Reklama

Niedziela plus

Na rowerze przez Wielkopolskę

Poznawanie historii nie musi się odbywać w sposób czysto naukowy, konwencjonalny i sztampowy. Zapraszamy na wielkopolski szlak śladami Wiosny Ludów.

Niedziela Plus 24/2022, str. X

[ TEMATY ]

Poznań

Adobe Stock

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rewolucyjne ruchy 1848 r., znane w historiografii jako Wiosna Ludów, bardzo szybko dotarły na ziemie polskie i opanowały w szczególny sposób region Wielkopolski. 20 marca 1848 r. Ludwik Mierosławski powołał w Poznaniu Komitet Narodowy, a dokładnie tydzień później pruski naczelny prezes Wielkiego Księstwa Poznańskiego Carl Moritz von Beurmann wydał zarządzenie o zakazie noszenia kos, zdając sobie sprawę z faktu, że wobec wzbierającej fali rebelii to tradycyjne narzędzie rolnicze stało się groźną bronią w rękach powstańców. Edykt zaborcy na niewiele się jednak zdał, ponieważ dążeń wolnościowych Polaków nie dało się już zahamować i wydarzenia związane z powstaniem 1848 r. także w Wielkopolsce potoczyły się błyskawicznie. Przez cały kwiecień dochodziło wówczas do starć z armią pruską, a 11. dnia tegoż miesiąca w zamian za autonomię podpisano ugodę z zaborcą, którą część środowisk powstańczych uznała za zdradę. Na domiar złego Prusacy nie dotrzymali warunków umowy i przystąpili do siłowego rozbrajania powstańców, co skończyło się stoczeniem wielu krwawych bitew, z których część wygrali Polacy (Miłosław, 30 kwietnia 1848 r.). Niestety, w ostatecznym rozrachunku wojska powstańcze były zbyt mało skonsolidowane, żeby odnieść zwycięstwo, i 8 maja 1848 r. doszło do podpisania umowy kapitulacyjnej z armią zaborcy. Mimo to nasi przodkowie zapisali kolejną chlubną kartę w dziejach czynnego patriotyzmu, o których wiedza bywa dzisiaj nader skromna. Myli się jednak ten, kto sądzi, że poznawanie historii musi się odbywać w sposób czysto naukowy, konwencjonalny i sztampowy...

Szlakiem arcybiskupa

Znakomitą okazją do zgłębienia tematu Wiosny Ludów są zbliżający się sezon urlopowy oraz przypadająca na ten rok 200. rocznica urodzin św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego. W związku z jubileuszem kanonizowanego w 2009 r. arcybiskupa warszawskiego otwarto bowiem szlak turystyczny, który pozwala zarówno rozkoszować się pięknym krajobrazem Wielkopolski, jak i poznawać ocalałe ślady Wiosny Ludów z perspektywy roweru. Ponieważ jednak przejechanie całego szlaku może stanowić spore wyzwanie fizyczne, warto wybrać chociażby fragmenty, które jesteśmy w stanie pokonać. Podróż szlakiem św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego możemy rozpocząć przykładowo w podpoznańskim Stęszewie, do którego prowadzi ze stolicy Wielkopolski dogodne połączenie kolejowe. Ta niewielka miejscowość kryje w sobie wiele śladów powstania 1848 r., a jednym z nich jest tablica pamiątkowa wbudowana w płytę miejskiego rynku. Informuje ona, że 6 maja 1848 r. ogłoszono tutaj (podobnie jak w wielu innych wielkopolskich miasteczkach) niepodległość Polski. Doniosły akt spowodował, oczywiście, stanowczą reakcję zaborcy, ale też po dziś dzień świadczy o tym, jak żywe na tych terenach były postawy patriotyczne. Kolejny dowód na to znajdziemy na cmentarzu mieszczącym się przy stęszewskim kościele Świętej Trójcy – spoczywa na nim bowiem Nikodem Błażejewski, weteran Wiosny Ludów, który ruszył do boju, gdy miał zaledwie 18 lat. Nieczynna nekropolia pełna jest zresztą niemych świadectw uczestnictwa także w innych zrywach powstańczych. Przy okazji zwiedzania świątyni Świętej Trójcy warto zatem na te elementy zwrócić uwagę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Prezent z historią w tle

Ze Stęszewa należy wzdłuż brzegów Jeziora Witobelskiego (na którym przed II wojną światową istniał tor regatowy) jechać w kierunku wsi Górka, aby szlakami turystycznymi – najpierw niebieskim, a później czerwonym – trafić na brzeg Jeziora Góreckiego, znajdującego się w samym sercu Wielkopolskiego Parku Narodowego. Na wodach tego jeziora leżą dwie wyspy, spośród których jedna nosi nazwę „Zamkowej” – nazwa pochodzi od ruin pałacyku także mocno związanego z historią Wiosny Ludów. Otóż zamek ów wybudował w latach 1824-25 Tytus Działyński dla swej siostry Klaudyny Potockiej jako prezent ślubny. Nowożeńcy długo się jednak kosztownym podarunkiem nie nacieszyli, gdyż w 1830 r. wyjechali do Warszawy, by aktywnie wesprzeć działania związane z powstaniem listopadowym (Klaudyna zaangażowała się w pielęgnowanie rannych powstańców). Opuszczony pałacyk na Wyspie Zamkowej powrócił do amfiteatru dziejów w 1848 r., kiedy to pruskie władze zaborcze, sądząc, że znajduje się tam siedziba rządu powstańczego, rozkazały zniszczyć budowlę ogniem artylerii. Pozostałe do dzisiaj ruiny są z racji położenia tylko częściowo zabezpieczone konserwatorsko, ale stanowią jednocześnie doskonałą ostoję niespotykanej nigdzie fauny oraz niewątpliwą atrakcję turystyczną.

Reklama

Pejzaże z Osowej Góry

Odbiegając nieco od tematyki historycznej – równie niezapomnianych wrażeń estetycznych możemy doznać, jeśli spod Wyspy Zamkowej zdecydujemy się dotrzeć na szczyt położonej kilka kilometrów dalej Osowej Góry. Do tego wzniesienia prowadzi dość stromy jak na wielkopolskie warunki szlak pieszo-rowerowy. Jeszcze do niedawna spragnieni weekendowego wypoczynku mieszkańcy Poznania i okolic docierali tutaj zelektryfikowaną linią kolejową, która choć dzisiaj pozostaje nieczynna, oferuje inną godną polecenia atrakcję, przejazdy drezyną ręczną ze stacji Mosina Pożegowo. Tym, co najbardziej przyciąga turystów w rejon Osowej Góry jest jednak wysoka na 17 m wieża widokowa. Położenie obiektu na wysokości 140 m n.p.m. daje możliwość podziwiania niezwykle pięknych pejzaży, a w wyjątkowo pogodne dni pozwala nawet dojrzeć zabudowania położonego ok. 20 km dalej Poznania. Osowa Góra oferuje także aktywny wypoczynek na pobliskim kąpielisku „Glinianki” w miesiącach letnich, a turystom rowerowym pozwala na bicie rekordów prędkości podczas zjazdu zboczem pożegowskim, na którym dawniej istniał nawet... stok narciarski.

Kosynierów walki kres

Z Osowej Góry warto wrócić na historyczny szlak, by poznać jeszcze jedno ciekawe miejsce związane z Wiosną Ludów. Lasy Wielkopolskiego Parku Narodowego skrywają bowiem mogiły kosynierów poległych w bitwie z wojskami pruskimi, która została stoczona w końcowej fazie powstania 1848 r. w okolicach Puszczykowa Starego. Mogiły te zostały uporządkowane przez powstańców wielkopolskich w 1919 r., a w czasach bardziej nam współczesnych opiekowali się nimi wspólnie dyrekcja Wielkopolskiego Parku Narodowego oraz harcerze z Puszczykowa. Powodem, dla którego nawiedzenie tej niepozornej leśnej nekropolii wydaje się godne uwagi, jest jej unikalność – zachowało się bowiem niewiele miejsc zbiorowego pochówku z okresu zbrojnego czynu Wiosny Ludów. Dla młodych pokoleń Polaków cmentarz kosynierów pod Puszczykowem Starym stanowi doskonałą lokalizację na plenerową lekcję historii, a dla nas wszystkich jest namacalnym dowodem i przykładem najbardziej heroicznej formy miłości do ojczyzny.

Opisywany w niniejszym artykule szlak św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego kończy swój bieg w położonym za Mosiną Rogalinie, do którego dotarcie rowerem jest, niestety, obecnie mocno utrudnione ze względu na remont przeprawy mostowej nad rzeką Wartą w Rogalinku. Na każdego, komu uda się pokonać tę przeszkodę alternatywnymi środkami lokomocji, czeka wszakże miły, pełen historycznych, architektonicznych oraz przyrodniczych ciekawostek epilog.

2022-06-07 12:34

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prymas Polski: owoce wysiłku bp. Jordana musiały dojrzewać przez lata

[ TEMATY ]

Poznań

abp Wojciech Polak

biskupstwo

Radomil/pl.wikipedia.org

Bp Jordan – pierwszy biskup Polski. Epitafium w poznańskiej katedrze

Bp Jordan – pierwszy biskup Polski. Epitafium w poznańskiej katedrze

Działalności biskupa Jordana towarzyszył bardzo poważny wysiłek ewangelizacyjny i zmaganie o wiarę. Wiemy, że owoce tego pierwszego biskupiego wysiłku musiały przez lata dojrzewać i nie od razu, i nie we wszystkim ukazały swoją prawdziwą żywotność – mówił w Poznaniu abp Wojciech Polak. Prymas Polski przewodniczył inauguracji centralnych uroczystości jubileuszu pierwszego biskupstwa w Polsce.

Mszę św. w poznańskiej bazylice farnej poprzedziła procesja z obrazem Matki Bożej w Cudy Wielmożnej, koronowanym 50 lat temu. Abp Polak przypomniał wypowiedziane wówczas przez prymasa Stefana Wyszyńskiego słowa, że „nie było nic bardziej stosownego, jak rozpocząć uroczystość tysiąclecia od koronacji obrazu Matki Bożej”.

CZYTAJ DALEJ

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną ciszę Ciemnicy

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

Święte Triduum – dni, których nie można przegapić. Dni, które trzeba nasączyć modlitwą i trwaniem przy Jezusie.

Święte Triduum to dni wielkiej Obecności i... Nieobecności Jezusa. Tajemnica Wielkiego Czwartku – z ustanowieniem Eucharystii i kapłaństwa – wciąga nas w przepastną ciszę Ciemnicy.

CZYTAJ DALEJ

Jerozolima: skromniejsze obchody Wielkiego Tygodnia z powodu wojny w Strefie Gazy

2024-03-29 15:23

[ TEMATY ]

Ziemia Święta

Pro Terra Sancta

Łukasz Głowacki

Krzyż na Bazylika Grobu Bożego w Jerozolimie

Krzyż na Bazylika Grobu Bożego w Jerozolimie

Pośród wojny i napięć, chrześcijanie w Jerozolimie rozpoczęli uroczystymi ceremoniami „święte trzy dni” poprzedzające Wielkanoc. W Wielki Czwartek przed południem Mszy św. Wieczerzy Pańskiej w bazylice Grobu Pańskiego przewodniczył łaciński patriarcha Jerozolimy kard. Pierbattista Pizzaballa, zgodnie z obowiązującym status quo, które reguluje czas modlitwy sześciu wyznań chrześcijańskich w sanktuarium.

Zakon Rycerski Świętego Grobu w Jerozolimie – INSTYTUT NIEDZIELA- FUNDACJA INSTYTUT MEDIÓW zachęcają do wsparcia specjalnej zbiórka dla chrześcijan z Strefie Gazy.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję