2016

1 stycznia: Franciszek przewodniczył w bazylice watykańskiej Mszy św. z okazji uroczystość świętej Bożej Rodzicielki Maryi. „Łaska Chrystusa pobudza nas, byśmy stali się Jego współpracownikami w budowaniu świata bardziej sprawiedliwego i braterskiego, w którym każda osoba i każda istota może żyć w pokoju, w harmonii pierwotnego stworzenia Bożego” - stwierdził papież.

Po południu Franciszek w rzymskiej bazylice Matki Bożej Większej otworzył Drzwi Święte Jubileuszu Miłosierdzia i odprawił Mszę św. W kazaniu podkreślił, że w tym dniu właściwe jest przywoływanie Maryi jako Matki Miłosierdzia, gdyż zrodziła w swym łonie samo oblicze miłosierdzia Bożego, ale także jako Matki Przebaczenia, gdyż jest Ona Matką Boga, który przebacza i udziela nam przebaczenia.

4 stycznia: papież odwiedził niespodziewanie Greccio, gdzie odbywało się spotkanie młodzieży diecezji Rieto. W tym mieście znajduje się klasztor-pustelnia św. Franciszka z Asyżu. To tam po raz pierwszy w 1223 r. Biedaczyna zbudował żłóbek na święta Bożego Narodzenia, wprowadzając tradycję trwającą do dziś na całym świecie.

6 stycznia: Franciszek przewodniczył w bazylice watykańskiej uroczystości Objawienia Pańskiego. W homilii mówił o misyjnym charakterze Kościoła. Zaznaczył, że również dziś wiele osób nosi w swoim sercu pragnienie Boga i oczekuje od Kościoła wskazania gwiazdy prowadzącej do Betlejem - źródła „tego światła, które przyciąga do siebie każdego człowieka i kieruje drogami narodów na drodze pokoju”.

10 stycznia: Zgodnie z wieloletnim zwyczajem w święto Chrztu Pańskiego Franciszek ochrzcił w watykańskiej Kaplicy Sykstyńskiej 13 dziewczynek i 13 chłopców. Nastąpiło to podczas Mszy św. pod jego przewodnictwem.

11 stycznia: papież spotkał się w Sali Królewskiej Pałacu Apostolskiego z korpusem dyplomatycznym akredytowanym przy Stolicy Apostolskiej. Głównymi akcentami jego przemówienia były: kryzys związany z migracjami oraz ochrona osoby ludzkiej i jej godności. Wyraził przekonanie, że "obecny Rok Jubileuszowy może być dobrą okazją, aby zimna obojętność wielu serc została przezwyciężona przez ciepło miłosierdzia, będące cennym darem Boga, który zamienia obawy w miłość i czyni nas budowniczymi pokoju”.

12 stycznia: W Rzymie odbyła się prezentacja wywiadu-rzeki Andrei Torniellego z Franciszkiem pt. „Miłosierdzie to imię Boga”. Do noszenia nowej książki papieża w kieszeni i czytania np. przez pięć minut, kiedy pociąg ma opóźnienie, zachęcił włoski aktor i reżyser Roberto Benigni.

15 stycznia: Franciszek niespodziewanie odwiedził po południu dom starców w dzielnicy Monte Spaccato na peryferiach Rzymu. Przyjęło go tam 30 kompletnie zaskoczonych pensjonariuszy wraz z personelem.

17 stycznia: papież odwiedził rzymską Synagogę Większą. "Dzięki żydowskim korzeniom chrześcijaństwa istnieje wyjątkowa i szczególną więź w dialogu. Żydzi i chrześcijanie powinni czuć się braćmi, zjednoczeni przez tego samego Boga i wspólne bogate dziedzictwo duchowe, na których trzeba się opierać w dalszym budowaniu przyszłości" - powiedział Franciszek w synagodze. Była to trzecia papieska wizyta w tym miejscu: jako pierwszy był tam 13 kwietnia 1986 św. Jan Paweł, a następnie 17 stycznia 2010 - Benedykt XVI. Rzymska wspólnota żydowska liczy już ponad dwa tysiące lat i jest najstarszą na Zachodzie. Sama gmina skupia ok. 20 tys. członków i jest największa we Włoszech. 17 stycznia we włoskim i kilku innych Kościołach lokalnych w Europie (m.in. w Polsce) obchodzony jest Dzień Judaizmu.

22 stycznia: Franciszek przyjął na dorocznej audiencji członków trybunału Roty Rzymskiej. „Nie można mylić rodziny, takiej, jak ją chciał Bóg, z innymi typami związków” - powiedział papież. Zaznaczył, że o ważności małżeństwa nie decyduje dojrzałość wiary narzeczonych.

24 stycznia: ogłoszono papieskie orędzie na 50. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Komunikowanie się oznacza przyczynianie się do dobrej, wolnej i solidarnej bliskości między dziećmi Boga i braćmi w człowieczeństwie” - stwierdził Ojciec Święty w orędziu. Jego hasło nawiązuje do obchodzonego Roku Miłosierdzia i brzmi: „Komunikacja i Miłosierdzie - owocne spotkanie”. W Polsce dzień ten jest obchodzony w trzecią niedzielę września i w tym roku przypada 18 września.

26 stycznia: w opublikowanym w tym dniu orędziu na Wielki Post Franciszek wezwał do pełnienia uczynków miłosierdzia względem duszy i ciała. Zapowiedział także rozesłanie „Misjonarzy Miłosierdzia, aby byli dla wszystkich żywym znakiem Bożego przebaczenia i bliskości”. Orędzie nosiło tytuł „Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary (Mt 9, 13). Dzieła miłosierdzia na drodze jubileuszu”.

2 lutego: Ojciec Święty w bazylice św. Piotra przewodniczył Mszy św. kończącej Rok Życia Konsekrowanego. "Biada, gdyby w życiu duchowym doszło do przyzwyczajenia, biada, gdyby nasze charyzmaty skrystalizowały się w abstrakcyjnej doktrynie" - przestrzegał papież. W XX Światowym Dniu Życia Konsekrowanego wezwał zakonnice i zakonników, aby byli „proroczym i konkretnym znakiem” bliskości Boga, dzieląc kondycję „słabości, grzechu i ran człowieka naszych czasów”. Był to zarazem główny punkt programu Jubileuszu Życia Konsekrowanego w ramach Nadzwyczajnego Roku Świętego Miłosierdzia.

9 lutego: Franciszek spotkał się w bazylice watykańskiej z kapucynami, którzy przybyli do Rzymu w związku peregrynacją relikwii ich zakonnych współbraci - świętych spowiedników ojca Pio z Pietreciny i Leopolda Mandića. „Bądźcie ludźmi przebaczenia, pojednania i pokoju!” - powiedział papież. Zwracając się do wszystkich spowiedników na świecie podkreślił, że wierni przychodzą, by w konfesjonale uzyskać przebaczenie grzechów, a kapłan nawet wówczas, gdy nie może udzielić rozgrzeszenia, ma ich zapewnić o wiernej miłości Pana Boga.

10 lutego: papież rozesłał na świat ponad tysiąc misjonarzy miłosierdzia, którzy "mają być znakiem i narzędziem Bożego przebaczenia". Podczas Mszy św. odprawionej w Środę Popielcową w bazylice św. Piotra zachęcił ich: "Niech wasze ręce błogosławią i pocieszają braci i siostry jak ojcowskie dłonie, niech przez was spojrzenie i ręce Ojca spoczną na dzieciach i uleczą ich rany".

11 lutego: zgodnie z wieloletnim zwyczajem na początku Wielkiego Postu papież spotkał się z duchowieństwem diecezji rzymskiej w bazylice św. Jana na Lateranie, będącej jego katedrą jako biskupa Rzymu. W przemówieniu przestrzegł księży rzymskich przed pokusami klerykalizmu, bogacenia się, władzy i wynoszenia się nad innych. Głównym wątkiem jego improwizowanego przemówienia było Miłosierdzie Boże, nawiązujące do ogłoszonego przez niego Nadzwyczajnego Roku Świętego.

12 lutego: na lotnisku w Hawanie odbyło się pierwsze w historii spotkanie głowy Kościoła katolickiego ze zwierzchnikiem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, patriarchą Moskwy i Całej Rusi, Cyrylem. Zakończyło się ono podpisaniem Wspólnej Deklaracji katolicko-prawosławnej, w której obaj przywódcy kościelni stwierdzają, że we współczesnym świecie katolicy i prawosławni są wezwani do braterskiej współpracy w głoszeniu Dobrej Nowiny zbawienia i do dawania wspólnego świadectwa godności i autentycznej wolności osoby ludzkiej, tak aby świat uwierzył. Zarówno Cyryl, jak i Franciszek wyrazili radość z przeprowadzonych "szczerych i otwartych" rozmów i podkreślili, że oba Kościoły mogą współpracować ze sobą dla dobra chrześcijan i całego świata.

12-17 lutego: Franciszek przebywał z wizytą apostolską w Meksyku, 120-milionowym kraju, którego 90 proc. mieszkańców wyznaje katolicyzm. Przyświecały jej słowa: „Misjonarz miłosierdzia i pokoju”. Złożyły się na nią: Msze św. w bazylice Matki Bożej z Guadalupe, w Ecatepec, dla Indian stanu Chiapas w San Cristóbal de Las Casas i w Ciudad Juárez, spotkania z rodzinami w Tuxtla Gutiérrez, z młodzieżą w Morelii i ze światem pracy w Ciudad Juárez, odwiedziny szpitala pediatrycznego im. Federica Gómeza w Mieście Meksyk i więzienia w Ciudad Juárez. W ciągu sześciu dni papież był w sześciu miastach. Codziennie witały go entuzjastycznie w każdym z tych miejsc i na ulicach miliony osób. Ojciec Święty odwiedził jeden z najbardziej katolickich krajów świata a zarazem "peryferie świata", spotykając się z ludźmi zepchniętymi na margines. W kontekście trwającego Jubileuszu Miłosierdzia poruszył wiele społecznych problemów nie tylko dotyczących Meksyku, ale będących też największymi tragediami współczesnego świata: ubóstwa rodzącego przemoc, handlu narkotykami i narkomanii, korupcji, tortur, przestępczości zorganizowanej, handlu ludźmi i migracji. Jednym z najbardziej poruszających wydarzeń tej wizyty było spotkanie papieża z dziećmi w stołecznym szpitalu pediatrycznym a szczególnie „Ave Maria” wykonane pięknym głosem przez jedną z młodych pacjentek oddziału chemioterapii, w chuście na głowie. Franciszek i towarzyszące mu osoby nie kryły wielkiego wzruszenia.

22 lutego: Ojciec Święty przewodniczył Mszy św. dla Kurii Rzymskiej, Gubernatoratu Państwa Watykańskiego oraz instytucji z nimi powiązanymi z okazji Jubileuszu Miłosierdzia. Uroczystości w bazylice watykańskiej zaczęły się od przejścia przez Drzwi Święte. „Jesteśmy powołani, aby być współpracownikami Boga w przedsięwzięciu tak istotnym i wyjątkowym, jak świadczenie naszym życiem o sile łaski, która przemienia i mocy Ducha Świętego, która odnawia” - powiedział papież podczas Eucharystii.

Franciszek przyjął na prywatnej audiencji w Watykanie delegację dzieci, które jakiś czas temu przysłały mu listy z pytaniami. Z papieskich odpowiedzi powstała wyjątkowa książka pt. „Miłość przed światem”, której pierwszy egzemplarz otrzymał Biskup Rzymu.

26 lutego: papież odwiedził po południu wspólnotę św. Karola na przedmieściach Rzymu, należącą do Włoskiego Ośrodka Solidarności (CEIS). Placówka ta, założona przez ks. Mario Picchiego, stawia sobie za zadanie zapobieganie i przeciwstawianie się społecznemu wykluczeniu osób, poświęcając się zwłaszcza narkomanom. Była to całkowicie niezapowiedziana wizyta, wpisująca się w „piątki miłosierdzia”, będące „znakami jubileuszowymi” dawania świadectwa o dziełach miłosierdzia.

3 marca: Franciszek przyjął na audiencji uczestników sesji plenarnej Papieskiej Akademii Życia. Jej trzydniowe spotkanie przebiegało w Watykanie pod hasłem „Cnota w etyce ludzkiego życia”. "Nie wystarcza tylko wiedza i technika; by czynić dobro, potrzebna jest mądrość serca" - zaznaczył papież, który mówił wiele o tym, czym jest prawdziwa cnota oraz przestrzegał przed maskowaniem jej „kuszącymi występkami”. Apelując o ochronę życia ludzkiego wezwał, by go strzec przed jadem egoizmu i kłamstwa.

4 marca: Ojciec Święty odprawił nabożeństwo pokutne w bazylice św. Piotra. "Nie pomniejszając wymagań Ewangelii, nie możemy udaremnić pragnienia grzesznika, by pojednać się z Ojcem, ponieważ powrót syna do domu jest tym, czego Ojciec oczekuje przede wszystkim” - zachęcał papież pasterzy Kościoła. Wezwał ich do odrzucenia „ludzkich reguł, które znaczą więcej niż pragnienie przebaczenia”, a także „rygoryzmów, które mogłyby trzymać z dala od czułości Boga”.

5 marca: Franciszek przyjął na audiencji członków Stałego Synodu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Spotkanie trwało godzinę. „Przybyliśmy potwierdzić naszą jedność z Ojcem Świętym i prosić go o pomoc dla cierpiącego ludu Ukrainy w Jubileuszowym Roku Miłosierdzia” - powiedział abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik tego Kościoła. Papież skierował do arcybiskupa większego kijowsko-halickiego przesłanie z okazji 70. rocznicy pesudosoboru lwowskiego. Z woli Stalina zlikwidowano na nim Ukraiński Kościół Greckokatolicki a jego duchowieństwo i wiernych wcielono do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Papież przypomniał, że do tych smutnych wydarzeń doszło pod wpływem kontekstu ideologicznego i politycznego, a także idei przeciwnych istnieniu tego Kościoła. Dla pasterzy i wiernych stały się one przyczyną trwających przez dziesięciolecia cierpień.

6-11 marca: Franciszek uczestniczył w wielkopostnych rekolekcjach w Ariccii pod Rzymem. Prowadził je włoski serwita o. Ermes Ronchi.