, Hańska, Rudy Huty, Siedliszcza, Wierzbicy, Woli Uhruskiej, a przede wszystkim Sawina. Przybyły liczne delegacje młodzieży gimnazjalnej z okolicznych szkół, kombatanci z pocztami sztandarowymi, a przede wszystkim licznie zebrane społeczeństwo samego Sawina. Proboszcz parafii sawińskiej, ks. kan. Mieczysław Marszałek odprawił przy symbolicznej mogile Mszę św. i wygłosił patriotyczne kazanie. Dziekan dekanatu Chełm-Zachód, ks. kan. Tadeusz Kawala dokonał poświęcenia pomnika, u stóp którego młodzież złożyła w urnie ziemię z pól bitew stoczonych w różnych miejscowościach gminy sawińskiej. Delegacje poszczególnych gmin okryły mogiłę wieńcami. Kompania honorowa Wojska Polskiego z garnizonu chełmskiego uczciła salwami honorowymi powstańców, a przedtem jeden z żołnierzy odczytał uroczysty apel. Przy tej okazji głos zabrali przedstawiciele gminnych władz i zaproszonych gości.
Po uroczystości na cmentarzu grzebalnym odbyła się sesja popularno-naukowa w Zespole Szkół w Sawinie pod przewodnictwem prof. Aliny Kowalczykowej, byłej mieszkanki tej miejscowości. Wygłoszono referaty: Stanisław Błaszczuk - Powstanie styczniowe w powiecie chełmskim, dr Eugeniusz Wilkowski - Grekokatolicy wobec powstania, Hubert Wiciński - Powstanie styczniowe na terenie gminy Sawin, ks. Henryk Zdybel - Duchowieństwo Sawina wobec powstania oraz prof. Alina Kowalczykowa - Powstanie styczniowe gminy Sawin w literaturze, prasie i źródłach archiwalnych. Ponadto Błażej Jasiński przedłożył dwa komunikaty: Tradycja ludowa a powstanie styczniowe (legendy powstania styczniowego z terenu gminy) i Mogiły powstańcze i próba określenia poległych w boju pod Malinówką. Po sesji miał miejsce montaż słowno-muzyczny z przerywnikami filmowymi, przedstawiający zryw powstańczy, przygotowany przez młodzież gimnazjalną z Sawina. Otwarto także wystawę pt. Powstanie styczniowe w gminie Sawin. Wygłoszone referaty i przedłożone komunikaty dostarczyły wielu ciekawych informacji na temat powstania styczniowego na ziemi sawińskiej.
Uroczystość religijno-patriotyczna była niebagatelną dla mieszkańców ziemi sawińskiej, a szczególnie dla młodzieży, lekcją historii kawałka ojczystego kraju, skropionego męczeńską krwią jego synów walczących o wolność Ojczyzny nawet za cenę najwyższą - ofiarę swego młodzieńczego życia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Prezydent zawetował nowelizację prawa dotyczącą tabletki "dzień po"

2024-03-29 13:23

[ TEMATY ]

Andrzej Duda

Pigułka „dzień po”

PAP/Łukasz Gągulski

Prezydent RP Andrzej Duda, na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji RP, zdecydował o skierowaniu nowelizacji Prawa farmaceutycznego do Sejmu RP z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie ustawy (tzw. weto).

Podstawowym uzasadnieniem decyzji Prezydenta RP jest wola poszanowania konstytucyjnych praw i standardu ochrony zdrowia dzieci.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję