Reklama

Piękno, które daje człowiekowi radość

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, zwana Jurą to obszar, na którym odwiecznie kształtujące się działania przyrody nierozłącznie scalają się z twórczymi poczynaniami człowieka. Nie ma na obszarze Polski krajobrazu, w którym zadziwiające formy stworzone przez przyrodę spłatałyby się w równie niezwykłą całość z nie mniej osobliwymi dziełami rąk ludzkich. Na całym obszarze Jury zachowały się zarówno tysiące skał - ostańców, jak i setki budowli najróżniejszych rodzajów: grodzisk, miast i zamków warownych oraz świątyń.
Wędrując jurajskim szlakiem od Ogrodzieńca do Pilicy, warto zwrócić uwagę na te malowniczo położone miejsca i ciekawe, m.in. pod względem sztuki sakralnej, obiekty.
Na marginesie warto zauważyć za Władysławem Tatarkiewiczem, że „sztuką kościelną” zwykło się nazywać tę, która służy kultowi i obejmuje kościoły oraz przedmioty, które w nich się znajdują. Termin „sztuka sakralna” bywa zazwyczaj używany w znaczeniu szerszym i obejmuje sztukę, która służy wierze także poza kościołem i kultem w ścisłym znaczeniu, np. grobowce na cmentarzu (są sztuką sakralną, ale nie kościelną). „Sztuka religijna” ma znaczenie jeszcze szersze i obejmuje także przedmioty, które są wytworem ducha religijnego, wiary, choćby nie służyły kultowi.

Ogrodzieniec

Jednym z takich miejsc, kojarzonym zazwyczaj tylko z zamkiem obronnym w Podzamczu, wybudowanym w otoczeniu białych ostańców, i fragmentami murów oraz charakterystyczną okrągłą wieżą zwieńczoną krnelażem, jest Ogrodzieniec wraz z pochodzącym z XVIII wieku kościołem parafialnym pw. Przemienienia Pańskiego. Pierwsze wzmianki o istnieniu parafii z 1346 r. pojawiają się w spisie parafii płacących świętopietrze. W połowie XVI wieku kościół przeszedł w posiadanie kalwińskich Bonerów i Firlejów, a następnie został zwrócony katolikom przez Mikołaja Firleja. Pierwotnie była to świątynia drewniana, którą zastąpiono murowaną i ukończono w 1787 r., a poświęcenia (konsekracji) w 1883 r. dokonał biskup kielecki Tomasz Teofil Kuliński. We wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. zespół pięciu barokowych ołtarzy, a także ambona i chrzcielnica.
Przy kościele oprócz figury Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1806 r. znajduje się ciekawy w swej kompozycji posąg Papieża Jana Pawła II siedzącego i odpoczywającego na skale. Komentarzem do tego są umieszczone tam słowa: „Ty jesteś skała i na tej skale zbuduję mój kościół” (Mt 16, 18). Ojciec Święty, ubrany w sutannę, lewą ręką wspiera się na lasce, a prawą trzyma uniesioną w geście pozdrowienia. Pomnik wykonał Jan Funek, a został ufundowany w „hołdzie czci i wdzięczności” przez parafian Ogrodzieńca. Odsłonięto go 6 sierpnia 2006 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Podzamcze

Innym wymownym miejscem związanym z mającą się ukazać na skale Matką Bożą jest sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Skałkowej w Ogrodzieńcu-Podzamczu. Erygował je 20 maja 2002 r. biskup sosnowiecki Adam Śmigielski SDB, który tego samego dnia ukoronował również obraz Matki Bożej. Kult maryjny w Podzamczu datowany jest od 1818 r. Kaplica została wybudowana według projektu Marka Tondery i poświęcona 12 czerwca 2000 r.
Znajdujący się obecnie w kaplicy wizerunek Maryi z Dzieciątkiem Jezus nawiązuje do przedstawienia Czarnej Madonny. Z obrazem związana jest historia Tomasza Zabawy, któremu na skale ukazała się postać Maryi. W miejscu tym umieszczono czczony dziś obraz Matki Bożej, zwanej później Skałkową. Na odwrocie znajduje się napis: „W roku 1862 sprawiona przez Dziedzica Podzamcza Kozłowskiego, a odnowiona w roku 1881 przez W. Pachulskiego i Ludwika Wesołowskiego i Srokosza i Zielińskiego Ludwika Szaniawska, Wojciech Frycz emeryt sędzia pokoju”. Do czasu wybudowania obecnej kaplicy obraz wisiał na skale.

