IV Krajowy Kongres Polskiej Federacji „Pueri Cantores”

Hymn chwały Tobie śpiewamy

Aleksandra Rogalska

Federacja, powołana do życia 14 marca 1992 r. w Tarnowie, zrzesza 42 chóry chłopięce, chłopięco-męskie, dziecięce, żeńskie i młodzieżowe, które prowadzą szeroką działalność artystyczną i uświetniają swym śpiewem liturgię Kościoła katolickiego.
Krajowe Kongresy Polskiej Federacji „Pueri Cantores” odbywają się co 3 lata w innym miejscu. Dotychczas chóry gościły w Tarnowie (1997 r.), Krakowie (2000 r.) i Poznaniu (2003 r.). Organizator toruńskiego Kongresu, prof. Roman Grucza - dyrektor i dyrygent Katedralnego Chóru Chłopięco-Męskiego „Pueri Cantores Thorunienses”, na główne miejsce wspólnych prób i koncertów połączonych chórów wybrał kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Uczestniczyły w nich wszystkie chóry, które przyjechały do Torunia (z Białej Podlaskiej, Gułtowy, Inowrocławia, Koszalina, Limanowej, Olsztyna, Tarnowa, Warszawy, Wesołej, Wrocławia, Zabrza i gospodarze z Torunia).
Kościół rozbrzmiewał śpiewem od godzin popołudniowych w czwartek do niedzielnego przedpołudnia. Połączone chóry pod dyrekcją prof. Romana Gruczy i przy akompaniamencie organowym Tomasza Niżygorockiego odbywały codzienne wspólne próby i koncerty. Pierwszy z nich miał miejsce w czwartek 29 czerwca o godz. 19.30, podczas uroczystej inauguracji Kongresu, która rozpoczęła się wykonaniem Gaude Mater Polonia, a zakończyła hymnem Kongresu skomponowanym przez Krzysztofa Niegowskiego Hymnum gloriae Tuae canimus.
Zabrzmiały także utwory innych polskich kompozytorów: ks. W. Gieburowskiego Tu es Petrus, ks. A. Chlondowskiego Ave Maria oraz J. Fotka kanon Fixit solem i Chorał, traktujące o dziele astronoma Mikołaja Kopernika. Licznie zebranych gości, publiczność, dyrygentów i chórzystów powitał prof. Roman Grucza, który nie tylko dyrygował połączonymi chórami, ale i prowadził całą uroczystość. Podczas inauguracji głos zabrali honorowi goście Kongresu: ordynariusz diecezji toruńskiej bp Andrzej Suski, wojewoda kujawsko-pomorski Józef Ramlau, prezydent miasta Torunia Michał Zaleski, przewodniczący Międzynarodowej Federacji „Pueri Cantores” J. M. Torrents, przewodniczący Polskiej Federacji „Pueri Cantores” ks. dr Robert Tyrała i dziekan Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku - prof. Marek Rocławski, który wraz z prof. Henrykiem Gostomskim reprezentowali Akademię Muzyczną w Gdańsku.
Prezydent Torunia Michał Zaleski wraz z Romanem Gruczą wręczył gościom i dyrygentom chórów medal pamiątkowy, wybity z okazji IV Kongresu, który, podobnie jak okolicznościowy znaczek i okładka biuletynu, został zaprojektowany przez absolwenta Wydziału Sztuk Pięknych UMK, a zarazem chórzystę „Pueri Cantores Thorunienses” - Piotra Tołoczko.
W piątek 30 czerwca, podczas Modlitwy o pokój, którą celebrował bp Stefan Cichy - przewodniczący Komisji Liturgicznej Konferencji Episkopatu Polski, zabrzmiały w wykonaniu połączonych chórów następujące utwory: O. Faulsticha - kanon i psalm Da pacem Domine, L. van Beethovena Niebiosa głoszą, J. Fotka - kanon Fixit solem i Chorał oraz K. Niegowskiego Hymnum gloriae Tue canimus.
Godzinę później w „Piwnicy pod Janami” odbyło się spotkanie gości Kongresu, dyrygentów i prezesów chórów z bp. A. Suskim, bp. S. Cichym, bp. J. Szamockim i prezydentem miasta Torunia M. Zaleskim. Nastąpiła wymiana upominków, życzeń i podziękowań, a także doświadczeń artystycznych.
W tym dniu o godz. 19.30 rozpoczął się koncert galowy Kongresu, podczas którego wszystkie chóry w nim uczestniczące wykonały indywidualnie kilkunasto minutowy program a cappella lub z towarzyszeniem organów, na który złożyły się utwory kompozytorów polskich i obcych, nierzadko w języku łacińskim. Długi, bo prawie trzygodzinny koncert z udziałem bp. A. Suskiego, nestora polskiej chóralistyki prof. H. Gostomskiego i innych zaproszonych gości, dał znakomitą sposobność rozkoszowania się subtelnym brzmieniem chłopięcych głosów.
Trzeci dzień Kongresu upłynął na zwiedzaniu Torunia z przewodnikami, oglądaniu miasta z wieży kościoła katedralnego i wspólnej próbie, a zakończył się wieczornym indywidualnym koncertem poszczególnych chórów w różnych kościołach naszego miasta. Społeczność Torunia po raz drugi mogła zachwycić się szlachetną barwą dziecięcych głosów i kunsztem artystycznym chórów.
Natomiast w południe, w Centrum Dialogu Społecznego im. Jana Pawła II odbyła się konferencja prasowa, podczas której organizator Kongresu prof. Roman Grucza odpowiadał na pytania dziennikarzy.
Warto nadmienić, że Kongres został objęty patronatem medialnym przez: Niedzielę - Głos z Torunia, Nowości, TVP 3 Oddział TVP S.A. w Bydgoszczy i Telewizję Kablową Toruń MSM.
Bardzo znamienna jest długa lista osobistości państwowych i kościelnych, które objęły Kongres swym honorowym patronatem, m.in. Lech Kaczyński - Prezydent RP, Marek Jurek - Marszałek Sejmu, Kazimierz Marcinkiewicz - Premier RP, kard. Józef Glemp - Prymas Polski.
Na ręce prof. R. Gruczy i Prezydenta Polskiej Federacji „Pueri Cantores” ks. dr. R. Tyrały spłynęły listy okolicznościowe, w których zawarte są słowa uznania dla całego ruchu „Pueri Cantores”, organizatorów IV Kongresu oraz wszystkich dyrygentów i chórzystów.
Kulminacją Kongresu była Eucharystia sprawowana przez biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego i kilkunastu kapłanów. Podczas Mszy św. po raz ostatni zabrzmiały połączone chóry, wykonując m.in. Missa Dominicalis ks. A. Chlondowskiego, Offertorium D-dur S. - Moniuszki, Ave verum - E. Elgara, E. Gruberskiego Homo quidam, Te Deum, a na zakończenie K. Niegowskiego hymn, którego pierwsze słowa są mottem Kongresu Hymnum gloriae Tuae canimus (Hymn chwały Tobie śpiewamy). Przed rozpoczęciem liturgii ks. R. Tyrała przeczytał list okolicznościowy prezydenta Lecha Kaczyńskiego, skierowany do uczestników Kongresu, a przed zakończeniem Eucharystii ks. Stanisław Mierzczak SCJ (asystent kościelny Polskiej Federacji „Pueri Cantores”) zaprezentował przesłanie Federacji do Ojca Świętego Benedykta XVI z okazji IV Kongresu. Do miłego akcentu uroczystości należał moment podziękowań złożonych na ręce ks. prał. Józefa Nowakowskiego, proboszcza kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który z radością otworzył dla uczestników Kongresu podwoje świątyni, za serce, życzliwość i zrozumienie. Ks. R. Tyrała w szczególny sposób podziękował organizatorowi całego przedsięwzięcia - prof. Romanowi Gruczy. Jesienią 2005 r. wydał on (ze swoimi opracowaniami) materiały nutowe dla wszystkich chórów, zajął się logistyką i stroną artystyczną Kongresu, a władze miasta i województwa przekonał do sponsorowania przedsięwzięcia. W tym miejscu organizatorzy i wszyscy uczestnicy Kongresu dziękują Gminie Miasta Toruń i Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Kujawsko-Pomorskiego za wsparcie i pomoc finansową w tym wielkim przedsięwzięciu.
Kolejne spotkanie chórów zrzeszonych w Polskiej Federacji „Pueri Cantores” będzie szersze, w gronie wielojęzycznym, podczas Międzynarodowego Kongresu „Pueri Cantores”, który odbędzie się w Krakowie, w lipcu 2007 r.