Reklama

Oszronione brzozy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ludzie chętnie odnajdują portrety swoich bliskich w postaciach z literatury, malarstwa lub rzeźby. Jest to świadectwo nieprzemijalności pewnych cech osobowych człowieka w czasie. W naszym rodzinnym domu istniał zwyczaj utożsamiania różnych osób z otoczenia z ich "sobowtórami" w sztuce. Babka pokazywała mi reprodukcję obrazu Czachórskiego Pierwsze róże i mówiła: "To ja, twoja Babcia, kiedy wróciłam z balu". Inny znowu obraz, który spotkałam później w zbiorach Wiednia, był uznany przez prababkę Zofię za portret mojego ojca, kiedy był małym Jerzykiem: "To Jerzyk mówi pacierz ze swoim psem Asem". Tak twierdziła Prababka Zofia, a ja wierzyłam bez zastrzeżeń, że są to autentyczne wizerunki. Sama odnajdywałam już jako dorosła osoba moją Matkę Marię w pewnym portrecie Vigée Le Brun w zbiorach Nieborowa. Taką galerię posiada wielu z nas i chętnie się do niej odwołujemy.
Człowiek w złotym hełmie - dzieło Rembrandta (portret jego brata) - bardzo wyraźnie przypominało mi zaprzyjaźnionego ze mną młodego człowieka Mirka, który niedawno nagle zmarł. Nie miałam z nim ostatnio kontaktu. Zastanawiające jest to, że kiedy śmierć była przy nim blisko, musiałam mimo woli intensywnie o nim myśleć. Pracowałam nad czymś i potrzebny mi był katalog ogromnej wystawy Rembrandta zorganizowanej ze światowych zbiorów w Berlinie w 1991 r. Pojechaliśmy na nią w kilka osób, Mirek prowadził samochód. Była to niezapomniana, piękna przygoda: tyle wspaniałych dzieł Rembrandta i jego szkoły tam pokazywano. Tam to mój przyjaciel Mirek utożsamił mi się z wystawionym ze zbiorów Berlina Człowiekiem w złotym hełmie.
Po latach, które upłynęły od owej niezapomnianej wystawy, już w styczniu 2003 r. wizerunek brata Rembrandta leżał na moim stole wśród wielu rembrandtowskich reprodukcji i przyciągał wzrok. Myślałam wtedy intensywnie o moim przyjacielu, do którego zbliżał się nieuchronnie Anioł Śmierci. Nikt o tym nic nie mógł wiedzieć, bo nie znamy dnia ani godziny. Rembrandt (lub rembrandtyści) zawsze poszukiwał duszy, tak i w portrecie swego brata zawarł silny ładunek emocjonalny. Brat, czyli Człowiek w złotym hełmie - jest przedstawiony jako starszy wiekiem od mojego przyjaciela, ale wyraz skupienia i jakiejś przemożnej troski upodobniają ich oblicza.
Jak to się stało, że podczas mojej kilkudniowej pracy nad sztuką Rembrandta dowiedziałam się o nagłej i przedwczesnej śmierci przyjaciela? Osierocił żonę i dwoje małych dzieci. Pochodził z tych samych stron, co rodzina mojej Babki Wacławy. Tylko z innego czasu, ale czas na tym Mazowszu postępuje wolniej, inaczej, rządzi się swoimi prawami. Mój przyjaciel zaczął dla mnie pracować, gdy miał około 20 lat. Zaprzyjaźnił się bardzo ze mną, moją rodziną i przyjaciółmi. Pomagał mi w moich różnorodnych sprawach. Stosunkowo młodo owdowiałam, i to bezdzietnie. Myślę, że wiem, Kto mi go przysłał. Nie starczy mi sił, aby opisać zasługi mojego przedwcześnie zmarłego przyjaciela Mirka, ale wymienię chociaż kilka. Gdy na wsi, gdzie jeździłam, ogromna topola zwaliła się na mój ulubiony malutki "Domek Ogrodnika", częściowo miażdżąc go, Mirek z braćmi ocalili i podnieśli z ruiny mój wiejski azyl. On też (na pewnym etapie) pomagał mojemu niepełnosprawnemu synowi chrzestnemu Mateuszowi, który teraz jako 17- letni chłopiec opłakuje przyjaznego człowieka. Mirek uczestniczył bardzo aktywnie np. w moim dekorowaniu kwiatami wystaw w Muzeum Narodowym. Były to piękne wystawy: Szkła weneckie, Ikony starocerkiewne, Dawne rysunki francuskie, Echa Rafaela i wiele innych. Praca piękna, ale wbrew pozorom trudna. Mój przyjaciel dźwigał naczynia z wodą, ciężkie naręcza kwiatów.
Chciałabym przez chwilę pomyśleć o ziemi, w której tkwią korzenie moje i Mirka. Było to jedno ze spotkań ludzi z różnych epok i grup społecznych, a przecież łączyła nas właśnie ta sama ziemia. Skierniewice to miejsce, gdzie się urodził mój młody przyjaciel, był tam chrzczony w zabytkowym kościele pw. św. Jakuba Apostoła. Dwanaście kilometrów od Skierniewic jest położony dwór w Trzciannie, wzniesiony w 1820 r., który należał do rodziny mojej Babki Wacławy. Dziś dwór w Trzciannie jest jak samotny, okaleczony człowiek. Trzyma się jednak godnie i świeci białymi kolumnami wśród szczątków rozległego parku, gdzie rosną stare kasztanowce, pełno zdziczałych jabłoni i gąszczu krzaków malin i bujnych cierni. Taki tajemniczy ogród i trochę raj utracony. Mirek dzieciństwo spędził w Skierniewicach u dziadków. Później, gdy Dziadek zmarł - u Babci. Towarzyszyły temu dzieciństwu dwa święte obrazy - Jezusa i Maryi - typowe przedstawienie Syna i Matki. Przed tymi obrazami chłopcy (Mirek z braćmi) musieli się modlić, klęcząc przy wieczornym pacierzu. Często Babcia prowadziła małego Mirka przez okoliczne wsie i tak poznawał świat. Malownicze, groźne i czasami bukoliczne były te światy. Zapamiętał np. cienie ludzi z zapalonymi światełkami w okresie Wszystkich Świętych, było to w Starej Rawie. Cienie były ogromne, ustokrotnione przez wyobraźnię wrażliwego dziecka i księżyc, który nierówno przeglądał przez chmury. Było to bardzo blisko Trzcianny. Mirek był pod przemożnym urokiem Trzcianny, która w jego dzieciństwie też była legendą.
Pożegnaliśmy Mirka w skierniewickim, klasycystycznym kościele pw. św. Jakuba Apostoła, białym wnętrzu w kształcie rotundy. Było tak dużo kwiatów i cisza, którą można nazwać przejmującą. Później na cmentarzu skierniewickim powitał go dzwon, bo tak się wita na prowincji umarłych. Na tym cmentarzu zagrała harcerska trąbka, wśród oszronionych brzóz. Odnalazłam tam na jednym z grobów nazwiska moich krewnych. Pewnie wszyscy kiedyś spotkamy się z woli Boga w Trzciannie - i "Człowiek w złotym hełmie", i "Mały Jerzyk", "Dama" z obrazu Czachórskiego i ja. Trzcianna to taka Jerozolima Niebieska, do której podążaliśmy prowadzeni za rękę przez nasze Babcie wśród polskich pól. Mój młody przyjaciel, zbyt wrażliwy, szlachetny, może bezkompromisowy, już swoją wędrówkę zakończył.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Msza św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczyna obchody Triduum Paschalnego

2024-03-28 07:18

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczynają się w Kościele katolickim obchody Triduum Paschalnego - trzydniowe celebracje obejmujące misterium Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego. Liturgia tego dnia odwołuje się do wydarzeń w Wieczerniku, kiedy Jezus ustanowił dwa sakramenty: kapłaństwa i Eucharystii.

Liturgista, ks. prof. Piotr Kulbacki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego powiedział PAP, że część pierwsza Triduum - misterium Chrystusa ukrzyżowanego - rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej (Wielki Czwartek) i trwa do Liturgii na cześć Męki Pańskiej (Wielki Piątek). Po tej liturgii rozpoczyna się dzień drugi - obchód misterium Chrystusa pogrzebanego, trwający przez całą Wielką Sobotę. Nocna Wigilia Paschalna rozpoczyna trzeci dzień - misterium Chrystusa zmartwychwstałego – obchód trwający do nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania.

CZYTAJ DALEJ

Zobaczyć Chrystusa w bliźnim

2024-03-28 19:26

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

W Wielki Czwartek przy wielkanocnym stole w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Tarnobrzegu spotkali się ludzie starsi, samotni i bezdomni.

Wydarzenie rozpoczęło się od życzeń pana Dariusza Bożka, prezydenta miasta, który podkreślił, że Wielkanoc jest świętem radości i miłości, mimo, że poprzedza ją śmierć Chrystusa. Jednak to nie ona zwyciężyła, lecz życie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję