Zdaniem Biskupa, duchowni wychodząc do ludu musieli przestrzegać nakazu Chrystusa i wydobywać z Bożej skarbnicy stare i nowe środki duszpasterskie (por. Mt 13, 52). Stosowane metody miały zależeć
od konkretnej sytuacji. Według bp. Pelczara, stare środki duszpasterskie, istniejące od początku Kościoła, nigdy nie straciły swej skuteczności, ale należało je umiejętnie stosować w zmieniających się
czasach i oczywiście na bieżąco dodawać nowe. Jako przykład Ordynariusz wymieniał pojawiające się kolejno w historii Kościoła dary Boże, do których zaliczał bractwa różańcowe, tercjarstwo św. Franciszka,
seminaria duchowne, nabożeństwo do Serca Jezusowego, katolickie związki robotników itd. Jego zdaniem, do rzeczy najnowszych należało włączenie się do akcji katolicko-społecznej, „ale tylko co do
sposobów działania, bo co do istoty swej, jest tak starą, jak Kościół; dlatego też na szczególniejszą zasługuje uwagę” (Dzieje Kongregacyi synodalnej...).
Pasterz diecezji twierdził, że kapłani powinni być aktywni na wszystkich płaszczyznach życia religijnego i społecznego. W ten sposób łatwiej będą mogli pomóc wiernym w pogłębieniu formacji duchowej,
a także ustrzegą ich od niebezpieczeństw grożących ze strony masonów i socjalistów. Jego zdaniem, „ta gorliwość ma objąć nie tylko dziedzinę ścisłych obowiązków, ale także szerokie pole prac i nędz
społecznych, na którem w wieku XX główna rozegra się walka…” (Przemowa Biskupa do Duchowieństwa…). Ordynariusz upominał kapłanów, aby podejmowana przez nich działalność w żadnym wypadku
nie wzbudzała podejrzeń, co do interesowności i chęci osiągnięcia jakiegokolwiek zysku. Musiała też być pozbawiona nawet cienia gorszacego postępowania. Biskup apelował do duchownych, aby swoim życiem
dawali wiernym piękny i budujący przykład, dzięki któremu będą umacniali wiarę ludu i chwalili Ojca Niebieskiego. Życie sług Bożych powinno być dla laikatu niepisaną Ewangelią, gdyż „kapłan jest
jakby węglem żarzącym, który ogniem swej miłości i jasnością swego życia inne węgle, zimne i ciemne, rozpala i oświeca” (Dzieje Kongregacyi synodalnej…).
Biskup Pelczar zachęcał kapłanów, aby zawsze zabiegali i troszczyli się o dobro wspólne społeczności wiernych, której służą i duchowo przewodzą. Wyrazem tej troski był odpowiedzialny i rozważny udział
w życiu publicznym, poprzez wypełnianie swoich obowiązków obywatelskich, a także ukazywanie wiernym wartości ewangelicznych, którymi mają się kierować. Ordynariusz przypominał księżom, że podejmując zmagania
nawet z zaciekłymi wrogami Kościoła i narodu, byli zobowiązani do kierowania się zasadami Ewangelii i nie mogli wyrządzać nikomu krzywdy, ani odpłacać nienawiścią za nienawiść, ale mieli zło dobrem zwyciężać.
Postawa taka musiała być jednak czytelna i daleka od tolerowania zła oraz nieprawości, gdyż kapłani zawsze powinni stać na straży wartości katolickich i praw narodu. Wymagało to od nich gorliwości, poświęcenia
i męstwa, gdyż tylko wtedy będą wiarygodnymi świadkami otrzymanego od Boga i Kościoła posłannictwa. Nie było nic gorszego jak bierność i obojętność w sprawach najwyższej wagi dla religii oraz narodu.
Dlatego pasterz diecezji apelował do duchowieństwa: „Taktyka bezczynności i milczenia wobec zaciekłej agitacyi i jawnych napaści na religię, na porządek chrześcijański i na byt narodu byłaby podłem
tchórzostwem, a mogłaby się stać łatwo zdradą własnej chorągwi. Miejmy zawsze w pamięci klątwy Boże, ogłoszone przez Proroka na «stróżów ślepych» i na «psy nieme» (Izaj. 56, 16).
A niech tu nikt się nie łudzi, że jego parafii nie grozi podobne niebezpieczeństwo [...]. Kto tego nie widzi, ten ma łuskę na oczach” (Orędzie do Wielebnego Duchowieństwa…).
Ordynariusz zachęcał kapłanów, by trzeźwo i realistycznie patrzyli na życie społeczne, dostrzegając przede wszystkim dobro, będące plonem łaski Bożej i owocem pracy duszpasterskiej. Podejmując posługę
wśród wiernych świeckich, zobowiązani byli do spełniania podwójnej funkcji. Z jednej strony mieli jak dobry pasterz, szukać „owiec zagubionych, i zbliżać się do nich z miłością, czyniąc im dobrze,
nawet pod względem materyalnym, skąd płynie obowiązek pracy społecznej”. Z drugiej zaś strony powinni „starać się o religijne oświecenie i uświęcenie dziatwy i młodzieży; słusznie bowiem powiedziano,
że kto kieruje wychowaniem młodych pokoleń, ten ma w ręku przyszłe losy ludzkości” (List pasterski do Duchowieństwa o nauczaniu katechizmu, KDP z 1905 r.).
Pomóż w rozwoju naszego portalu