Reklama

„PRL - życie ściśle kontrolowane”

To wszystko jest w naszej pamięci

„Są sprawy, które raz jeszcze trzeba przemyśleć i przedyskutować, ale czy potrafimy mówić o nich, zamykając w sobie emocje?” - zastanawiał się dr hab. Roman Doktór, prorektor KUL-u, otwierając 23 listopada sesję naukową pt. „PRL - życie ściśle kontrolowane”. Sympozjum zorganizowane przez Koło Naukowe Historyków Studentów KUL, IPN oraz Katedrę Historii Najnowszej i I Katedrę Historii Nowożytnej wpisało się w szereg inicjatyw, które ułatwiają spotkanie z przeszłością.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W ostatnich dniach listopada w gmachu KUL-u umieszczono ekspozycję dokumentów, pt. „Z archiwum IPN...”, „przekazującą na przykładzie Lubelszczyzny charakter zasobu archiwalnego pozostawionego przez byłe służby specjalne Polski Ludowej i instytucje pozostające na ich usługach”. Obok informacji o genezie i przeznaczeniu struktur „bezpieczeństwa”, działających w okresie Polski Ludowej, np. UB, przemianowanego w latach 50. na SB, jednostek MO, ORMO i innych, znalazły się tam więc archiwalia pozyskane od policji, aresztów śledczych i aresztów zakładów karnych, sądów, prokuratur, byłych OKBZpNP (Oddziałowych Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu), unikatowe zdjęcia oraz opisy losów ofiar i współpracowników systemu. Historia Polski w okresie 1939-89 obfitowała w wydarzenia, które dziś trudno udokumentować, z racji, jak informowali autorzy wystawy, prowadzonej przez SB planowej akcji niszczenia dokumentów na przełomie lat 1989/90. Dlatego też pozostało mniej materiałów z czasu po 1956 r.: dowodów walki z Kościołem, opozycją i członkami „Solidarności”.
Wystawa uzupełniała treść obrad, które, jak mówił prof. dr hab. Mirosław Piotrowski z KUL-u, zorganizowano dzięki „inicjatywie oddolnej”, tzn. pochodzącej od studentów. Korzystając z pomocy wykładowców, nawiązali oni kontakt z lubelskim oddziałem IPN, który udostępnił materiały na wystawę oraz filmy do prezentacji w dniu sesji. Były to m. in.: Grupa D - o inwigilacji księży, Uderzyć w aktorów, Rozpoznawać! Wykrywać! Zapobiegać! Pod okiem bezpieki 1956-89 i Poznań 1956 r. Joanna z Koła Historyków dodała, że pomysł na taką „prawdziwą” sesję zrodził się po zorganizowanym w poprzednim roku spotkaniu pt. „Obywatelu, co ty wiesz o PRL-u?”. Wykładowcy, zaproszeni wówczas „na zwierzenia”, chętnie dzielili się swoimi wspomnieniami z tamtego okresu. Aby „zarazić zebranych klimatem politycznym” i zachęcić do udziału w sesji, Koło zorganizowano kilka dni wcześniej projekcję dokumentu Jacka Kurskiego Nocna zmiana. Zainteresowanie było ogromne, bo film, jak mówiła Joanna, wzbudzał kontrowersje. Przygotowania do tegorocznego zagłębienia się w atmosferę życia kontrolowanego trwały kilka miesięcy. Wysłano zaproszenia i niemal do ostatniej chwili organizatorom towarzyszyła niepewność co do aktualności ostatecznej listy prelegentów. Był dreszczyk emocji, bo goście to znakomici naukowcy, pracownicy IPN i uczelni, także lubelskich.
Obrady podzielono na 4 części. Wykładowcy starali się przystępnie opisywać specyficzną atmosferę PRL-u, zwłaszcza dlatego, że wśród rzeszy słuchaczy byli też licealiści. Mówili m.in.: prokurator Andrzej Witkowski z Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie (Przestępcza działalność w ramach struktur Resortu Spraw Wewnętrznych PRL) i prof. M. Piotrowski, który opowiadał o środowiskach tzw. katolików społeczno-postępowych, przybliżając specyfikę „misji” organizacji powołanych do rozbijania jedności Kościoła. Teatralizacja życia politycznego, cenzura, likwidacja prywatnej własności, próby walki z Kościołem to wiele mówiące hasła, dokładnie omówione przez prof. dr. hab. Janusza Wronę z UMCS.
Szczególnie przejmująco wybrzmiał w murach uczelni Jana Pawła II wykład Marka Lasoty Działalność Wydziału IV SB wobec kard. Karola Wojtyły. Pracownik krakowskiej sekcji IPN wypowiedział najważniejsze kwestie dotykające metod inwigilacji przyszłego papieża. Odczytał m.in. dokument zawierający do absurdu szczegółowe instrukcje dla agenta, któremu „pod opiekę” przydzielono ks. Karola Wojtyłę. W kontekście tematu religia - władza plasowały się przedstawione przez dr. hab. Jana Zaryna z Warszawy refleksje na temat listu biskupów polskich do niemieckich, wystosowanego 18 listopada 1965 r. Fakt wysłania listu, jak wskazał Prelegent, szczególnie obciążył prymasa S. Wyszyńskiego. Gnębiono go psychicznie, kształtując mu negatywną opinię wśród społeczeństwa. Przedstawiano jako zdrajcę narodowego, który lekceważy pamięć o II wojnie światowej i nie jest godny nazywania siebie Polakiem. Wciągającą lekcją historii okazał się wykład dr. Sławomira Poleszaka z Lublina, który szczegółowo przedstawił problem walki władz komunistycznych z polskim podziemiem niepodległościowym. Pracownik IPN nakreślił fakty ukazujące w porządku chronologicznym politykę władz Związku Sowieckiego wobec trzech form organizacji: AK, podziemia poakowskiego (istniejącego po 1945 r.) i samodzielnych grup partyzanckich. Były one planowo niszczone przez aparat bezpieczeństwa przy pomocy NKWD i UB.
Klamrą spinającą obrady były wystąpienia profesorów, którzy skupili uwagę na czasach żywych w pamięci słuchaczy: Jerzego K. Eislera z warszawskiego oddziału IPN, który mówił o Sierpniu 1980 r., Andrzeja Paczkowskiego - Wiceprzewodniczącego Kolegium IPN (Stan wojenny w świetle najnowszych badań) i dr. hab. Antoniego Dudka z warszawskiego IPN. Prof. A. Dudek, reprezentujący także UJ, poddał refleksji rok 1989, patrząc z perspektywy szesnastu lat.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Wielki Czwartek we Wschowie z biskupem Tadeuszem

2024-03-28 22:04

[ TEMATY ]

Zielona Góra

fara Wschowa

Krystyna Pruchniewska

Wschowa

Wschowa

Liturgii Wieczerzy Pańskiej w kościele pw. św. Stanisława we Wschowie przewodniczył biskup diecezjalny Tadeusz Lityński.

Zapraszamy do obejrzenia fotogalerii p. Krystyny Pruchniewskiej:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję