Kapłani

Wspomnijmy przede wszystkim księży proboszczów - budowniczych nie tylko materialnego, ale i żywego kościoła.
W ciągu 120 stu lat parafią kierowali: ks. kan. Ludwik Dąbrowski, ks. hr. Zygmunt Łubieński, ks. prał. Karol Szmidel, ks. Jan Bączek, ks. Gradolewski, bp Kazimierz Tomczak, ks. prał. Ludwik Ziętek, ks. prał. Stanisław Jaworski, ks. prał. Kazimierz Bałczewski, ks. prał. Franciszek Kowalski, ks. prał. Marian Wiewiórowski. Od 29 sierpnia 1997 r. proboszczem parafii jest ks. kan. Wojciech Danka.
Święcenia kapłańskie przyjęli pochodzący z tej parafii ks. prał. Zygmunt Hołdrowicz, ks. prał. Tadeusz Pecolt, ks. kan. Henryk Wymysłowski, ks. prał. Henryk Majchrzak, ks. Władysław Burak, ks. Sławoj Pryt, ks. Marcin Sokołowski, ks. kan. Andrzej Galiński, ks. Andrzej Kuna i ks. Piotr Turek.
W obozie koncentracyjnym w Dachau zginęli kapłani tej parafii: ks. Jan Bączek, ks. Wincenty Jabłoński i ks. Korneliusz Jędrzejczak. Z parafią „świętokrzyską” byli związani kandydaci do chwały ołtarzy: sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki, sługa Boża Stanisława Leszczyńska, a św. Maksymilian Maria Kolbe był jej parafianinem przez 3 lata.

Życie religijne

Wielki wpływ na kształtowanie się życia religijnego parafian miały misje święte, które - jak zapisano w Kronice - po raz pierwszy odbyły się w 1921 r. Przygotowywały one do ważnych wydarzeń religijnych w parafii (np. kolejnych peregrynacji obrazów Matki Bożej), przyczyniały się do ożywienia życia religijnego i pozostawiały trwałe owoce, jak: kościelna legalizacja wielu związków małżeńskich (w 1961 r.), intronizacja Serca Pana Jezusa w rodzinach (1965 r.), inauguracja stałej Nowenny do
Matki Bożej Nieustającej Pomocy (1968 r.) czy codziennej adoracji Najświętszego Sakramentu (1969 r.).
Pielgrzymką do sanktuarium pw. Opieki św. Józefa w Kaliszu (w 1910 r.), związaną z kultem tego Świętego, rozpoczęło się parafialne pielgrzymowanie do miejsc kultu religijnego w Polsce i za granicą, a także na spotkania z Ojcem Świętym. Żywy jest także w parafii kult Matki Bożej Nieustającej Pomocy, Miłosierdzia Bożego i św. Antoniego.

Zespoły Parafialne

Do najstarszych zespołów parfialnych należą liczne i aktywne grupy ministrantów i asysty.
Od 1910 r. działały tu Bractwa: Różańcowe, Najświętszego Imienia Jezus, a także Straż Honorowa Najświętszego Serca Pana Jezusa i od 1919 r. - Apostolstwo Modlitwy. Po II wojnie światowej wznowiły one pracę, wspierając każdą parafialną akcję. Żywa
Róża już w okresie międzywojennym liczyła kilkanaście kół, w tym dwa męskie. Od 1966 r. wiele członkiń uczestniczy w adopcji dzieci nienarodzonych, a od 2001 r. w „Wieczerniku” wszyscy modlą się w intencji kapłanów. Dar różańca od Ojca Świętego zapoczątkował codzienne odmawianie modlitwy różańcowej w intencji Papieża.
Z chóru młodzieżowego Bractwa Różańcowego powstał (w 1890 r.) Chór „Arfa”, który po II wojnie światowej powrócił do kultywowania muzyki religijnej. Tradycją stały się październikowe koncerty Towarzystwa Śpiewaczego im. Karola Szymanowskiego, uświetniające różne lokalne uroczystości. Zanim w 1999 r. powstało w parafii Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, była ona ogólnopolskim Centrum Duszpasterstwa Rodzin i Małżeństw. Tu odbywały się nabożeństwa, spotkania i zjazdy. Tu opracowywano i powielano potrzebne materiały i stąd w październiku przez wiele lat wyruszały liczne pielgrzymki małżeństw na Jasną Górę.

Działalność charytatywna

Pod koniec 1945 r. proboszcz bp Kazimierz Tomczak powołał w parafii oddział Caritas. Szczególną troską otoczono sieroty i biedną uczącą się młodzież. Dla najbiedniejszych kuchnia parafialna przygotowywała gorące posiłki. W latach 60. akcją „Dobroczynność” kierował ks. prał. Wacław Borowski. Wówczas 13 wolontariuszek miało pod opieką ok. 200 osób, w tym 110 ciężko chorych. Przez kilka lat w drugi dzień Zielonych Świątek zapraszano chorych na Mszę św., a potem na spotkanie w ogrodzie parafialnym. Z ogromnym poświęceniem pracowała w zespole charytatywnym włókniarka - Feliksa Żurawik, zmarła w opinii świętości. Przez 20 lat (do 1990 r.) zespół ten prowadziła s. Bernadeta Mocna, która jednocześnie kierowała przedszkolem. Wspomagała tę pracę s. Adriana Czarnecka, współorganizatorka pielgrzymki chorych do Lourdes w 1995 r. Obecnie (od 1981 r.) działalność charytatywną prowadzi parafialny oddział Polskiego Związku Katolicko-Społecznego, ze szczególnym uwzględnieniem biednych rodzin i samotnych matek. Z inicjatywy Związku organizowany jest letni i zimowy wypoczynek dla dzieci. Od 1995 r. do tej pracy włącza się grupa „Samarytanin”, niosąca pomoc osobom niepełnosprawnym.

Duszpasterstwo

Przez wiele lat w parafii miało swoją centralę Duszpasterstwo Osób Niesłyszących pod opieką ks. Piotra Turka. Obecnie Msze św. dla tych osób są sprawowane w kościele Ojców Jezuitów, ale mimo to przychodzą oni tutaj ze swoimi problemami, przystępują do sakramentów świętych, wyjeżdżają na pielgrzymki integracyjne. Tu podejmowane są także próby katechizacji młodzieży pozaszkolnej pod duszpasterską opieką ks. Wiesława Kamińskiego i ks. Piotra Turka. Spośród innych grup wspólnotowych należy wymienić III Zakon św. Franciszka, scholę, Ruch Światło-Życie, Duszpasterstwo Akademickie, Krucjatę Wyzwolenia Człowieka z Lęku i Nałogów. Tutaj było miejsce spotkań „Sybiraków” oraz Duszpasterstwa Nauczycieli i Wychowawców, a obecnie - łódzkiego oddziału Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy. W 1975 r. Parafialna Poradnia Rodzinna wznowiła bezinteresowną działalność w zakresie świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa.

Ośrodek życia religijno-patriotycznego

Z kościoła Świętego Krzyża 28 października 1914 r., po Mszy św., łódzcy ochotnicy wyruszyli do Legionów Józefa Piłsudskiego. Tu w latach 70., w każdą środę odbywały się konferencje religijne i światopoglądowe, a w okresie stanu wojennego świątynia, obok kościoła Ojców Jezuitów, kościół był miejscem spotkań modlitewno-patriotycznych, czego pamiątką jest tablica poświęcona Poległym Stoczniowcom oraz Pomnik „Solidarności” w formie krzyża, wydobywającego się z bruku - autorstwa Bogusława Solskiego.

Oświata i Wychowanie

Już po I wojnie światowej dobrze pracowało parafialne przedszkole, które prowadziły Siostry Służebniczki. Po II wojnie światowej, w okresie wzmożonej laicyzacji placówek oświatowych, przedszkole „było oblegane przez rodziców, często nawet niezbyt gorliwych w wierze. Na początku lat 60. placówkę upaństwowiono, a siostry eksmitowano” (Kronika). Zorganizowano bibliotekę, cieszącą się dużą frekwencją dzieci i młodzieży. Kiedy w 1957 r. usunięto ze szkół religię, przy parafii stworzono warunki katechizacji również dla młodzieży pozaszkolnej. Młodzież i osoby dorosłe przygotowywano do przyjęcia chrztu i Pierwszej Komunii św., a dla dzieci w wieku przedszkolnym wprowadzono nabożeństwo niedzielne o godz. 10.00 w kaplicy św. Antoniego.
Z radością odnotowano w Kronice ścisły związek parafii z katolickimi mediami, o czym świadczy m.in. pobyt (12 września 1993 r.) ks. Ireneusza Skubisia z zespołem Redakcji Niedzieli, a także spotkania z pracownikmi Radia Maryja i transmisja Rozmów Niedokończonych o obrazie Matki Bożej Watykańskiej (6 grudnia 1995 r.).

Teraźniejszość

Świętokrzyska parafia tętni życiem, mimo że na skutek wyłonienia z niej trzech nowych parafii, liczba mieszkańców ostatnio zmniejszyła się z 80 do 20 tys. Ludności ubywa także z innych powodów. Z niepokojem, ale i serdecznym zatroskaniem mówił o tym fakcie obecny proboszcz ks. Wojciech Danka, podkreślając, że „i od strony duszpasterskiej parafia staje się coraz trudniejsza, ponieważ ci bogobojni dobrzy ludzie z wiekiem odchodzą do Pana”, a na ich miejsce wprowadzają się inni, w większości bardzo luźno związani z Kościołem. Trudna sytuacja społeczno-gospodarcza w mieście i w kraju sprzyja wzrostowi patologii, co wyraźnie daje się odczuć w postaci kradzieży i dewastacji dokonywanych w świątyni, a zagrożone poczucie bezpieczeństwa osób starszych na ulicy powoduje spadek frekwencji wiernych na nabożeństwach wieczornych. „Ale z Bożą pomocą i przy zaangażowaniu wielu osób udaje się wiele zrobić” - podkreśla Ksiądz Proboszcz. Dokonania materialne są łatwe do wyliczenia: remonty kościoła i dwóch plebanii, malowanie, położenie kostki wokół kościoła oraz bieżące uzupełniania po kradzieżach i włamaniach. Trudniej podsumować dokonania duchowe. „Aby je osiągnąć, sięgamy po nowe formy duszpasterskie, stawiając przede wszystkim na młodzież, która coraz bardziej jest narażona na deprawację” - mówił Ksiądz Proboszcz. Dlatego parafia wynajmuje odpłatnie salę gimnastyczną w Szkole Podstawowej nr 173, by w soboty (pod okiem księży: Wiesława Kamińskiego i Dariusza Piwowara oraz rodziców) ministranci i członkowie Klubu Sportowego „Arka” mogli uczestniczyć w zajęciach sportowych trzech sekcji. Parafialny Klub Turystyczny „Piechur” organizuje rajdy i wycieczki weekendowe. Opracował on także ogólnopolską odznakę „Szlakami Architektury Sakralnej w Polsce”. Dodatkową radość sprawiają zdobyte dyplomy i nagrody.
W sobotę przed Niedzielą Palmową młodzież organizuje Drogę Krzyżową po Lesie Łagiewnickim, w której z roku na rok uczestniczy coraz więcej osób. Ciekawe formy pracy z uczniami zainicjowali księża katecheci i nauczyciele w Szkole Podstawowej nr 160, gdzie działa Koło Caritas i Koło Misyjne, a grupa uczniów klas szóstych spotyka się raz w tygodniu, by czytać i rozważać teksty Ewangelii.
Wszystkie te poczynania to wyraźny dowód na to, że wspólnota parafialna nie tylko zna, ale wprowadza w czyn zalecenie Ojca Świętego: „Zło dobrem zwyciężaj”. I niechaj w tym wszystkim na przyszłość Bóg błogosławi, obdarzając duszpasterzy i wiernych potrzebnymi łaskami.

O potrzebie i okolicznościach utworzenia „świętokrzyskiej” parafii w Łodzi pisaliśmy w artykule Druga łódzka parafia w nr. 2. Niedzieli Łódzkiej z 9 stycznia 2005 r. Opis kościoła zamieściliśmy w nr. 4. Niedzieli Łódzkiej z 23 stycznia 2005 r. W poprzednich tekstach drukarski chochlik przestawił wyrazy w tytule kościoła i parafii, który brzmi prawidłowo: Podwyższenia Świętego Krzyża. (przyp. red.)