Biskupice

Udając się kilkanaście kilometrów w kierunku Pilicy, której nazwa pochodzi od nazwy rzeki, nie sposób pominąć miejsca szczególnej czci Maryi, jakim jest sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej Opiekunki Rodzin w Pilicy-Biskupicach. Kościół został wybudowany w latach 1743-46 i poświęcony (konsekrowany) w 1747 r. przez biskupa krakowskiego Andrzeja Załuskiego. W wystroju wnętrza uwagę zwracają barokowe ołtarze oraz obrazy autorstwa Szymona Czechowicza. W 1946 r. biskup kielecki Czesław Kaczmarek ustanowił przy kościele klasztornym parafię pw. Najświętszego Imienia Jezus.
Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej erygowane zostało dekretem z 1 stycznia 2003 r. przez biskupa sosnowieckiego Adama Śmigielskiego. Uroczysta koronacja łaskami słynącego wizerunku, dla którego korony poświecił Jan Paweł II 19 sierpnia 2002 r. w Kalwarii Zebrzydowskiej, miała miejsce 15 czerwca 2003 r. i dokonał jej biskup diecezjalny. Datowany na XVII wiek obraz jest darem Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej i uważa się go za jedną z najstarszych kopii rzymskiego wizerunku Salus Populi Romani (Wybawienie Ludu Rzymskiego).
Wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus należał początkowo do biskupa kamienieckiego Augustyna Wessla. Obraz ten ofiarował swej siostrze Marii Józefie z Wesslów Sobieskiej, która przekazała go w 1753 r. Franciszkanom. Maryja ukazana w typie tzw. Salus Populi Romani (Wybawienie Ludu Rzymskiego) nawiązuje do przedstawienia z Bazyliki Sancta Maria Maggiore (Matki Bożej Większej) w Rzymie. Rzymski obraz Matki Bożej zwanej Śnieżną posiada wyraźne cechy bizantyjskie, o czym świadczą znajdujące się na nim litery greckie. Uznawany jest za cudowny, gdyż, według powszechnego przekonania, ratował mieszkańców Rzymu podczas licznych klęsk i niebezpieczeństw. Stał się prototypem dla wielu innych obrazów, które naśladują to przedstawienie. Z tytułem Matki Bożej Śnieżnej wiąże się legenda opowiadająca o patrycjuszu Janie i papieżu Liberiuszu, którym we śnie ukazała się Maryja, nakazując budowę kościoła w miejscu, które im wskaże. Pomimo upałów 5 sierpnia 352 r. Wzgórze Eskwilińskie pokryło się śniegiem i tam wybudowano świątynię.

Pilica

Oprócz franciszkańskiego klasztoru Pilica słynie przede wszystkim z obchodzącej w tym roku 600-lecie istnienia prokolegiaty św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Jak dowiadujemy się z historii, miejscowość prawa miejskie otrzymała najprawdopodobniej w 1393 r. (utracone w 1869 r. i odzyskane w 1994 r.). Pierwotny kościół pw. św. Piotra pełnił funkcję parafialnego do 1409 r., kiedy to parafię przeniesiono do nowo wybudowanej świątyni, która obecnie zawiera w sobie relikty pierwotnego, jednonawowego, gotyckiego kościoła. Do dziś z tego okresu zachowało się wielobocznie zakończone prezbiterium, z typowym żebrowym sklepieniem, zakrystia i kaplica św. Anny (zbudowana przez Stanisława Pileckiego przed 1559 r.). Nie wiemy dokładnie, kiedy poświęcono świątynię. Przypuszcza się, że dokonał tego biskup krakowski Piotr Wysz (1392-1412) lub jego sufragan - biskup Zbigniew z Łapanowa. W wyniku przebudowy w kolejnych stuleciach budowla nabrała cech barokowych. Wnętrze ozdobione bogatymi dekoracjami i formami ornamentalnymi, kryje wiele zabytków wszystkich historycznych stylów, w których wykonane są m.in. liczne ołtarze, stalle czy ambona.
Podziwiając teren Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, możemy niezaprzeczalnie stwierdzić, że w tym jednym widoku zawiera się ogromna historyczna perspektywa. Ona to, jak mówili starożytni, niby otwarta księga „podana jest nam do czytania i pod rozwagę”. A jak mówił papież Paweł VI na spotkaniu z artystami w 1965 r.: „Świat, w którym żyjemy, potrzebuje piękna, by nie pogrążyć się w rozpaczy. To właśnie piękno, podobnie jak prawda, daje sercu człowieka radość”.

tzmarzły@wp.pl

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

W 19. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II spotkajmy się przy Franciszkańskiej 3

2024-03-27 11:37

[ TEMATY ]

św. Jan Paweł II

Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

W 19. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II — jak co roku — Archidiecezja Krakowska zaprasza do udziału w wydarzeniach, które organizowane są przy Franciszkańskiej 3. Towarzyszy im hasło „Wdzięczni”.

Wieczorne spotkania 2 kwietnia pod najsłynniejszym oknem w Krakowie na stałe wpisały się już w kalendarz Kościoła krakowskiego. Co roku wierni wraz ze swoimi duszpasterzami gromadzą się przy Franciszkańskiej 3, aby dziękować Bogu za dar życia Karola Wojtyły i pokazać, że — mimo upływu lat — pamiętają.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Ryś o namaszczeniu podczas Mszy Krzyżma

2024-03-28 12:34

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

Julia Saganiak

- Czas naszego życia, działania, aktywności w Kościele jest czasem łaski Boga, ciągłego Bożego działania, miłości, miłosierdzia - mówił kard. Ryś podczas Mszy Krzyżma.  

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję