Niedawno dobiegł końca pierwszy etap remontu i konserwacji
pałacu Lubomirskich w Rajczy, który po burzliwych dziejach stanowi
obecnie siedzibę Samodzielnego Publicznego Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego.
historia pałacu rozpoczyna się w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy
właścicielami Rajczy i okolicznych dóbr ziemskich była rodzina Siemiońskich.
Gruntownej rozbudowy dokonał następny właściciel - Teodor Primavesi,
Włoch. On również postarał się, by otoczenie pałacu stanowił piękny
park z unikatowym drzewostanem, rzeźbami i zbiornikiem wodnym. Rozkwit
przeżywa w tym czasie również wieś Rajcza, w której powstaje szkoła
ludowa, stacja kolejowa, poczta, rozbudowuje się duży kościół, następuje
wzrost zainteresowania walorami krajobrazowymi i klimatycznymi tej
okolicy.
Najlepszy, jak dotychczas, okres w historii pałacu to
lata 1894-1914, kiedy jego właścicielami byli Lubomirscy. Władysław
Lubomirski przeprowadził kolejną rozbudowę, tak by pałac godził funkcję
wygodnej siedziby wiejskiej i reprezentacyjnej rezydencji. Jednak
w 1914 r. sprzedał pałac arcyksięciu Stefanowi Karolowi Habsburgowi.
W końcu 1916 r. Arcyksiążę postanowił przekazać obiekt na szpital
i sanatorium dla kombatantów I wojny światowej. Czerwony Krzyż zarządzał
pałacem aż do wybuchu II wojny światowej, kiedy to urządzony został
tam szpital Wehrmachtu. W 1945 r. pałac zajęli Rosjanie, którzy kompletnie
zdewastowali jego zabytkowe wnętrze. Istniały tu kolejno: szpital
polowy, ośrodek dla inwalidów wojennych, sanatorium przeciwgruźlicze.
Podczas niefachowo przeprowadzonego remontu w 1966 r. nastąpiła kolejna
dewastacja zabytkowych wnętrz. W latach 1966-67 dobudowano nową część,
w której w chwili obecnej mieści się kaplica oraz świetlica.
W 1988 r. obiekt został wpisany do Rejestru Zabytków,
zaś w 1991 r. przekształcony w Państwowy Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.
Od 1999 r. mieści się tu Samodzielny Zakład Opiekuńczo-Leczniczy
dla przewlekle chorych z Ośrodkiem Rehabilitacyjno-Geriatrycznym.
Jego dyrekcja przeprowadziła w ostatnim czasie kapitalny remont.
Zgodnie ze wskazaniami sztuki konserwatorskiej, przeprowadzono renowację
holu, schodów, loggii, stylowych okien i drzwi oraz pomieszczeń użytkowych,
w których znajdują się sale pacjentów, pomieszczenia o przeznaczeniu
medycznym i socjalnym. Przy wydatnej pomocy księdza proboszcza parafii
św. Wawrzyńca w Rajczy przebudowano kaplicę. W pałacu znajduje się
również Izba Historyczna.
Obecnie dyrekcja zakładu planuje drugi etap remontu,
którym będzie gruntowne odnowienie elewacji zewnętrznej - tynków,
gzymsów i zdobień. By przedsięwzięcie to doszło do skutku, zakład
szuka sponsorów, którzy pomogliby w jego sfinansowaniu. Za naszym
pośrednictwem kieruje apel o pomoc, prosząc o ewentualne wpłaty na
konto: PKO BP O/Żywiec 10201446-701431-270-1, z dopiskiem: "Pałac". Bliższe informacje można uzyskać pod adresem: Samodzielny Publiczny
Zakład Opiekuńczo-Leczniczy, ul. Ujsolska 35, 34-370 Rajcza, tel. (0-33) 864-31-14, tel./fax (0-33) 864-31-20.
Pomóż w rozwoju naszego portalu