Nie ma już tych miasteczek, przeminęły cieniem I cień ten kłaść się będzie między nasze słowa,Nim się zbliżą bratersko i złączą od nowa. Dwa narody tym samym karmione cierpieniem.

(A. Słonimski - Elegia miasteczek żydowskich)Druga część Kongresu Kultury Chrześcijańskiej (listopad 2000) miała wyraźnie charakter ekumeniczny. Znalazło to swój wyraz przede wszystkim w głównych uroczystościach - nadania tytułu doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego przedstawicielom różnych religii: katolickiej, prawosławnej i mojżeszowej. Lublin jest tym miastem, któremu do podjęcia owego dialogu ekumenicznego przysługuje szczególne prawo - jest miastem niosącym historię wielu narodów i wielu religii. Natomiast historię dwóch narodów i dwóch religii niesie przez swoje życie ks. Romuald Jakub Weksler - Waszkinel. 7 listopada 2000 miała miejsce prezentacja jego książki pt. "Błogosławiony Bóg Izraela".

Pierwszą część prezentacji stanowił film w reżyserii Grzegorza Linkowskiego pt. "Wpisany w Gwiazdę Dawida - Krzyż". Dzięki projekcji tego filmu, licznie zebrani mieli okazję poznać losy życiowe autora prezentowanej książki. Myślę, że warto przybliżyć je również czytelnikom " Niedzieli". Ks. Weksler - Waszkinel urodził się podczas II Wojny Światowej (1943 r. ) w getcie koło Wilna (Stare Święciany). Jego żydowska matka (Wekslerowa), aby ocalić go od nieuchronnie zbliżającej się zagłady, uprosiła jego katolicką matkę (Waszkinelową), aby się nim zaopiekowała: "On wszystko widzi - powtarzała - życie jest w Jego ręku, ale trzeba ratować przynajmniej tego, kto sam nie może się ratować. Proszę, niech pani ratuje moje dziecko, niemowlę. Jest pani osobą wierzącą, chrześcijanką; parę razy mówiła pani, że wierzy w Jezusa: przecież On był Żydem! Niech więc pani ratuje żydowskie niemowlę w imię tego Żyda, w którego pani wierzy. Jak to maleństwo wyrośnie, zobaczy pani, on zostanie księdzem, będzie nauczał ludzi." Ks. Weksler - Waszkinel dowiedział się, że jest Żydem po upływie 12 lat od święceń kapłańskich. Dzisiaj mówi o sobie: "Jestem Żydem od Jezusa" - to tożsamość, którą odkrył będąc dojrzałym człowiekiem, tożsamość, której się nie wyparł i którą podjął jako życiowe zadanie.

Część drugą spotkania stanowiła właściwa prezentacja książki, której dokonali prof. Monika Adamczyk - Garbowska (UMCS) oraz prof. Władysław Panas (KUL). Pani profesor w swoim wystąpieniu podkreśliła wagę omawianej pozycji ze względu na jej teologiczno - filozoficzny charakter. Wskazała, że ze względu na profesjonalne ujęcie tych dwóch płaszczyzn, książka może służyć jako pomoc dydaktyczna. Innym walorem naukowym omawianej pozycji jest również fakt, iż zawiera ona dokumenty Kościoła Katolickiego, dotyczące posoborowego nauczania odnośnie więzi chrześcijaństwa i judaizmu. Profesor Panas zwrócił natomiast uwagę na bezprecedensowy charakter dzieła wykazując, że jest to jedyny tego rodzaju głos "Żyda od Jezusa". W swoim przemówieniu podjął również jeden z problemów poruszonych w książce przez samego autora. Otóż od czasów pierwszego Soboru (Jerozolimskiego) w środowisku chrześcijańskim pojawiły się błędy dotyczące relacji chrześcijańsko - żydowskich, które wyraźnie nazwał i odrzucił Sobór Watykański II. Chodzi mianowicie o zarzut Bogobójstwa (jakoby wszyscy Żydzi jako lud Pana ponosili odpowiedzialność zbiorową za zamordowanie Chrystusa) oraz związane z tym konsekwencje: odrzucenia Żydów przez Boga i zastąpienia ich chrześcijanami. Profesor podkreślił również, że w sprawie judaistyczno - chrześcijańskiej wcale nie chodzi o liberalnie pojętą tolerancję, sprawa dotyczy samego chrześcijaństwa, gdyż chrześcijaństwo odcinając się od judaizmu odcina się od swych korzeni.

W kolejnej części prezentacji zebrani mieli okazję porozmawiać z samym autorem. Odpowiadając na pytania powiedział z pewnym zażenowaniem, że swoje życie traktuje jako zadanie zlecone przez Boga: "życie nie jest moją własnością, czuję się kimś, kto niesie brzemię". Ks. Weksler - Waszkinel dostrzega szczególny znak Opatrzności Bożej w fakcie, że święcenia przyjął już po Soborze Watykańskim II (1966), gdy otworzyły się nowe drogi dla szeroko pojętego dialogu, co umożliwia mu realizację owego zadania. Podjął też problem rozróżnienia antyjudaizmu od antysemityzmu. Wskazał, że antyjudaizm to lęk chrześcijaństwa przed judaizmem, sięgający swymi początkami do lat 40 - tych II w. n.e. Natomiast antysemityzm wyrósł na bazie antyjudaizmu, jest to pogarda i poniżanie Żydów w aspekcie nacjonalizmów, zaś jako termin został użyty po raz pierwszy w IX - w. W odpowiedzi na pytanie czy należy dzieciom mówić prawdę o ich pochodzeniu, powiedział, że jest to osobista sprawa każdego człowieka. Stwierdził jednak, że dla niego samego prawda o tożsamości jest o tyle ważna, gdyż stanowi prawdę jego Ojca i Matki: "gdy wchodzę na teren Obozu Koncentracyjnego, to stąpam po prochach świętych" - powiedział.

Myślę, że doświadczenie życiowe księdza, które wyrosło z doświadczenia "dwóch narodów tym samym karmionych cierpieniem" jest gwarantem wartości omawianej pozycji. Ks. R. Weksler - Waszkinel, Błogosławiony Bóg Izraela, Lublin (TN KUL) 2000, s.154