Reklama

Historia

Uroczystość przekazania zbiorów archiwalnych ppłk. Wacława Janaszka, ps. „Bolek”, szefa sztabu Zgrupowania „Radosław”

W Sali Tradycji Ordynariatu Polowego im. bp. gen. dyw. Józefa Gawliny odbyła się uroczystość przekazania do Archiwum Akt Nowych zbiorów archiwalnych ppłk. Wacława Janaszka, ps. „Bolek”, szefa sztabu Zgrupowania „Radosław”. Przekazane dokumenty będą prezentowane przez kilka najbliższych tygodni w Sali Tradycji, a następnie znajdą się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

[ TEMATY ]

archiwum

Powstanie Warszawskie

wikipedia/autor nieznany, domena publiczna

Od lewej: major Wacław Janaszek "Bolek" (szef sztabu "Radosława"), generał Tadeusz Bór-Komorowski, pułkownik Jan Mazurkiewicz "Radosław" i kapitan Ryszard Krzywicki "Szymon" (adiutant)

Od lewej: major Wacław Janaszek Bolek (szef sztabu Radosława), generał Tadeusz Bór-Komorowski, pułkownik Jan Mazurkiewicz Radosław i kapitan Ryszard Krzywicki Szymon (adiutant)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zebranych powitała Mariola Bahłaj, kierownik Wydziału Ceremoniału i Tradycji Orężnych. - Wystawa w sposób symboliczny przenosi nas do dramatycznych dni 1944 r. Prezentuje historię powstańców, którzy z poświęceniem walczyli o każdy skrawek Warszawy - powiedziała. Mariola Bahłaj podkreśliła, że dokumenty związane są m.in. z akcją przebicia się formacji powstańczych ze Starego Miasta do Śródmieścia. - Jest to historia oddająca w pełni bohaterskiego ducha walczącej Warszawy, której mieszkańcy nigdy nie złożyli broni przed niemieckim okupantem i zawsze byli gotowi do największych poświęceń - powiedziała.

Reklama

Następnie poprosiła dyrektora Archiwum Akt Nowych Mariusza Olczaka o otwarcie wystawy. - Te dokumenty wracają w miejsce i w okolice miejsc, w których powstały. Dokumenty, które państwo zobaczycie na tej wystawie to pisma, meldunki i rozkazy wytworzone tutaj, w tym miejscu na ul. Długiej i w pobliżu ulicy Długiej - podkreślił. Wymienił, że wśród prezentowanych dokumentów są m.in. meldunki obserwatora z wieży katedry polowej. Dodał, że w ciągu kilku minionych lat udało się Archiwum Akt Nowych pozyskać niezwykle cenne archiwalia zarówno dowódców, jak i poszczególnych oddziałów. - Przed laty przejęliśmy zbiór dowódcy zgrupowania „Radosław” Jana Mazurkiewicza, nie tak dawno z Afryki południowej przyjechała do nas spuścizna Jana Wojciecha Kiwierskiego ps. „Oliwa”, który przekazała jego córka, pani Barbara Nowosad - wymieniał. Dodał, że chwilę przed rozpoczęciem uroczystości otrzymał od jednego z gości teczkę z dokumentami zgrupowania AK „Żyrafa”, wchodzącego w skład obwodu Żoliborz. Jak podkreślił, cieszy go, że archiwum nie jest miejscem kojarzonym jedynie z magazynem, ale że korzystają z niego historycy i dokumentaliści. Jego zdaniem zbiór przekazany przez Macieja Janoszka, będzie służył dalszemu poznaniu historii żołnierzy Armii Krajowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

O swoim ojcu opowiedział Maciej Janaszek, który przekazał dokumenty do Archiwum Akt Nowych. Podkreślił, że dokumenty związane są głównie z okresem przedpowstańczym i dotyczą Polskiej Organizacji Zbrojnej oraz jej scalenia z Armią Krajową. Przyznał, że do przekazania dokumentów namówił go Mariusz Olczak. - On przekonał mnie, że to nie są moje prywatne dokumenty, że jest to własność Państwa Polskiego. Brzmi to górnolotnie, ale taka jest prawda. W związku z powyższym zdecydowałem się na przekazanie tych dokumentów, w mojej ocenie, w najbezpieczniejsze miejsce, to znaczy do Archiwum Akt Nowych. Stanowią ciekawy przyczynek działalności konspiracyjnej w czasie II wojny światowej - powiedział. Wyjaśnił, że dokumenty przez wiele lat były ukryte i mimo wizyt funkcjonariuszy bezpieki udało się je zachować.

Reklama

Na wystawie towarzyszącej uroczystości zaprezentowane zostały rozkazy i meldunki, a także szkice sytuacyjne i fotografie z walk na Starym Mieście, m.in. fotokopie meldunków Janaszka o sytuacji Zgrupowania AK „Radosław”, fotokopie meldunków kpr. Jacka Tomaszewskiego ps. „Jacek z Wieży” - obserwatora zajmującego stanowisko w wieży katedry polowej przy ul. Długiej, a także teczki osobowe kapelanów: m.in. bł. o. Jana Czartoryskiego ps. „Ojciec Michał”, ks. płk. Tadeusza Jachimowskiego ps. „Budwicz”, ks. Jana Ziei ps. „Rybak” oraz fotografia z Mszy św. sprawowanej w trakcie Powstania Warszawskiego przez bp. Stanisława Adamskiego.

Podczas uroczystości otwarcia wystawy pieśni wojskowe i powstańcze wykonali artyści Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.

***

Wacław Janaszek urodził się 1 grudnia 1903 r. w Radomiu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pełnił ochotniczo służbę w Wojsku Polskim. 30 września 1926 r., po ukończeniu szkoły oficerskiej, rozpoczął służbę w 5 pułku saperów w Krakowie, a następnie w batalionie szkolnym, a następnie Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie.

W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę w Dowództwie Saperów Armii „Pomorze”. Od końca 1939 r. w konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Następnie był komendantem Okręgu Warszawa-Miasto i Powiat Polskiej Organizacji Zbrojnej i redaktorem wydawanej przez tą organizację pisma „Żołnierz Polski”. Od 1942 r. pełnił funkcję szefa sztabu Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej.

W czasie Powstania Warszawskiego był szefem sztabu Zgrupowania „Radosław”. Od 8 sierpnia 1944 r. przez kilka następnych dni pełnił obowiązki dowódcy Zgrupowania, w zastępstwie rannego ppłk. Jana Mazurkiewicza „Radosława”. Między innymi dowodził zgrupowaniem w czasie walk w obronie cmentarzy wolskich. 25 sierpnia 1944 r. został ciężko ranny w rejonie ul. Koźlej. 27 września 1944 r. został zamordowany przez Niemców w szpitalu powstańczym przy ul. Drewnianej 8 na Powiślu. Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterach powstańczych.

2024-08-30 19:10

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Od rana myślę o pomordowanych braciach – wspomnienie mieszkanki Woli

[ TEMATY ]

Powstanie Warszawskie

Narodowe Archiwum Cyfrowe

Powstanie Warszawskie, groby uliczne, sierpień 1944 r.

Powstanie Warszawskie, groby uliczne, sierpień 1944 r.

Od rana myślę o moich braciach – mówi w rozmowie z KAI Krystyna Lipińska, która jako czternastolatka przeżyła wybuch Powstania Warszawskiego i ludobójstwo na Woli. Pierwszy sierpnia jest dla niej dniem szczególnym dniem. Wspomina swoich braci, wyobraża sobie, jak liczna byłaby jej rodzina, gdyby nie wojna…

Czterech z pięciu jej braci – Aleksander, Rajmund, Ludwik i Jerzy Toczewscy - zginęło na Mokotowie. Byli żołnierzami batalionu „Baszta”. Jej ojca, Bolesława Toczewskiego oraz szwagra, Karola Brzozowskiego, zamordowali prawdopodobnie słynący z bestialstwa rosyjscy esesmani z Brygady Szturmowej SS-RONA, którą dowodził Bronisław Kamiński. Rok wcześniej na wschodzie zginął najstarszy brat, Mieczysław. Zginęli wszyscy mężczyźni w rodzinie – ojciec, pięciu synów, szwagier. Początek sierpnia to trudny czas.
CZYTAJ DALEJ

Częstochowa: Podejrzany o zabicie księdza z Kłobucka przyznał się do winy

Sąd Rejonowy w Częstochowie uwzględnił wniosek prokuratury i w piątek wieczorem aresztował na trzy miesiące 52-latka, podejrzanego o zabicie proboszcza parafii NMP Fatimskiej w Kłobucku (Śląskie). Poinformował o tym PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Częstochowie Dominik Bogacz.

Jak przekazał sędzia, zgodnie z decyzją sądu podejrzany ma być aresztowany do 14 maja. Podstawą stosowania najsurowszego środka zapobiegawczego jest obawa ucieczki i grożąca mężczyźnie surowa kara. Podobnie jak wcześniej w prokuraturze, również na posiedzeniu aresztowym mężczyzna przyznał się do winy i odmówił składania wyjaśnień. Kilka godzin wcześniej usłyszał zarzut usiłowania rozboju i dokonania zabójstwa.
CZYTAJ DALEJ

Austria / Nożownik w Villach zabił na ulicy jedną osobę i ranił cztery

2025-02-15 21:08

[ TEMATY ]

Austria

Adobe Stock

23-letni mężczyzna w sobotę po południu zaatakował nożem przechodniów w Villach na południu Austrii. Jedna osoba zginęła a cztery zostały ranne.

Według informacji przekazanych przez miejscową policję, śmierć z rąk zamachowca poniósł 14-letni chłopiec.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję