Reklama

Niedziela Rzeszowska

Nie stracili nadziei na niepodległość

Błękitna Armia gen. Józefa Hallera to największa polska formacja wojskowa, jaka powstała na emigracji w czasie I wojny światowej.

Niedziela rzeszowska 46/2021, str. IV

[ TEMATY ]

niepodległość

święto niepodległości

Arkadiusz Bednarczyk

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy z okresu I wojny światowej

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy z okresu
I wojny światowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To także symbol zaangażowania Polaków z całego świata w walce o niepodległość Polski. W liczącej około 70 tys. żołnierzy armii połowę stanowili ochotnicy – jeńcy, żołnierze polskiego pochodzenia z armii austro-węgierskiej.

Polacy w armiach zaborców

Do armii austro-węgierskiej na przełomie lipca i sierpnia 1914 r. przymusowo wcielono Polaków z Galicji, jako poddanych Habsburgów, a po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. polskich legionistów poddano pod bezpośrednie dowództwo C.K. Naczelnej Komendy Armii i skierowano na front włoski. Do tej armii został powołany na kapelana do Preszburga (Bratysława) katecheta z I Gimnazjum w Rzeszowie ks. Józef Jałowy (1885 – 1954).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Włochy wypowiedziały wojnę cesarstwu 24 maja 1915 r. Italia prowadziła walki z armią austro-węgierską na dwóch obszarach: w Alpach i nad rzeką Soczi (Isonzo). Najstarsi mieszkańcy Podkarpacia nadal wspominają swoich krewnych, którzy walczyli w Alpach i pamiętają opowieści z tej wojny, która tak mocno doświadczyła Galicję. Włosi wzięli do niewoli 300 tys. żołnierzy armii habsburskiej, w tym 60 tys. Polaków i rozmieścili ich w 2 tys. obozów rozsianych po całej Italii.

Staraniem Polonii włoskiej, włoskiego i amerykańskiego Czerwonego Krzyża, Misji Wojskowej Francusko-Polskiej KNP udało się wydzielić dwa obozy wyłącznie dla jeńców polskich. Rzeszowianin ks. Julian Łukaszkiewicz (1857 – 1937), przebywający od szeregu lat w Wiedniu i Włoszech, starał się pomagać legionistom i Polonii. W kwietniu 1918 r. obóz Santa Maria Capua Vetere koło Capui stał się pierwszym obozem przeznaczonym wyłącznie dla Polaków, drugi obóz powstał w La Mandria di Chivasso koło Turynu. W pobliżu obozu Santa Maria powstał też dla nich szpital.

Duszpasterze wśród jeńców

Duży wpływ na budzenie świadomości narodowej Polaków zgromadzonych w obozach jenieckich miała praca duszpasterzy opiekujących się obozami oraz prasa wydawana dla jeńców Polaków. W obozach organizowano kursy dla analfabetów oraz życie społeczne. Gazety dostarczały jeńcom bieżących wiadomości jak również informowały o powstającej we Francji polskiej armii. Wpływały na kształtowanie się postaw patriotycznych i przyczyniały się do większego naboru do Armii gen. Hallera.

Reklama

W końcu października 1918 r. dowództwo włoskie wyraziło zgodę na rozpoczęcie akcji werbunkowej wśród jeńców Polaków do armii polskiej we Francji. Tworzenie pierwszych pułków do armii polskiej we Francji rozpoczęło się w obozie Santa Maria 7 listopada 1918 r. Powstały 3 pułki piechoty (gen. Henryka Dąbrowskiego, Bartosza Głowackiego, Tadeusza Kościuszki). Po złożeniu przysięgi pułki zostały przetransportowane do Francji.

Błękitna Armia gen. Hallera wiosną 1919 r. wkroczyła w granice Polski i od razu podjęła walkę o wschodnią Małopolskę. Była to armia wyszkolona, z dużym doświadczeniem bojowym i dobrze uzbrojona. Na ochotnika w szeregi armii polskiej gen. Hallera wstąpił Charles de Gaulle, późniejszy prezydent Francji. 1 września 1919 r. armia została włączona w szeregi Wojska Polskiego Rzeczypospolitej. Żołnierze jej walczyli o zachowanie granic Polski, a później w Bitwie Warszawskiej. Cmentarze żołnierzy Błękitnej Armii są rozsiane po świecie.

Spoczywają na Pobitnem

Na cmentarzu Pobitno w Rzeszowie spoczywa ks. Józef Jałowy oraz ks. Julian Łukaszkiewicz, obydwaj towarzyszyli Polakom na froncie włosko-austriackim. Po wojnie pracowali na rzecz ludności i miasta Rzeszowa. Ksiądz Jałowy był opiekunem ubogich, wychowawcą młodzieży, budowniczym kościoła Chrystusa Króla. Natomiast ks. Julian Łukaszkiewicz pozostawił dla Rzeszowa swój bogaty dorobek, m.in. zakład wychowawczy dla młodzieży, muzeum miejskie, księgozbiory. Sprowadził do Rzeszowa Misjonarzy Saletynów, był fundatorem kościoła Matki Bożej Saletyńskiej.

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy różnych narodowości i różnych armii z okresu I wojny światowej. Odwiedzając cmentarz Pobitno warto na chwilę zatrzymać się przy skromnych grobach tych kapłanów, którzy całe życie poświęcili Polsce. A może wśród mogił żołnierzy natrafimy na zapomnianą mogiłę żołnierza Błękitnej Armii.

2021-11-09 08:59

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niepodległa – nasza troska czy beztroska?

Niedziela szczecińsko-kamieńska 46/2020, str. I

[ TEMATY ]

święto niepodległości

11 listopada

Bożena Sztajner/Niedziela

11 listopada obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości

11 listopada obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości

„Ojczyzna jest jak okręt, wszystkich nas na swym pokładzie niesie” – powiedział ks. Piotr Skarga, jezuita, autor Kazań sejmowych, który żył na przełomie XVI i XVII wieku.

Jak dzisiaj wygląda miłość Polaków do ojczyzny i jaka jest ich odpowiedzialność za jej dobro? O czyje dobro tak naprawdę zabiegają? Własne czy ojczyzny? W dobie pandemii koronawirusa wszyscy Polacy powinni sobie uświadomić, że ojczyzna to wspólna sprawa, wspólna troska, odpowiedzialność i solidarność wszystkich. „Solidarność bowiem to jeden z drugim, nigdy jeden przeciw drugiemu” – powiedział św. Jan Paweł II podczas wizyty w Gdańsku. Czy nauczanie naszego wielkiego rodaka trwa w nas, Polakach, a może poszliśmy własną, wygodniejszą drogą? Koronawirus to sprawdzian naszej odpowiedzialności za ojczyznę i wierności nauczaniu św. Jana Pawła II.

CZYTAJ DALEJ

Papież w więzieniu dla kobiet: jego obecność przesłaniem nadziei

2024-03-28 13:22

[ TEMATY ]

Watykan

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Obchody Triduum Paschalnego Franciszek rozpocznie w tym roku w więzieniu kobiecym, gdzie będzie sprawował Mszę Wieczerzy Pańskiej. Dyrektor rzymskiej placówki podkreśla, że zarówno dla osadzonych, jak i pracowników zakładu karnego będzie to znak nadziei na przyszłość.

„Obecność Papieża w naszym zakładzie karnym oznacza wniesienie nadziei i miłosierdzia w rzeczywistość wielkiego cierpienia” - podkreśla dyrektor placówki. Nadia Fontana wskazuje, że personel dołożył wszelkich starań, aby w papieskiej liturgii uczestniczyła jak największa liczba więźniarek. „Wiele z nich wciąż nie dowierza, że Franciszek do nas przyjedzie, panuje ogromna radość i ferment przygotowań, aby liturgia była piękna” - mówi dyrektor więzienia dla kobiet.

CZYTAJ DALEJ

Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował, ale jej ślady nosił na ciele

2024-03-28 23:15

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

św. o. Pio

Wydawnictwo Serafin

O. Pio

O. Pio

Mistycy wynagrodzenia za grzechy są powołani do wzięcia w milczeniu grzechów i cierpienia świata na siebie, w zjednoczeniu z Jezusem z Getsemani. Rzeczywiście, Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował i boleśnie przeżywał, ale jej ślady nosił na własnym ciele, aby w zjednoczeniu ze swoim Boskim Mistrzem współdziałać w wynagradzaniu za ludzkie grzechy. Jako czciciel Męki Pańskiej chciał, aby i inni korzystali z jego dobrodziejstwa.

„Misterium miłości. Droga krzyżowa z Ojcem Pio” to rozważania drogi krzyżowej, które proponuje nam br. Błażej Strzechmiński OFMCap - znawca życia i duchowości Ojca Pio. Rozważania każdej ze stacji przeplatane są z fragmentami pism Stygmatyka. Książka wydana jest w niewielkiej, poręcznej formie i zawiera także miejsce na własne notatki, co doskonale nadaje się do osobistej kontemplacji Drogi krzyżowej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję