Reklama

Sztuka ludowa czy litewska

Polską sztukę ludową znamy, co jakiś czas różne jej wytwory możemy oglądać w naszych muzeach. Ot, choćby w placówce łomżyńskiej można obejrzeć św. Jana Nepomucena w różnych ujęciach, pozach, ksztatach. Muzeum Północno-Mazowieckie wraz z tą wystawą proponuje też rzut oka na sztukę ludową naszych sąsiadów, Litwinów. Ta druga wystawa mieści się w galerii piwnicznej.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przywieziona z Wilna ekspozycja ze zbiorów Litewskiego Związku Twórców Ludowych, choć ukazuje niejednokrotnie plastykę bardzo interesującą, czasem naprawdę uroczą, nie nastraja optymistycznie. Nie to, żeby brakowało radosnych czy nawet wesołych tematów. Przeciwnie, jest ich pod dostatkiem. Również i forma prac niekoniecznie kojarzymy z - jak to mówią - „wioskowymi” twórcami. A jednak i jedno, i drugie pozostawia pewien niedosyt i może nawet zasmuca.
W katalogu wystawy czytamy o nagłym odrodzeniu litewskiej sztuki ludowej w drugiej połowie XX w. Po śmierci Stalina (1953 r.), a szczególnie po upadku kultu jednostki, nastąpił zwrot w stronę tradycji i narodu. A przy tej okazji nastąpił renesans na niespotykaną dotąd skalę twórczości... czy jednak rzeczywiście ludowej?
Bez wątpienia na łomżyńskiej wystawie zobaczymy dzieła, w których wyczuwa się rękę prymitywnego artysty. Zwłaszcza malarstwo niejeden raz ukazuje charakterystyczną dla takich nieokrzesanych talentów świeżość spojrzenia, która przy tej okazji łamie plastyczne reguły. Proporcje się zatracają, kolorystyka wyjaskrawia, kompozycja upraszcza. Często też można zaobserwować dużą staranność, by nie powiedzieć drobiazgowość prac. Ale to dobrze, właśnie to nas zachwyca, jeśli oczywiście nie staje się wyrachowaną techniką. Tylko to jeszcze nie jest sztuka ludowa.
Tę ostatnią odróżnimy od prymitywizmu zakorzenieniem w tradycji. Bo nawet nie powrotem do tradycji, lecz jako jej wyraz. A z tym są kłopoty. W przypadku wymienionego tutaj malarstwa, trzeba podkreślić, że obrazów olejnych praktycznie nie malowano, jest to więc trend zaczerpnięty ze współczesności. Pewnym zakorzenieniem w problematyce ludowej jest chłopska tematyka obrazów. Ale i tutaj wyczuwa się dziwną „dziurę”. Jest jarmark, poranek, prace polowe, wesele, nawet randka. Nie ma natomiast prawie wcale tematyki religijnej - a to właśnie ona była główną inspiracją twórczości ludowej. Trudno za religijne uznać „Zapusty” na jednym obrazie - to raczej przedstawienie zwyczaju ludowego, gdzie przebrani za diabły chłopi dość swawolnie sobie poczynają. A nie o to chodzi w sztuce tradycyjnej. Pamiętajmy, że ludzie na wsi myśleli praktycznie. Jeśli więc ktoś malował lub rzeźbił, to rzecz jasna nie po to, aby jego prace wyłącznie podziwiać. Lecz raczej, aby je jakoś wykorzystać - jeśli jest obraz, to po to, żeby powiesić go na ścianie i móc się przed nim modlić; jeśli rzeźba, to wstawić do przydrożnej kapliczki i również przed nią się zamyślić. Tymczasem także rzeźba, która jest symbolem sztuki ludowej, w wydaniu naszych sąsiadów jest daleka od „wioskowej” mentalności. Nie tylko, że świątków jest jak na lekarstwo, to jeszcze można mówić o „antyświątkach”. Oto widzimy pogańskiego boga Peruna na rydwanie, albo tajemniczą Baltiję, personifikację - jak można się domyślać - Morza Bałtyckiego, a nawet kolekcję diabłów. Honor ratuje jeden Chrystus Frasobliwy, naprawdę pięknie opracowany, oraz anioł, już niekoniecznie tradycyjny. Obok rzeźby i malarstwa, wystawa prezentuje też rzemiosło artystyczne, prócz niewielkiej reprezentacji tkanin, widzimy wyroby bursztynowe. Brosze, wisiory, naszyjniki zachwycają charakterystycznym zestawieniem delikatnie, szczegółowo opracowanej srebrnej oprawy wobec dużego kamienia. To pewnie taka właściwość litewskiego jubilerstwa, bo ze sztuką ludową kojarzy się to jeszcze mniej niż w poprzednich wypadkach.
Tak to już jest, gdy zostaną zerwane naturalne więzi tradycji, czego na Liwie dokonał stalinizm. Późniejsze odrodzenie już nie będzie tym samym.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kard. Ryś o godności Króla, Kapłana i Syna Bożego

2024-03-24 22:02

Archidiecezja Łódzka

O godności Króla, Kapłana i Syna Bożego mówił w pierwszym dniu rekolekcje wielkopostnych kard. Grzegorz Ryś. Msza Św. była sprawowana w Sanktuarium Imienia Jezus.

Jest już tradycją, że w Niedzielę Palmową rozpoczynają się wielkopostne rekolekcje dla łodzi, które głosił Metropolita Łódzki. W pierwszym dniu rekolekcji kard. Ryś mówił Jezusie Chrystusie i jego godności Króla, Kapłana i Syna Bożego.

CZYTAJ DALEJ

Kapłaństwo - dar Jezusa dla Kościoła

Niedziela legnicka 4/2004

[ TEMATY ]

kapłaństwo

Karol Porwich/Niedziela

Bóg dał światu wielki dar kapłaństwa. On sam wybiera tych, którzy stają się ministrami Jego nieskończonej miłości, którą przekazują wszystkim ludziom. Jezus Chrystus, zanim powrócił do Ojca, ustanowił sakrament kapłaństwa, aby na zawsze zapewnić obecność kapłanów na ziemi.

CZYTAJ DALEJ

Ponad 50 tysięcy widzów w polskich kinach na pokazach 4. sezonu "The Chosen"

2024-03-28 11:39

[ TEMATY ]

„The Chosen”

Materiały promocyjne/thechosen.pl

Serial o Jezusie z kolejnym sukcesem. W polskich kinach 4. sezon zebrał ponad 50 000 widzów, a licznik wciąż rośnie. Kolejne odcinki serialu, co stało się całkowitym fenomenem w branży filmowej, wciąż wyświetlane są w kinach.

Poza repertuarowym wyświetlaniem w kinach, również społeczność ambasadorów serialu organizuje w całej Polsce pokazy grupowe, które nierzadko mają sale zajęte do ostatnich miejsc. W wielu miejscowościach można wybrać się na taki pokaz czy to do kina sieciowego, lokalnego czy domu kultury. Kina widząc ogromne zainteresowanie same wstawiają do repertuaru kolejne odcinki lub powtarzają wyświetlanie od 1 odcinka. Już pojawiają się pierwsze całodzienne maratony z 4. sezonem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję