Reklama

Sztandarowa lekcja historii

Niedziela warszawska 18/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sztandary są dla nas świętością. Może ze względu na burzliwą historię, która przez wiele stuleci zmuszała nas do gromadzenia się w ich cieniu i walki o wolność. Haftowanie sztandarów, opiewane w żołnierskich i patriotycznych pieśniach zawsze było czynnością świętą, którą zajmowały się białogłowy z najprzedniejszych domów. Dziś rzadziej wykonuje się sztandary dla wojska, częściej dla szkół, parafii i instytucji społecznych. Ale siostry westiarki wspominają, jak haftowały sztandar dla Pierwszej Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w Londynie, albo dla upamiętnienia bitwy pod Olszynką Grochowską.

List od najdroższych

- Bomby leciały na głowę, a s. Zofia siedziała przy krosnach i haftowała sztandar, który miał być dostarczony do Londynu - wspominała s. Anastazja Magowska. Był rok 1942. Ryzykując życiem siostry pracowały w okupowanej przez hitlerowców Warszawie. Sztandar miał być darem dla Pierwszej Polskiej Brygady Spadochronowej utworzonej przez Rząd RP w Londynie. Biel sztandaru pochodziła z sukni ślubnej babci jednej z haftujących sióstr. Czerwień z płaszcza kardynała Sapiehy. - Któż opisze trud hafciarek, dziergających nocą tajemnie przy świecy? Oczy ślepły od wysiłku, słuch nieustannie natężony czy "Oni" nie idą? Cała noc strawiona bezsennie nad haftem. I nieraz palce hafciarek opadają mdlejące, bezsilnie na ślubną biel i kardynalską purpurę - pisała Zofia Kossak-Szczucka. Sztandar poświęcono 3 listopada 1942 r. w kościele Panien Kanoniczek na obecnym pl. Teatralnym. Uroczystość, z obawy przed gestapo, odbywała się w ścisłej tajemnicy. Matkami chrzestnymi sztandaru zostały Zofia Kossak-Szczucka i Maria Kann. Polscy spadochroniarze otrzymali sztandar w szkockiej miejscowości Cupar. Odbierał go osobiście dowódca I Samodzielnej Polskiej Brygady Spadochronowej, gen. Stanisław Sosabowski. Uroczystości miały bardzo podniosły charakter. Przybyli na nie prezydent RP Władysław Raczkiewicz i Naczelny Wódz gen. Kazimierz Sosnkowski.

Dziennik Polski w Londynie tak opisywał wydarzenie: " W dniu 15.06 w jednym z miasteczek szkockich, będących miejscem postoju polskich oddziałów spadochronowych odbyła się prawdziwie wzruszająca i piękna uroczystość. W dniu tym stolica Polski Walczącej wręczyła swym żołnierzom chorągiew niedawno z kraju przywiezioną i haftowaną rękami kobiet warszawskich (...) Chorągiew ta jest listem od najdroższych" . Sztandar można oglądać dziś w Instytucie Historycznym im. Gen. Sikorskiego w Londynie.

W poszukiwaniu premiera Składkowskiego

Dziś zamówienia na sztandary najczęściej składają u westiarek szkoły. Wcześniej dużo szyłyśmy nie tylko dla szkół, ale również dla straży i różnego rodzaju cechów - wspomina s. Grażyna. Zdarzyło się też niecodzienne zamówienie... na sztandar PZPR. Siostry nie miały wyboru. Widziały, że jest to polityczna prowokacja, a jednocześnie ich pracownia zarejestrowana była jako miejsce wykonywania usług hafciarskich. Było to chyba jedno z najcięższych zleceń.

Najnowsze zamówienie realizują siostry dla gimnazjum w Pomiechówku. Najtrudniej było ze znalezieniem podobizny premiera Składkowskiego. W jego rodzinnym Pomiechówku zapamiętano go jako człowieka z natury bardzo dobrego. Chociaż piastował stanowisko premiera, potrafił zakasać rękawy i chwycić do ręki kielnię przy budowie kościoła czy szkoły. Gorzej było z pamiątkowymi fotografiami. W stosie zdjęć brakowało oficjalnych - premier w mundurze. Pani dyrektor pomiechowskiego gimnazjum znalazła w końcu jedno, z serii czarno-białych fotografii. Ale podobizna premiera nie prezentowała się najlepiej. Z pomocą przyszedł starszy pan, piłsudczyk, który razem ze Składkowskim służył w piechocie, dobrze go znał i pamiętał jego twarz. Składkowski namalowany na płótnie wyszedł jak żywy. Zanim s. Wiesława zabrała się do haftowania munduru Składkowskiego, trzeba było odbyć wyprawę do Muzeum Wojska Polskiego. Razem z s. Grażyną dreptały dwie godziny po muzeum. Podglądały jak wyglądają dodatki do munduru przy różnych stopniach wojskowych. Oglądały jak zmienia się tkanina pod wpływem oświetlenia. Haftowanie Składkowskiego trwało od listopada do kwietnia.

S. Wiesława od listopada żyje premierem Składkowskim. - Nigdy nie jest tak, że przykładamy projekt do tkaniny i zaczynamy haftować - opowiadają siostry. Najpierw trzeba przeżyć to, co będzie się robić. Trzeba zapoznać się dokładnie z historią życia, poznać osobowość. W pewien sposób wejść w tą postać. Często zamawiający nie mają gotowego projektu. Przyjeżdżają z ogólnymi założeniami. Często przybliżone projekty wykonują uczniowie. Zdolności plastyczne nie zawsze idą w parze z historyczną wiedzą. Siostry czasem muszą poszperać w różnych dokumentach. - Oddajemy pracę, która dla zamawiającego ma ogromne znaczenie - mówi s. Wiesława. Nie możemy pozwolić na to, żeby ktoś zarzucił nam przekłamania.

Prace przy sztandarze noszą w sobie wymiar patriotyczny dla obydwu stron: zamawiającej i wykonującej. - Dyrekcji bardzo zależy, aby społeczność szkolna miała swojego patrona. O randze tego wydarzenia świadczy chociażby oprawa towarzysząca nadaniu placówce czy szkole sztandaru.

Siostry otrzymują zaproszenia na uroczystości poświęcenia sztandaru, choć rzadko w nich uczestniczą. - Byłam na uroczystości 20. rocznicy zrywu "Solidarności" w Ursusie - mówi s. Wiesława. Ale uważamy, że my mamy swoją rolę do spełnienia przy pracy podczas powstawania sztandaru.

Bywa i tak, że poświęcony w szkole czy w placówce sztandar jedzie do Ojca Świętego. Niedawno siostry wyhaftowały podobiznę Ojca Świętego z niepełnosprawnym dzieckiem. Rodzice niepełnosprawnych dzieci, uczących się w placówce pojechali ze sztandarem do Rzymu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Interesy z Ojcem Kolbe

Dla zamawiających sprawa sztandaru nabiera wyrazu nie tylko patriotycznego, ale również bardzo osobistego. Pani dyrektor szkoły w Leoncinie, w czasie, kiedy siostry szyły sztandar wybrała się z pielgrzymką na Jasną Górę. Jedenasta w jej życiu pielgrzymka miała szczególną intencję - aby sztandar prezentował się jak najlepiej. Bardziej niż o swoją kondycję pani dyrektor troszczyła się o pracę przy sztandarze. Dzwoniła jeszcze z trasy pielgrzymki, pytając jak postępują prace. S. Wiesława przyznaje, że troska o sztandar towarzyszyła im obydwu. - Był 12 sierpnia. Następnego dnia pielgrzymka warszawska miała wejść na Jasną Górę. Wyszyte już były szaty Ojca Świętego. Nie miałam ochoty zabrać się za dalszą pracę, ponieważ przede mną było najtrudniejsze zadanie: wyszywanie twarzy Ojca Świętego - mówi s. Wiesława. Następnego dnia przypadało wspomnienie św. Maksymiliana Kolbego. Przypomniałam sobie, że przecież to Jan Paweł II wynosił tego Świętego na ołtarze. Poprosiłam ojca Kolbe o wsparcie i złożyłam ślub: jeśli twarz Ojca Świętego będzie podobna, to pojadę z podziękowaniem do Niepokalanowa. W tej pracy odczułam wyraźnie ingerencję o. Maksymiliana. Ojciec Święty wyszedł bardzo podobny do siebie. Najłatwiej jest z awersem, czyli ważniejszą stroną sztandaru. Zawsze ta strona zawiera godło Polski - orła haftowanego srebrną nicią. Orzełek musi być wyhaftowany w takiej wersji, jaką w danym okresie zatwierdził polski Senat. Siostry prawie na pamięć znają, które piórka pokryć jakim odcieniem srebra.

I tak się trudno rozstać

S. Wiesława przyznaje, że zakończeniu prac przy haftowaniu sztandaru towarzyszy radość, ale jednocześnie trudno jest się z nim rozstać. - Na przykład ten z Ojcem Świętym dla szkoły w Leoncinie, wykonywałam od projektu, włożyłam w niego wiele modlitwy. Siostry przyznają zgodnie, że każdy sztandar zawiera ich duchowy wkład. Sztandar nabiera szczególnej rangi, jeśli praca przy nim dokonuje się w zjednoczeniu z Bogiem. Inaczej staje się tylko martwym przedmiotem.

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ponad 50 tysięcy widzów w polskich kinach na pokazach 4. sezonu "The Chosen"

2024-03-28 11:39

[ TEMATY ]

„The Chosen”

Materiały promocyjne/thechosen.pl

Serial o Jezusie z kolejnym sukcesem. W polskich kinach 4. sezon zebrał ponad 50 000 widzów, a licznik wciąż rośnie. Kolejne odcinki serialu, co stało się całkowitym fenomenem w branży filmowej, wciąż wyświetlane są w kinach.

Poza repertuarowym wyświetlaniem w kinach, również społeczność ambasadorów serialu organizuje w całej Polsce pokazy grupowe, które nierzadko mają sale zajęte do ostatnich miejsc. W wielu miejscowościach można wybrać się na taki pokaz czy to do kina sieciowego, lokalnego czy domu kultury. Kina widząc ogromne zainteresowanie same wstawiają do repertuaru kolejne odcinki lub powtarzają wyświetlanie od 1 odcinka. Już pojawiają się pierwsze całodzienne maratony z 4. sezonem.

CZYTAJ DALEJ

Wszyscy mamy coś z kapłaństwa

Kiedy w Wielki Czwartek otrzymuję życzenia z racji święceń kapłańskich, lubię na nie odpowiadać słowem: „wzajemnie”. Widzę czasem zdziwienie świeckich przyjaciół. W naszej ogólnej świadomości kapłaństwo dotyczy przecież wyświęconych mężczyzn, sprawujących sakramenty, głoszących Słowo Boże i zaliczonych do specjalnego stanu zwanego duchowieństwem. A przecież udział w kapłaństwie Chrystusa nie zaczyna się od sakramentu święceń, ale od chrztu świętego. To przez chrzest przyjmujemy na siebie udział w prorockiej, królewskiej i kapłańskiej misji Jezusa.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję