Reklama

Kościół

Kochał Kościół i jego dzieje

Ksiądz profesor Jan Związek był wybitnym historykiem Kościoła oraz wychowawcą wielu pokoleń kapłanów, osób życia konsekrowanego i świeckich. Zmarł 8 lipca br. w Częstochowie.

Niedziela Ogólnopolska 29/2020, str. 20-21

[ TEMATY ]

świadectwo

świadectwo wiary

ks. Jan Związek

BM Sztajner/ Niedziela

Ks. prof. Jan Związek (1937 – 2020)

Ks. prof. Jan Związek (1937 – 2020)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Postać księdza profesora jest ciągle do odkrycia – powiedział abp Wacław Depo z okazji jubileuszu 50-lecia uzyskania przez ks. prof. dr. hab. Jana Związka tytułu doktora historii Kościoła, 27 lutego 2020 r., w auli Wyższego Instytutu Teologicznego w Częstochowie. Sam zmarły kapłan podkreślał, że dla niego „historia jest przede wszystkim nauką, na której należy budować życie i postępowanie swoje oraz wychowanków”.

Początki

Jan Związek urodził się 6 grudnia 1937 r. we wsi Młynki w rodzinie Szczepana i Anastazji z domu Kiedos. W okresie okupacji niemieckiej mieszkał u dziadków, ponieważ rodzice zostali wywiezieni na roboty przymusowe. Po zakończeniu II wojny światowej uczęszczał do szkół podstawowych w Kabałach, a potem w Załęczu Małym. W 1952 r. rozpoczął naukę w Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie. Po zdaniu matury odbył studia filozoficzno-teologiczne w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 czerwca 1961 r. w katedrze Świętej Rodziny w Częstochowie z rąk bp.  Zdzisława Golińskiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kochał historię Kościoła

Jego badania naukowe obejmowały nurt biografistyczny. Opracował blisko 170 biogramów duchownych. Znaczna ich część dotyczy księży prześladowanych w latach funkcjonowania systemów totalitarnych – hitlerowskiego i komunistycznego. Kolejnym nurtem badawczym ks. Związka była historia Kościoła w regionie częstochowskim. Przygotował publikację pt. Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej (1990). Zdaniem historyków, dużą wartość dla głębszego poznania działalności społecznej skupionej wokół Kościoła ma wydana w 1994 r. książka pt. Katolickie stowarzyszenia społeczne w diecezji częstochowskiej (1925-1939). Na szczególną uwagę zasługują także inne publikacje: Błogosławieni i słudzy Boży w archidiecezji częstochowskiej; Inwentarz łacińskich ksiąg metrykalnych Archiwum Diecezjalnego w Częstochowie; czy Martyrologium kapłanów diecezji częstochowskiej w czasie II wojny światowej.

Reklama

Warsztat historyka zdobywał stopniowo. Po święceniach został skierowany na studia specjalistyczne z zakresu historii Kościoła na Wydziale Teologicznym KUL. Stopień naukowy magistra teologii w zakresie historii Kościoła uzyskał 5 marca 1964 r. na podstawie pracy pt. Kazania niedzielne Mikołaja z Wilkowiecka, napisanej pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Mieczysława Żywczyńskiego. Stopień naukowy doktora historii Kościoła na Wydziale Teologicznym KUL otrzymał 18 czerwca 1969 r. na podstawie rozprawy pt. Katolickie poglądy polityczno-społeczne w Polsce na przełomie XVI i XVII wieku w świetle kazań, przygotowanej pod kierunkiem tego samego promotora. Stopień naukowy doktora habilitowanego teologii w zakresie historii Kościoła zdobył 7 czerwca 1984 r. na podstawie rozprawy pt. Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej, przedstawionej na Wydziale Teologicznym KUL w Lublinie.

Ksiądz profesor Jan Związek wniósł ogromny wkład w badania nad dziejami Kościoła, szczególnie diecezji (archidiecezji) częstochowskiej. Na jego dorobek naukowy składa się 15 pozycji zwartych i ok. 800 artykułów. Wypromował 13 doktorów i ok. 650 magistrów. Przygotował 6 recenzji profesorskich, 5 habilitacyjnych, 29 doktorskich, 8 wydawniczych. Należał do kilku towarzystw naukowych, m.in.: Polskiej Akademii Nauk – Komisji Historycznej, Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiego Towarzystwa Teologicznego, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego, Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego.

Na służbie Kościoła

Ksiądz Związek pracował w Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie jako wychowawca i nauczyciel religii oraz propedeutyki filozofii. W latach 1966-70 był zastępcą redaktora naczelnego Częstochowskich Wiadomości Diecezjalnych. Pracował m.in. jako archiwariusz w Archiwum Diecezjalnym w Częstochowie oraz prowadził wykłady z metodologii nauk i patrologii w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Powierzono mu także wykłady z zakresu historii Kościoła w tymże seminarium, w Instytucie Teologicznym w Częstochowie oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Ojców Franciszkanów w Krakowie. Pełnił funkcję dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Częstochowie. Na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie pełnił obowiązki prodziekana (przez dwie kadencje) oraz był członkiem Senackiej Komisji Regulaminowej. Prowadził również wykłady z zakresu historii nowożytnej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie. Przez wiele lat był wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym, Wyższym Instytucie Teologicznym im. Najświętszej Maryi Panny Stolicy Mądrości w Częstochowie, na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie oraz Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie.

Reklama

– Gdy rozpoczynałem studia historyczne i równocześnie teologiczne, ks. prof. Jan Związek był już postacią legendarną. W odniesieniu do niego to stwierdzenie nie jest użyte na wyrost. Każda z krążących wśród studentów opowieści o nim traktowała jego osobę życzliwie. Chyba nie znalazł się nikt, kto czułby się skrzywdzony przez księdza profesora. Jest to najlepsze świadectwo formatu tego człowieka – przejść przez życie tak, by nikogo nie zdeptać. Ujmował nas spokojem, wewnętrzną harmonią, która uzewnętrzniała się w jego wysokiej kulturze osobistej. W swojej skromności realizował misję naukowca i pedagoga, stale podkreślał wierność Chrystusowi. Ukształtował pokolenia historyków. Cieszę się, że miał wpływ także na moje postrzeganie przeszłości – podkreśla Ireneusz Korpyś, student księdza profesora w Wyższym Instytucie Teologicznym oraz na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie.

Reklama

Na służbie człowiekowi

Swoje oddanie drugiemu człowiekowi ks. Związek okazywał w okresie, kiedy pełnił funkcję rektora (1985-92) Wyższego Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie. W tym czasie, 15 sierpnia 1991 r., papież Jan Paweł II dokonał poświęcenia nowego gmachu seminarium w Częstochowie. – Był wyjątkowym człowiekiem, a przy tym ogromnie skromnym. Jako rektor seminarium miał ojcowskie podejście do kleryków. Interesował się każdym z nas. Na seminarium naukowym rzetelnie współpracował z klerykami nad każdą pracą magisterską. Znał diecezję, a później archidiecezję jak nikt inny – wspomina ks. Marek Jelonek, proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Czarnożyłach.

– Ksiądz profesor Jan Związek znaczną część swojego życia związał z częstochowskim środowiskiem naukowym. Przez 12 lat pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej, po zmianie jej nazwy – w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Na szczególne podkreślenie zasługuje autorski udział ks. prof. Związka w 4-tomowej monografii: Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Wychował ogromne grono historyków, administratywistów, nauczycieli i pedagogów. Wśród nich jest kilkanaście osób ze stopniem doktora oraz setki osób, które uzyskało dyplom magistra. Miał w dorobku liczne recenzje doktorskie, habilitacyjne, profesorskie i wydawnicze. Dla swoich wychowanków – ludzi pracujących w różnych instytucjach, szkołach, uczelniach w całej Polsce, a nawet Europie, stał się wzorem i postacią godną naśladowania. Dla wszystkich był człowiekiem niezwykle życzliwym i zawsze chętnym do niesienia pomocy. I takim zapamięta ks. prof. Jana Związka społeczność naszego uniwersytetu – podkreśla prof. dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, rektor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.

2020-07-14 09:42

Ocena: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Moje drogi

Tadeusz Szyma to wyjątkowy przedstawiciel świata kultury, myśliciel, publicysta i poeta. Na różnych polach swojej twórczej działalności potrafił sprawnie połączyć tradycję z nowoczesnością.

Zrealizowany przez Program 1 Telewizji Polskiej film pt. Moje drogi – Tadeusz Szyma to ważny, wzruszający dokument filmowy o człowieku obdarowanym wieloma talentami, a jednocześnie wyjątkowo skromnym. To film o twórcy jednoznacznie prawym i bardzo wrażliwym, który odważnie przyznawał się do wiary w Boga, do silnej więzi z Kościołem, co w niektórych środowiskach przysparzało mu sporo kłopotów.

CZYTAJ DALEJ

Kapłaństwo - dar Jezusa dla Kościoła

Niedziela legnicka 4/2004

[ TEMATY ]

kapłaństwo

Karol Porwich/Niedziela

Bóg dał światu wielki dar kapłaństwa. On sam wybiera tych, którzy stają się ministrami Jego nieskończonej miłości, którą przekazują wszystkim ludziom. Jezus Chrystus, zanim powrócił do Ojca, ustanowił sakrament kapłaństwa, aby na zawsze zapewnić obecność kapłanów na ziemi.

CZYTAJ DALEJ

Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował, ale jej ślady nosił na ciele

2024-03-28 23:15

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

św. o. Pio

Wydawnictwo Serafin

O. Pio

O. Pio

Mistycy wynagrodzenia za grzechy są powołani do wzięcia w milczeniu grzechów i cierpienia świata na siebie, w zjednoczeniu z Jezusem z Getsemani. Rzeczywiście, Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował i boleśnie przeżywał, ale jej ślady nosił na własnym ciele, aby w zjednoczeniu ze swoim Boskim Mistrzem współdziałać w wynagradzaniu za ludzkie grzechy. Jako czciciel Męki Pańskiej chciał, aby i inni korzystali z jego dobrodziejstwa.

„Misterium miłości. Droga krzyżowa z Ojcem Pio” to rozważania drogi krzyżowej, które proponuje nam br. Błażej Strzechmiński OFMCap - znawca życia i duchowości Ojca Pio. Rozważania każdej ze stacji przeplatane są z fragmentami pism Stygmatyka. Książka wydana jest w niewielkiej, poręcznej formie i zawiera także miejsce na własne notatki, co doskonale nadaje się do osobistej kontemplacji Drogi krzyżowej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję