Mówiąc o prymacie życia i godności człowieka, Ojciec Święty poruszył też sprawę kary śmierci. Przypomniał, że wypowiedział się przeciw niej św. Jan Paweł II w encyklice Evangelium vitae (56), jak też Katechizm Kościoła Katolickiego (2267). Obecnie 60 krajów zachowało jeszcze ten najwyższy wymiar kary, ale w 35 z nich w ostatniej dekadzie żadnych takich wyroków nie wykonano. W wielu krajach jednak wymierza się karę śmierci w sposób ukryty, niezależnie od obowiązującego prawa.

„Wszyscy chrześcijanie i ludzie dobrej woli są dziś wezwani do walki nie tylko z karą śmierci we wszelkich formach, legalnych czy nielegalnych – mówił papież. – Mają też walczyć o poprawę warunków w więzieniach, z poszanowaniem godności ludzkiej osób pozbawionych wolności. Łączę to z dożywotnim więzieniem. W watykańskim kodeksie karnym od nie tak dawna nie ma już dożywocia. Bo dożywocie to ukryta kara śmierci”.

Franciszek mówił też o torturze i innych karach „okrutnych, nieludzkich i degradujących”: „Jest tu przymiotnik «okrutny», bo chodzi tu zawsze o zdolność człowieka do okrucieństwa. To poryw złości, to prawdziwa namiętność! Jedną z form tortury jest przetrzymywanie w więzieniach o zaostrzonym rygorze. Z motywem zapewnienia społeczeństwu większego bezpieczeństwa albo szczególnego traktowania pewnych kategorii więźniów odznacza się to głównie izolacją. Jak wykazują badania różnych organizacji obrony praw człowieka, brak bodźców, zupełna niemożliwość komunikowania i kontaktu z innymi ludźmi powodują cierpienia psychiczne i fizyczne, jak obłęd, lęk, depresja czy chudnięcie i wyraźnie zwiększają skłonność do samobójstwa”.

W przemówieniu do Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego Papież podjął też temat handlu „żywym towarem”: „Niewolnictwo, w tym handel ludźmi, uznane jest jako zbrodnia przeciw ludzkości i zbrodnia wojenna tak przez prawo międzynarodowe, jak też liczne ustawodawstwa krajowe. To zbrodnia obrazy człowieczeństwa. A skoro nie można popełnić przestępstwa tak skomplikowanego, jak handel żywym towarem, bez wspólnictwa, czynnego czy przez zaniedbania, ze strony państw, jasne jest, że kiedy wysiłki, by zwalczyć to zjawisko, nie są wystarczające, mamy tu znów do czynienia ze zbrodnią przeciw ludzkości” – stwierdził Ojciec Święty.