Reklama

Wojciech Bartosz Głowacki - bohater spod Racławic

W kwietniu 2004 r. przypada 210. rocznica powstania narodowego, które weszło do historii Polski pod nazwą insurekcji kościuszkowskiej. Państwu polskiemu groził trzeci rozbiór - skreślenie z mapy Europy. Z zagrożeniem niepodległości narodowej nie mogły się pogodzić polskie siły patriotyczne. Wśród walczących o wolność męstwem zasłynął Wojciech Głowacki.

Niedziela kielecka 14/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po drugim rozbiorze zaborcze rządy Rosji, Prus i Austrii penetrowały wszelkie przejawy niezawisłości na okrojonym obszarze Polski. Mimo to już w 1793 r. rozpoczęto przygotowania do narodowego powstania. 24 marca 1794 r. na rynku w Krakowie, wobec ludu i wojska, bohater z wojen w Ameryce, gen. Tadeusz Kościuszko (1746-1817) ogłosił akt powstania w imię „wolności, całości, niepodległości”. Wezwał pod broń wszystkich Polaków od 18 do 28 roku życia, zapowiadał uzbrojenie wszystkich mieszkańców miast i wsi. W ciągu jednego tygodnia Kościuszko skoncentrował przy sobie kilka tysięcy żołnierzy, w tym około 2 tys. chłopów uzbrojonych w kosy oprawione na sztorc. Kosynierzy stanowili nowość w dotychczasowych działaniach zbrojnych.
Na czele tego wojska Kościuszko wyruszył w kierunku Warszawy. Do bitwy z Moskalami dowodzonymi przez gen. Tormasowa doszło pod Racławicami k. Miechowa 4 kwietnia 1794 r. Polacy pokonali przeważające siły rosyjskie. Naczelnik Kościuszko osobiście, na czele gromady 320 kosynierów, uderzył na regularny oddział Rosjan. Chłopi utracili 13 kosynierów, ale zdobyli 12 armat. Podczas ataku wyróżnił się Wojtek Bartos (1758-1794), chłop ze wsi Rzędowice pod Koniuszą. Rozpoczęta rano bitwa zakończyła się wieczorem. Poległo ok. 100 Polaków i 400 Rosjan. Bitwa miała wielkie znaczenie moralne i mobilizowała Polaków do walki z carskim zaborcą. 17 kwietnia rozpoczęła się insurekcja w Warszawie, gdzie w walkach ulicznych zasłynął mistrz szewski Jan Kiliński.
Po bitwie pod Racławicami, Kościuszko przywdział sukmanę chłopską, a kosynier Wojtek, awansowany do oficerskiego stopnia chorążego, nosił nazwisko Wojciecha Głowackiego. Aby przyciągnąć chłopów do oddziałów zbrojnych, 7 maja pod Połańcem Naczelnik ogłosił uniwersał. Dawał chłopom wolność (przemieszczania się), nieusuwalność z użytkowanej ziemi i znacznie zmniejszał pańszczyznę. Doceniając rolę Kielc w rejonie, 20 maja 1794 r. Kościuszko polecił Ochotnickiemu, chorążemu milicji powiatu chęcińskiego, „ażeby skutecznie zatrudnił uzbrojeniem wszystkich obywateli Kielc, ażeby czuwał nad bezpieczeństwem miasta i ażeby przykładem swoim wzbudził w obywatelach zapał i zachęcił ich do podniesienia broni przeciw nieprzyjacielowi Ojczyzny”.
Tymczasem Moskalom, nękanym przez polskie oddziały powstańcze, z pomocą przyszli Prusacy. Kościuszko usiłował zapobiec połączeniu się armii nieprzyjacielskich - niestety bezskutecznie. 6 czerwca 1794 r. stoczył z nimi bitwę pod Szczekocinami, którą przegrał. W bitwie ranny został Wojciech Głowacki. Z sześcioma rannymi został przywieziony do szpitala w Kielcach. Naczelnik, wracając spod Szczekocin, zatrzymał się w Kielcach na trzy dni (7-9 czerwca). Obozował na rogu ulic Kościuszki i Moniuszki. To w Kielcach Kościuszko wydał „Deklarację wojny przeciw Prusom i Rosji”. Uczestniczył też w pogrzebie zmarłego w szpitalu Wojciecha Głowackiego. Powstańcy, pod komendą Kościuszki, nadal walczyli z wojskami państw zaborczych. Pełne załamanie morale powstańczego przyniosła klęska w bitwie pod Maciejowicami, stoczonej 10 października 1794 r. Ranny Naczelnik został wzięty do niewoli. Po utracie niepodległości, Kielce początkowo znalazły się pod zaborem austriackim.
Niewątpliwym bohaterem insurekcji kościuszkowskiej na Kielecczyźnie był Wojciech Bartosz Głowacki. Po śmierci w kieleckim szpitalu został pochowany w kolegiackim (dziś katedralnym) Ogrójcu. Obecnie grobowa nisza bohatera spod Racławic jest pusta.
Kiedy nastąpiło przeniesienie szczątków Głowackiego na nowego grobu? To jest trudno ustalić. Być może miało to związek z represjami za zaangażowanie kielczan w powstanie listopadowe. W 1830 r. bp Karol Skórkowski z Krakowa nakazał członkom Kapituły Kieleckiej głoszenie kazań patriotycznych (z tego powodu został pozbawiony prawa zarządzania diecezją). W Kielcach powstała filia Towarzystwa Patriotycznego. Miasto dało powstaniu 10 batalionów piechoty, 10 szwadronów jazdy. Tu produkowano też broń powstańczą. Wszystko to powodowało gniew Rosjan.
Również ciężkie represje carskie spotkały duchowieństwo kieleckie za wsparcie udzielone powstańcom styczniowym w 1863 r. Nasilona została rusyfikacja.
Ok. 50 lat temu kościelny parafii katedralnej przekazał niedawno zmarłemu ks. prof. A. L. Szafrańskiemu wiekową tajemnicę kieleckich kręgów patriotycznych, że doczesne szczątki Głowackiego w czasie zaborów zostały zabrane z Ogrójca i pochowane w miejscu, gdzie znacznie później stanął krzyż Jubileuszu 1900 r. - między Ogrójcem a dzwonnicą. Z postanowienia duchowieństwa kieleckiego, w obawie przed Moskalami i w tajemnicy przed społeczeństwem, przeniesiono doczesne szczątki Głowackiego. Zaborcy zamierzali bowiem wywieźć szczątki zmarłego w nieznane miejsce, pozbawiając kielczan tego pomnika patriotyzmu. Tradycja, że sławny kosynier spoczywa pod pamiątkową płytą po prawej stronie wejścia do katedry, jest późniejsza.
Z pewnością pamięć społeczeństwa kieleckiego o bohaterze insurekcji kościuszkowskiej nękała zaborczych Moskali i chętnie by pozbyli się z miasta jego grobu. Teraz już tylko od nas zależy, czy pamięć ta nie zaginie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Ocena: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Franciszek zachęca Polaków do okazywania cierpliwości bliźniemu

2024-03-27 09:49

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO

Jesteśmy wezwani aby otworzyć nasze serca na tę miłość, okazując także wielką cierpliwość bliźniemu - stwierdził Franciszek, pozdrawiając Polaków podczas dzisiejszej audiencji ogólnej. Nawiązał do miłości, którą Pan Jezus okazał na krzyżu.

Oto słowa Ojca Świętego:

CZYTAJ DALEJ

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Niedziela wrocławska 13/2010

[ TEMATY ]

Wielki Tydzień

Karol Porwich/Niedziela

Przed nami wyjątkowy czas - Wielki Tydzień. Głębokie przeżycie i zrozumienie Wielkiego Tygodnia pozwala odkryć sens życia, odzyskać nadzieję i wiarę. Same Święta Wielkanocne, bez prawdziwego przeżycia poprzedzających je dni, nie staną się dla nas czasem przejścia ze śmierci do życia, nie zrozumiemy wielkiej Miłości Boga do każdego z nas. Wiele rodzin polskich przeżywa Święta Wielkanocne, zubożając ich treść. W Wielkim Tygodniu robi się porządki i zakupy - jest to jeden z koszmarniejszych i najbardziej zaganianych tygodni w roku, często brak czasu i sił nawet na pójście do kościoła w Wielki Czwartek i w Wielki Piątek. Nie pozwólmy, by tak stało się w naszych rodzinach.

CZYTAJ DALEJ

Irlandczycy bronią matek i nie chcą zmiany definicji rodziny

2024-03-27 17:17

[ TEMATY ]

rodzina

Adobe Stock

Zdecydowana większość Irlandczyków opowiedziała się przeciw poszerzeniu definicji rodziny i usunięciu z irlandzkiej konstytucji istotnego zapisu o powadze macierzyństwa. Tamtejsi katolicy mówią o „wielkim zwycięstwie zdrowego rozsądku”.

Blisko 68 procent Irlandczyków odrzuciło w niedawnym referendum rządowy plan poszerzenia definicji rodziny o tzw. „trwałe związki”. Druga poprawka proponowała usunięcie z konstytucji zapisu, że kobiety, które nie podejmują zatrudnienia z uwagi na wychowywanie dzieci, nie powinny być zmuszane do podjęcia pracy. Decyzje zaskoczyły tak polityków, jak i lewicowe organizacje, bowiem sondaże pokazywały poparcie dla obu tych zmian.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję