Umiłowani w Chrystusie Panu!
Dla właściwego przedstawienia dziesięciolecia Kościoła
katolickiego na Białorusi w latach 1991-2001 należy uświadomić, w
jakim stanie był ten Kościół do 13 kwietnia 1991 r., tj. do ustanowienia
archidiecezji mińsko-mohylewskiej, diecezji grodzieńskiej i wznowienia,
ale w zmienionych granicach, diecezji pińskiej, a także do nominowania
arcybiskupa metropolity mińsko-mohylewskiego, biskupa grodzieńskiego
i administratora apostolskiego diecezji pińskiej.
Ściślej mówiąc, należy tu uwzględnić datę 28 października
1989 r., kiedy konsekrowany w Rzymie bp Tadeusz Kondrusiewicz dokonał
ingresu w Grodnie jako administrator apostolski dla wszystkich katolików
na Białorusi.
Otóż, 70 lat na terenach wschodnich, a 50 lat na terenach
zachodnich Białorusi panowania materialistyczno-ateistycznego reżimu
sowieckiego dało budzące grozę rezultaty: zniszczono ponad 80% kościołów,
kapłanów, zakonnic, zamknięto wszystkie klasztory i Seminarium Duchowne.
Nie dopuszczano dzieci i młodzieży do uczestniczenia w nabożeństwach,
do nauki religii. Z iście szatańską zaciekłością zwalczano tych,
którzy wyznawali Boga i spełniali praktyki religijno-kościelne. W
duszach ludzi pozbawionych sakramentów świętych, słowa Bożego, znajomości
prawd wiary i moralności, zagubionych w hasłach propagandy ateistycznej,
powstawała pustka duchowa.
Pomimo tego strasznego ucisku wielu trwało w wierności
Bogu i Kościołowi i, choć nieraz w ukryciu, przechowywało wiarę w
Boga.
I oto, kiedy ateiści ogłaszali już swe zwycięstwo nad
Bogiem i Kościołem, Opatrzność Boża ulitowała się nad prześladowanymi
i nagle a niespodziewanie zaszła zbawienna zmiana. Bezbożnicy musieli
zaniechać prześladowań i ogłosić przynajmniej względną wolność religijną.
Od razu rozpoczął się proces odrodzenia Kościoła na Białorusi.
Przypomnijmy przynajmniej najważniejsze fakty, wydarzenia, działania,
jakie miały miejsce w tym procesie.
Zaczął się napływ nowych kadr - kapłanów i zakonnic,
szczególnie dzięki ogromnej pomocy ze strony Kościoła w Polsce, a
także miejscowych 25 neoprezbiterów, w znacznej mierze z istniejącego
już dziesięć lat Wyższego Seminarium Duchownego w Grodnie. Oto, dla
ilustracji, liczby:
W październiku 1989 r. było 18 kapłanów, 9 zakonnic,
w kwietniu 2001 r. - 160 kapłanów, 150 zakonnic!
Do października 1989 r. zachowało się tylko 33 czynnych
kościołów i tyleż parafii. Do 2001 r. wybudowano 30 nowych kościołów
i odbudowano 58 zniszczonych, a liczba parafii wzrosła do prawie
200! Odbudowana i wznowiona archikatedra w Mińsku stała się widzialnym
i wymownym znakiem odradzającego się Kościoła na Białorusi.
Umocnieniem struktury Kościoła na Białorusi stało się
utworzenie stałej Nuncjatury Apostolskiej w Mińsku i ustanowienie
Konferencji Biskupów Katolickich Białorusi, w skład której, po erekcji
jeszcze jednej diecezji - witebskiej i konsekracji 4 biskupów, wchodzą
trzej biskupi diecezjalni i trzej biskupi pomocniczy.
Ważnymi czynnikami odnowy życia religijnego, a zwłaszcza
wzmożenia kultu maryjnego na Białorusi stały się z woli Ojca Świętego
utworzone 2 bazyliki mniejsze (Pińsk i Budsław) oraz ukoronowanie
koronami papieskimi trzech cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny (Brześć, Łahiszyn i Budsław).
Wielkim, wspaniałym objawem czci Najświętszej Maryi Panny
były odbyte we wszystkich parafiach Białorusi peregrynacje kopii
cudownego obrazu Matki Bożej Budsławskiej i przybyłej z Portugalii
figury Matki Bożej Fatimskiej oraz nawiedzenie przez wędrującą po
całym świecie figurę Matki Bożej z Nazaretu archikatedry w Mińsku.
Ogromną rolę odgrywa przeprowadzony w ciągu 4 lat Synod
Archidiecezji Mińsko-Mohylewskiej, Diecezji Pińskiej i Witebskiej,
którego obowiązujące od 6 stycznia 2001 r. ustawy określają wewnętrzną
organizację tych diecezji, wyznaczają działania służące pełniejszemu
ukształtowaniu postaw chrześcijańskich, planują działalność pasterską
i formy nowej ewangelizacji.
Dwa razy dokonane wizytacje kanoniczne wszystkich parafii
dały możność zapoznania się ze stanem każdej parafii, jej potrzebami,
udzielenia potrzebnych wskazań, a co najważniejsze - nawiązania bezpośredniego
kontaktu z kapłanami i wiernymi.
Bardzo ważnym czynnikiem umacniania wiary i ożywienia
życia religijnego są aktywnie działające: Instytut Katechetyczny
kształcący katechetów; Komisje: katechetyczna, liturgiczna, tłumaczeń
tekstów liturgicznych; i coraz bardziej rozszerzająca się prasa katolicka,
kościelna, oraz formalnie już istniejące wydawnictwo "Pro Christo".
Rok Jubileuszowy 2000 w swych różnych objawach, w tym
z pielgrzymkami do wyznaczonych świątyń jubileuszowych oraz z pielgrzymkami
do Rzymu biskupów, kapłanów, zakonnic, młodzieży, rodzin i nauczycieli,
stał się źródłem łask Bożych i uzyskanych odpustów.
A końcowym znakiem Roku Jubileuszowego był dokonany w
I niedzielę Adwentu 2000 r. we wszystkich kościołach parafialnych
na Białorusi Akt przeproszenia i przebaczenia.
Ogromnie znaczący jest udział Kościoła partykularnego
na Białorusi w działalności i życiu religijnym Kościoła powszechnego.
Przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Białorusi
jest członkiem Rady Konferencji Biskupów Europy i uczestniczy w corocznych
jej obradach. Brał też udział w dwu Zgromadzeniach Specjalnego Synodu
Biskupów Europy. Ponadto dość często reprezentuje Kościół na Białorusi
w wielu kongresach, konferencjach i sympozjach w różnych krajach
Europy, Ameryki i Afryki. W 1997 r. biskupi Białorusi przybyli do
Watykanu z wizytą ad limina Apostolorum - "do progów Apostołów" i
złożyli Stolicy Apostolskiej sprawozdanie ze stanu i działalności
Kościoła partykularnego na Białorusi za pierwsze 5 lat po utworzeniu
jego nowej struktury.
O obecności Kościoła na Białorusi na forum międzynarodowym
świadczą też liczne zagraniczne pielgrzymki: grupka kapłanów nawiedziła
Rzym i Lourdes; 16 kapłanów było w Fatimie, gdzie przed figurą Matki
Bożej Fatimskiej dokonano zawierzenia Kościoła na Białorusi; liczna
grupa wiernych udała się do Białegostoku, by spotkać się z goszczącym
tam Papieżem; ok. 1000 wiernych nawiedziło Wrocław dla uczestniczenia
w 46. Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym i dla spotkania z
Papieżem; ok.800 wiernych udało się do Rzymu na 20. rocznicę Pontyfikatu
Ojca Świętego Jana Pawła II, w czasie której na specjalnej audiencji
w Auli Pawła VI Ksiądz Kardynał w imieniu biskupów, kapłanów i wiernych
zaprosił Papieża do nawiedzenia Kościoła na Białorusi.
Reasumując fakty, wydarzenia i osiągnięcia w minionym
okresie 10-lecia odnowy Kościoła na Białorusi, trzeba stwierdzić,
że Kościół ten wiele uczynił, by zaleczyć moralne rany, jakie mu
zadał system sowiecki; stara się coraz lepiej stosować w życiu wskazania
Ewangelii, dokładniej przestrzegać poleceń Stolicy Apostolskiej i
realizować uchwały Soboru Watykańskiego II, a przede wszystkim gorliwiej
wypełniać przykazania miłości Boga i bliźniego.
Pozycja Kościoła na Białorusi na tyle się podniosła,
że zdobył on autorytet, poważanie i szacunek nie tylko wśród ludzi
wierzących, ale nawet wśród tych, którzy 10 lat temu starali się
go całkowicie zniszczyć.
Również w kręgach Zachodu odradzający się Kościół na
Białorusi zyskał podziw i uznanie i dzisiaj zajmuje w Kościele powszechnym
należne mu miejsce, na równi z innymi Kościołami.
Za wszystkie osiągnięcia w odrodzeniu Kościoła na Białorusi
Bogu niech będą ogromne dzięki!
Mińsk - Pińsk, 13 kwietnia 2001 r.
Pomóż w rozwoju naszego portalu