Reklama

Przekłady Pisma Świętego (5)

Wielkie przekłady innowiercze

Tłumaczenia biblijne w XVI w. to w dużej mierze tłumaczenia innowiercze: luterańskie, kalwińskie i ariańskie. Wtedy jednak powstał także słynny przekład katolicki - Biblia ks. Jakuba Wujka.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Biblia brzeska

Marcin Scharffenberg tak bardzo spieszył się z wydaniem całej katolickiej Biblii, gdyż w przygotowaniu był już przekład kalwiński. Tłumacze, tacy jak: Jakub Lubelczyk, Jan Łaski, Grzegorz Orszak i inni, pracowali nad nim sześć lat. Ich dzieło zostało wydane w 1563 r. w Brześciu Litewskim. Stąd nazwa: "Biblia brzeska" lub - od nazwiska jej protektora Mikołaja Czarnego-Radziwiłła - "Biblia Radziwiłłowska". Niekiedy określa się ją także mianem pińczowskiej - od obozu kalwińskiego ze słynną szkołą biblijną w Pińczowie, gdzie tę Biblię tłumaczono.
Podstawą tego przekładu był tekst grecki Nowego Testamentu wydany przez Erazma. Nie wiadomo natomiast, czy przekład Starego Testamentu oparto wyłącznie na tekście hebrajskim czy także na Septuagincie.
"Biblia brzeska" była napisana ładnym językiem, opatrzona licznymi komentarzami i dodatkami, np. tabelą czytań na każdy dzień roku, zawierała ilustracje.
Dziś znanych jest na świecie 80 egzemplarzy tego wydania. Ciekawostką jest, że kilka lat temu, wystawiona w Paryżu w antykwariacie, została sprzedana za 40 000 dolarów.
"Biblia brzeska" stała się najważniejszą Biblią protestantów. Często dokonywano z niej przedruków.

Biblia nieświeska

Kiedy tłumaczono "Biblię brzeską", doszło w Pińczowie do rozłamu. Część reformatorów zaczęło podważać dogmat o Trójcy Świętej, w wyniku czego zbór kalwiński podzielił się na dwie części: mniejszy (arian, zwanych też antytrynitarzami lub braćmi polskimi) i większy (kalwiński). Z kręgu braci polskich pochodzi kolejny przekład całej Biblii, autorstwa Szymona Budnego. Przetłumaczona z języka greckiego i hebrajskiego Biblia została wydrukowana w latach: 1571-1572 w Nieświeżu. Od miejsca druku otrzymała swą nazwę: "Biblia nieświeska". Ponieważ wydawcy bez wiedzy autora wprowadzili do niej zmiany, z którymi się nie zgadzał, Budny zrzekł się jej autorstwa. Po dwóch latach, w 1574 r., ogłosił przekład Nowego Testamentu z dobrym, naukowym wprowadzeniem. Jednak radykalne poglądy Budnego, jego chrystocentryzm spowodowały, że Biblie nie zyskały uznania w obozie arian.
W środowisku braci polskich wkrótce ukazał się inny przekład Nowego Testamentu, bazujący na "Biblii brzeskiej" i tekście greckim, a dokonany przez M. Czechowica. Wydrukowano go w 1577 w Rakowie. Stąd nazwa: "Nowy Testament rakowski".

Przekład Jakuba Wujka

"Biblia brzeska" cieszyła się większą popularnością niż Biblia Leopolity. A kto ją czytał, nasiąkał kalwińskimi poglądami. Dlatego potrzeba było nowego, katolickiego tłumaczenia. Podjął się go jezuita ks. Jakub Wujek, zakonnik wykształcony, znający wszystkie podstawowe języki biblijne i mający doskonałe wyczucie języka polskiego. Nowy Testament jego autorstwa został wydany w 1593 r. i w 1594 r. (wydanie poprawione). Druku całego Pisma Świętego Wujek nie doczekał - wydano je w 1599 r., a więc dwa lata po jego śmierci.
W swoim tłumaczeniu Wujek oparł się na tekstach oryginalnych i Wulgacie, zawierając w notach różnice pomiędzy obydwoma tekstami. Biblię opatrzył komentarzami filologicznymi i dogmatycznymi, w których wyjaśniając pewne problemy, odpowiadał niejako na zarzuty zawarte w "Biblii brzeskiej", "Biblii królewieckiej" czy Murzynowskiego.
Przed drukiem całości Wujkowe tłumaczenie zostało poddane cenzurze zakonnej, która sprawdzała jej zgodność z Wulgatą św. Hieronima. Dokonała ona zmian, które w większości wypadły na niekorzyść tłumaczenia.
W Biblii Wujka, wznawianej wiele razy, w późniejszych wiekach wprowadzano zmiany ortograficzne, a niekiedy także samowolne przeróbki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

[ TEMATY ]

Zielona Góra

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz Lityński wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji. Życzenia otrzymali również księża, którzy obchodzą w tym roku jubileusze kapłańskie.

Pełna lista nominacji, odznaczeń i jubilatów.

CZYTAJ DALEJ

Panie! Bądź dla nas codziennym zmartwychpowstawaniem!

2024-03-28 23:44

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Chrystus zmartwychwstał, lecz każdy z wierzących musi szukać zrozumienia wielkości tej prawdy w swoim życiu i sił, których ona udziela.

Ewangelia (J 20,1 -9)

CZYTAJ DALEJ

Fenomen kalwarii – przegląd polskich Golgot

2024-03-29 13:00

[ TEMATY ]

kalwaria

Wojciech Dudkiewicz

Kalwaria Pacławska. Tu ładuje się akumulatory

Kalwaria Pacławska. Tu ładuje się akumulatory

- Jeśli widzimy jakiś spadek wiernych w kościołach, to przy kalwariach go nie ma - o fenomenie polskich kalwarii, mówi KAI gwardian, o. Jonasz Pyka. Dzięki takim miejscom, ludzie, którzy nie mogą nawiedzić Ziemi Świętej, korzystają z łaski duchowego uczestnictwa w Męce Jezusa Chrystusa i przeżywania w ten sposób tajemnicy odkupienia rodzaju ludzkiego. - To złota nić, która łączy wszystkie kalwarie w Polsce - podkreśla profesor Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu, o. Mieczysław Celestyn Paczkowski. Wielki Piątek, to drugi dzień Triduum Paschalnego, podczas którego w Kościele katolickim odprawiana jest liturgia Męki Pańskiej, upamiętniająca cierpienia i śmierć Chrystusa na krzyżu. Jest to jedyny dzień w roku, w którym nie jest sprawowana Eucharystia.

Kalwaria - Golgota

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję