Chmielnik Rzeszowski leży w północno-wschodniej części mikroregionu "Dolina Strugu". Za panowania Ludwika Węgierskiego tereny Chmielnika i okolic należące do dóbr tyczyńskich przeszły w ręce Ottona z Pilczy, który był fundatorem pierwszego kościoła w Chmielniku. Po wyprawie Kazimierza Wielkiego na Ruś, w 1340 r. ziemie te ponownie zostały przyłączone do państwa polskiego. Wtedy nasiliła się tu akcja osadnicza. W źródłach historycznych pierwsze wzmianki o miejscowościach gminy Chmielnik pojawiły się w XV w. Ich właścicielem został wtedy Jan Pilecki herbu Leliwa, wojewoda krakowski. Był on bardzo dobrym gospodarzem, dbającym o rozwój gospodarczy swoich ziem. W 1438 r. uposażył m.in. kościół parafialny pw. św. Bartłomieja w Chmielniku. Pod koniec XVII w. właścicielami miejscowości zostali Braniccy. Po 1808 r. właściciele zmieniali się jeszcze kilkakrotnie. Wieś lokowana była na prawie niemieckim, o czym świadczą wzmianki w dokumentach.
Z bogatych dziejów parafii
Parafia w Chmielniku została ufundowana około 1373 r. przez jej
właściciela Ottona Pileckiego z Pilczy. Pierwsza wzmianka o plebanie
z Chmielnika, którym był Nocolaus Laurini, pochodzi z 1419 r.
Podobnie jak okoliczne wsie Chmielnik bardzo ucierpiał w
czasie najazdu Tatarów w 1624 r. Spalili oni kościół, zamordowali
księdza, a wielu mieszkańców uprowadzili do niewoli. Spalony kościół
odbudowano, stawiając nową drewnianą świątynię, którą usytuowano
na górce, w miejscu, gdzie stoi obecny kościół.
W latach 1740-55 ks. Stanisław Wacławski wraz z parafianami
wybudował jednonawowy murowany kościół pw. św. Bartłomieja, który
w 1755 r. został konsekrowany przez bp. Wacława Sierakowskiego.
W 1890 r., gdy proboszczem był ks. prał. Franciszek Majcher,
świątynia została odnowiona i przedłużona o 10 m. Kolejny raz przebudowano
kościół w 1958 r., gdy proboszczem był ks. Julian Pleśniak. Dobudowano
wtedy dwie nawy boczne, zakrystię i kaplicę św. Antoniego.
Jest to kościół barokowy z licznymi późniejszymi dodatkami,
orientowany, murowany z kamienia i cegły. Początkowo była to budowla
jednonawowa, na rzucie prostokąta, z prezbiterium równej wysokości
i szerokości, zamknięta półkolistą absydą. Nawę zamyka sklepienie
kolebkowe z lunetami, a prezbiterium - sklepienie krzyżowe.
W okresie proboszczowania ks. Władysława Rękasa dokonano
remontu kościoła: zabezpieczono sklepienie i więź dachową, przebudowano
chór. Prof. Stanisław Jakubczyk z Krakowa wykonał polichromię: w
prezbiterium mozaiki, na sklepieniu malowidła ornamentowe, a w nawach
bocznych - malowidła figuralne. Parafianin Stanisław Ziaja (organista)
wykonał 32-głosowe organy. Na uwagę zasługuje także drewniana rokokowa
kropielnica pochodząca z poł. XVIII w., odnowiona w ostatnim czasie.
Koronacja obrazu Matki Bożej Łaskawej
W kościele w Chmielniku najcenniejszy jest łaskami słynący obraz
Matki Bożej Łaskawej, umieszczony w ołtarzu głównym za zasuwanym
obrazem Ukrzyżowania. Według żywej miejscowej tradycji obraz cudownie
ocalał z pożaru w 1624 r., kiedy Tatarzy spalili kościół. W zgliszczach
świątyni odnaleziono wizerunek Matki Bożej Łaskawej, który po odbudowie
świątyni umieszczono w specjalnym ołtarzu bocznym.
Już wtedy obraz cieszył się ogromną czcią wiernych. Został
wykonany w XVI w. przez nieznanego artystę. Malowany był techniką
olejną na płótnie naklejonym na desce. Przedstawia Maryję z Dzieciątkiem
na lewej ręce. W prawej ręce trzyma białą różę, symbol przyszłej
męki Jezusa i własnej niepokalaności. Jej twarz rozjaśnia delikatny
uśmiech. Głowy obu postaci wieńczą korony.
Bp Jan Krzysztof Szembek, biskup przemyski, w sprawozdaniu
po wizytacji w 1721 r. napisał, że obraz ma 12 wotów i powszechnie
uznawany jest za cudowny. Po wybudowaniu nowego kościoła w 1755 r.
bp Wacław Sierakowski nakazał umieścić obraz Matki Bożej Łaskawej
w ołtarzu głównym, pomimo że patronem kościoła był św. Bartłomiej.
Nakazał on również proboszczowi, ks. Stanisławowi Wacławskiemu, zaprowadzić
Księgę Łask i spisywać w obecności świadków wszystkie otrzymane łaski.
Ożywienie kultu Matki Bożej Łaskawej nastąpiło w XX w. Wyrazem
tego są liczne prośby i podziękowania zanotowane w Księdze Łask prowadzonej
od 1942 r. (wcześniejsza zaginęła). Mieszkańcy Chmielnika doznali
szczególnych łask w czasie II wojny światowej. Z wdzięczności za
opiekę Matki Bożej w 1956 r. pozłocili ołtarz oraz zakupili nowe
korony i sukienki.
Kult Matki Bożej Łaskawej nadal szybko się rozwijał, trwa
zresztą do dziś. Do sanktuarium przybywają liczne pielgrzymki zorganizowane
oraz pielgrzymi indywidualni nie tylko z okolicy, ale także z całej
diecezji i spoza niej.
W 1995 r. Cudowny Obraz został poddany badaniom. Następnie
Kazimiera i Kazimierz Wajdowie z Haczowa odnowili go, przywracając
pierwotne oryginalne malowidło.
7 listopada 1997 r. bp Kaziemierz Górny wydał dekret zezwalający
na koronację na prawie diecezjalnym obrazu Matki Bożej Łaskawej w
Chmielniku. Uroczystość koronacji miała miejsce 4 maja 1997 r. Mszy
św. koncelebrowanej przewodniczył bp Kazimierz Górny, a kazanie wygłosił
metropolita przemyski - abp Józef Michalik. Ponadto nabożeństwo współcelebrowali:
bp Stefan Moskwa, bp Bolesław Taborski z Przemyśla, bp Edward Białogłowski
z Rzeszowa oraz ok. 150 księży z diecezji rzeszowskiej, przemyskiej
i sandomierskiej.
(cdn.)
Pomóż w rozwoju naszego portalu