Na łamach Naszego Dziennika i Niedzieli wyjaśniałem już, iż wszyscy uprawnieni do nieodpłatnego uwłaszczenia na Ziemiach Odzyskanych, którzy: 1) nabyli prawo użytkowania wieczystego przed 27 maja 1990 r., 2) użytkują nieruchomość na cele mieszkaniowe, zamierzają wybudować na działce dom lub nieruchomość rolną, 3) złożyli stosowny wniosek zgodnie z dyspozycją ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. do dnia 15 lipca 2003 r., a nie uzyskali pozytywnej decyzji uwłaszczeniowej, bądź też decyzja w sprawie ich uwłaszczenia została odroczona - mogą złożyć ponownie wniosek (którego wzór był załączony w Naszym Dzienniku z dnia 7 listopada br. Podstawą nowej sytuacji prawnej jest stanowisko Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2003 r. o oddaleniu skargi trzech gmin z województw pomorskiego i zachodniopomorskiego (Człuchów, Lębork i Rada Miasta w Gryfinie) w kwestii zastrzeżeń o niekonstytucyjność przepisów ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. Skarżące gminy otrzymały pisemne powiadomienia o umorzeniu postępowania przez TK.
W tej więc sytuacji gminy z województw Ziem Odzyskanych są zobowiązane do szybkiej realizacji złożonych wniosków. Dla ułatwienia jeszcze raz zamieszczamy wzór wniosku, gdyż sprawa uwłaszczenia na Ziemiach Odzyskanych jest bardzo pilna - chociażby dlatego, że od 1 maja 2004 r. będzie obowiązywał 22-procentowy VAT od wszystkich przekształceń własnościowych w Polsce.
Ustawodawca wyraźnie określił swoje intencje na sali sejmowej w czasie uchwalania ustawy w dniu 26 lipca 2001 r. Uwłaszczeniem winni być objęci wszyscy, którzy przed 27 maja 1990 r. byli użytkownikami nieruchomości gruntowych na Ziemiach Odzyskanych, wykorzystywanych na cele mieszkaniowe lub rolne. Wymieniony w art. 1 ust. dekret z dnia 6 września 1951 r. specyfikuje tylko zakres terytorialny uprawnień ustawowych jako na Ziemiach Odzyskanych, lecz nie zawęża zakresowo osób uprawnionych do tych, którzy nabyli ziemię na mocy nadania tym dekretem. Ten dekret bowiem nadawał już własność ziemi osadnikom i nie ma żadnej potrzeby nadawać im prawa własności po raz drugi. Chodzi o tych, którzy nie zostali jeszcze uwłaszczeni, a ich nieruchomość gruntowa użytkowana wieczyście przed 27 maja 1990 r. położona jest na obszarach Państwa Polskiego, o których mówi dekret z 1951 r. - art. 1 ust. 1. Ponieważ moje wypowiedzi na ten temat (w czasie licznych spotkań z mieszkańcami na Ziemiach Odzyskanych lub pisane) nie muszą dla urzędników władz samorządowych stanowić koronnego argumentu w kwestiach interpretacyjnych omawianej ustawy, dlatego też bardziej celowe jest oprzeć się na relacji z sali sejmowej, gdzie odbyła się stosowna debata nad ustawą uwłaszczeniową w trakcie jej nowelizacji. Chodzi o 62. posiedzenie Sejmu RP w dniu 27 listopada 2003 r., w czasie którego senator RP Adam Biela, jako reprezentant Senatu RP, przedstawił w czasie tzw. pierwszego czytania posłom senacki projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości (Druk Sejmowy 2204). Niedziela zamieszcza tylko fragment mojego wystąpienia, odnoszący się do intencji posłów uchwalających 26 lipca 2001 r. ustawę uwłaszczeniową oraz do aktualnej sytuacji prawnej. Na sali sejmowej obecnych było wielu tych samych posłów, którzy uchwalili tę ustawę w 2001 r. Warto podkreślić, iż reprezentanci wszystkich klubów i kół poselskich opowiedzieli się praktycznie za przedstawionym projektem ustawy. Myślę, że atmosfera sali sejmowej, towarzysząca tej debacie, oddaje najwyraźniej intencje ustawodawcy dotyczące pilnej potrzeby zrealizowania uwłaszczenia na Ziemiach Odzyskanych. Może to również stanowić argument dla samorządowców w podejmowaniu szybkich decyzji uwłaszczeniowych.