Wprowadzenie
Sakrament (łac. Sacramentum) - wyrażenie, które pierwotnie
tzn. p.n.Ch. określało "tajemnicę", później zaczęło oznaczać siedem
obrzędów, które miały swój początek w Jezusie Chrystusie - Prasakramencie.
Wszystkie sakramenty z Niego wypływają i są źródłem Jego łaski. Dzięki
ludzkiej naturze Jezusa Chrystusa sakramenty istnieją w Kościele.
Przez nie Chrystus wychodzi do człowieka w sposób najbardziej bezpośredni
i osobowy. Chrystus działa poprzez sakramenty św., są one Jego czynami.
Posiadają również swój wymiar eklezjalny, bowiem założony przez Chrystusa
Kościół jest na ziemi przedłużeniem Jego misji.
Dzięki Kościołowi, który jak wspominano, jest ze swej
natury sakramentem, możliwe jest zrozumienie sensu i znaczenia sakramentów.
Człowiek potrzebujący zbawienia i łaski otrzymuje ją przez pośrednictwo
Kościoła, a jeszcze pełniej poprzez sakramenty w Nim sprawowane.
Chociaż dla wyznawców innych religii sakramenty są tylko nic nie
znaczącymi gestami, czy znakami, to jednak bez wątpienia mają one
swoje znaczenie, moc i działanie. Głównym szafarzem w sprawowanych
sakramentach jest sam Jezus Chrystus. To On działa i udziela mocy
sprawczej. Poprzez widzialne znaki, gesty i słowa kapłana działającego "
in persona Christi" (w osobie Chrystusa) dokonuje się to, co dla
oka niewidzialne. Człowiek otrzymuje od Boga łaskę, a wraz z nią
moc uświęcającą. Chociaż trudno niekiedy uwierzyć w coś, czego nie
widać, nie oznacza to jednak, że ono nie istnieje. Sakramenty działają "
ex operę operato", czyli "mocą Chrystusa" lub "mocą Chrystusa i Boga"
. Duszy człowieka też nie widać, ale czy to powód, aby zaprzeczyć
jej istnieniu? Podobnie jak prąd istnieje, chociaż jest niewidzialny
dla oka. Sakramenty św. posiadają wymiar historyczny, bowiem możemy
w nich rozróżnić: przeszłość (anameza) - wspomnienie, które uobecnia
przeszłość, tajemnicę, pamiątkę zbawczych dzieł Bożych; teraźniejszość (
zapewnienie) - ukazują aktualne działanie Boga w Kościele. Chrystus
sam w sposób niewidzialny przychodzi do nas. Następuje moment spotkania
człowieka z Jezusem Chrystusem; przyszłość (zadatek) - zapowiadają
pełnię zbawienia, spotkanie z Panem. Znaki zapowiadają nam, że będzie
nowe niebo i nowa ziemia. W Kościele Chrystus, a więc Bóg, pozostaje
pomiędzy nami w sposób dostrzegalny i dotykalny w siedmiu znakach.
To właśnie przez sakramenty św. dotykają nas ręce samego Chrystusa
i Jego słowa, które wciąż do nas kieruje. Wybranymi znakami spotkań
z Panem, w których widoczny staje się Bóg, Chrystus i Kościół są:
woda, chleb, wino, oliwa, dotyk rąk, wypowiadane "tak", wyznawanie
win.
Fakt ustanowienia sakramentów św. przez Chrystusa oraz
ich liczba (7) zostały potwierdzone przez Sobór Trydencki w kanonie
l. Bezpośrednio Chrystus ustanowił 3 sakramenty; chrztu, Eucharystii
i pokuty. Pozostałe 4: tj. bierzmowanie, kapłaństwo, małżeństwo i
namaszczenie chorych ustanowili Apostołowie lub późniejszy Kościół.
Mówiąc o sakramentach należy wspomnieć również o sakramentaliach,
które podobnie jak sakramenty, są znakami świętymi (poświęcenia,
modlitwy, błogosławieństwa, egzorcyzmy, procesje, nabożeństwa itp.)
i uświęcają przez łaskę. W przeciwieństwie do sakramentów ustanowione
są przez Kościół, a swą skuteczność zawdzięczają modlitwie Kościoła.
Sakramentalia sprawiają, że godziwe użycie rzeczy materialnych (
np. medalik, krzyż) służy do uświęcenia człowieka i uwielbienia Boga.
Są znakami obecności Boga w codziennym życiu ludzi wierzących. Powinni
z nich korzystać wszyscy. Są one pomocą zwłaszcza dla ludzi, którzy
nie mogą z różnych względów korzystać z sakramentów. Sakramentalia
pomagają zachować więź z Bogiem. Korzystanie z nich oznacza dobrą
wolę człowieka na drodze pojednania z Bogiem.
Chrzest
Sakrament chrztu św. jest najważniejszym sakramentem, bowiem
włącza człowieka do wspólnoty Kościoła. Daje też uprawnienia do możliwości
przyjmowania innych sakramentów, a przede wszystkim do brania udziały
w ofierze Mszy św. - Eucharystii.
Chrzest jest nowym narodzeniem, znikają dawne grzechy,
a pojawia się nowe narodzone życie. Polega ono na ścisłym związku
człowieka z Chrystusem. Otrzymując przez chrzest odpuszczenie wszystkich
grzechów, dostępujemy wyniesienia z naturalnego stanu ludzi do stanu
przybranych synów. Jest to niezwykła godność jaką Bóg obdarowuje
człowieka, czyniąc go swoim dzieckiem.
Wraz z przyjęciem chrztu św. człowiek otrzymuje łaskę
uświęcającą. Zostają także wszczepione w niego cnoty i dary Ducha
Świętego. Człowiek zaczyna uczestniczyć w naturze Bożej. Zstępujący
na człowieka Duch Święty wyciska nieusuwalny znak na duszy człowieka,
można go nazwać pieczęcią. Chrzest jednocząc ludzi z Chrystusem,
daje postawy do przeżywania Jego tajemnic: śmierci, zmartwychwstania
i uwielbienia. Przez chrzest zanurzamy się bowiem w Chrystusa umierającego.
Zanurzenie w wodę chrzcielną i wynurzenie, czyli powstanie do nowego
życia. Chrzest św., podobnie jak Eucharystia był wcześniej zapowiadany
zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie. Możemy go znaleźć m.in.
w :; biblijnym opisie potopu. Woda staje się jednoczenie ocaleniem (
unoszona na wodzie arka) i zagładą dla innych ludzi. W chrzcie św.
umiera stary (dawny), grzeszny człowiek, a rodzi się nowy; wyjściu
Izraelitów z Egiptu i przejściu przez morze. Życiodajna woda czyni
szlak dla narodu wybranego, a jednocześnie śmiercionośna dla tego,
co grzeszne - zalewa Egipcjan. Mojżesz przeprowadza lud przez śmierć
ku zmartwychwstaniu; oczyszczeniu Syryjczyka Naamana, który przez
7-krotne zanurzenie w wodzie Jordanu zostaje oczyszczony z trądu (
por. Krl 5,14); słowach kierowanych do proroka Ezechiela. Czysta
woda, którą lud będzie pokropiony oczyści go z wszelkich nieprawości.
Oczyszczenie dokona się przez nowego Ducha, którego Bóg tchnie w
serca ludzi (por. Ez 36, 24-28); chrzcie Janowym, który jest chrztem
nawrócenia na odpuszczenie grzechów. Chrzest Janowy jest nowością
w stosunku do wszystkich innych obmyć. Jest przygotowaniem do tego,
jakiego będzie udzielał Jezus Chrystus. Potwierdzeniem ustanowienia
chrztu św. bezpośrednio przez Chrystusa są Jego liczne wypowiedzi,
które znajdujemy na kartach Ewangelii: "Kto uwierzy i przyjmie chrzest,
będzie zbawiony; a kto nie wierzy, będzie potępiony" (Mk 16, 16). "
Jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa
Bożego" (J 3, 5). "Kto zaś będzie pił wodę, którą Ja mu dam nie będzie
pragnął na wieki, lecz woda, którą Ja mu dam, stanie się w nim źródłem
wody wytryskającej ku życiu wiecznemu" (J 4, 14-15).
Słowa te wskazują na nakaz udzielania chrztu. Znajdujemy
go także w Ewangelii wg. św. Mateusza: "Dana Mi jest wszelka władza
w niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając
im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt 28, 18-19). Z
przytoczonych słów Chrystusa wynika, że zbawić się można tylko wtedy,
gdy się ma życie Boże w sobie. Dlatego też chrzest św., który daje
nam to życie, jest koniecznie potrzebne do zbawienia. Te same skutki
duszy, co chrzest z wody, sprawia także chrzest krwi (np. śmierć
męczeńska za wiarę) i chrzest pragnienia (nie można przyjąć chrztu
z wody przed śmiercią np.: umiera poganin przygotowujący się do chrztu
św.).
Cdn.
Pomóż w rozwoju naszego portalu