Reklama

Zarys historii parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Brańsku

Niedziela podlaska 24/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Początki parafii Brańsk, zwanej wcześniej Brańsko, sięgają połowy XV w. Około 1450 r. król Kazimierz II Jagiellończyk (1447-1492) uposażył proboszcza brańskiego w trzech poddanych i daninę z trzech wiader miodu. Od 1460 r. do 1476 r. proboszczem brańskim był ks. Jakub. W latach 1477-1484 proboszczem był tutaj ks. Stanisław. 18 stycznia 1493 r. Brańsk otrzymał prawo miejskie magdeburskie - z nadania wielkiego księcia litewskiego (od 1492) Aleksandra Jagiellończyka (1461-1506).
Z powodu zaginięcia akt fundacyjnych, 15 maja 1525 r. król Zygmunt I Stary (1506-1548) potwierdził dawne nadania na rzecz kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz św. Jerzego. W 1534 r. kościół brański uposażył w wieś Załuskie (dawniej Załuzie). Kolejne przywileje czynili królowie: 5 lipca 1564 r. - Zygmunt II August (1548-1572), 4 listopada 1646 r. - Władysław IV (1632-1648), 6 maja 1667 r. - Jan Kazimierz (1648-1668), 20 grudnia 1669 r. - Michał Korybut Wiśniowiecki (1669-1673). W tym miejscu warto zaznaczyć, że w Brańsku istniała jeszcze jedna świątynia pw. Ducha Świętego, ufundowana 28 grudnia 1550 r. przez królowę Bonę d’Aragona (1494-1557). Był to tzw. kościół szpitalny, który został spalony przez Moskali wiosną 1660 r. Od XVI do końca XVIII w. w kościele brańskim odbywały się sejmiki szlachty ziemi bielskiej. W 1594 r., z polecenia króla Zygmunta III (1587-1632) - Jan Leśniowski (zm. 1595), ówczesny starosta brański (1590-1595), nadał kościołowi brańskiemu ulicę Kościelną (wcześniej Lacką), razem z mieszkańcami, domami i ogrodami. Decyzją ks. Marcina Szyszkowskiego (1554-1630), biskupa łuckiego (1604-1607), od 1604 r. Brańsk stał się siedzibą dekanatu.
W czasie „potopu szwedzkiego” w 1657 r. (maj-czerwiec) kościół został ograbiony i zdewastowany; kolejny raz podczas najazdu wojsk moskiewskich w 1660 r. (styczeń-luty). W 1709 r. wybuchł pożar, który strawił świątynię wraz z całym jej wyposażeniem i archiwaliami. W 1714 r. staraniem dziekana brańskiego, ks. Aleksandra Godlewskiego (prob. 1681-1722), zbudowano w miejscu spalonej kolejną, drewnianą świątynię ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, św. Piotra i Pawła i św. Jerzego. Jej poświęcenia w dniu 16 listopada 1716 r. dokonał wspomniany ks. Aleksander Godlewski. W latach rządów ks. Franciszka Antoniego Kobielskiego (1679-1755), biskupa łuckiego (1739-1755), odbyła się konsekracja świątyni. Po raz kolejny drewniany kościół uległ pożarowi 24 lipca 1800 r. W 1810 r. na miejscu spalonego wzniesiono tymczasową, drewnianą kaplicę, staraniem ks. kan. Michała Dziewanowskiego (1754-1823), proboszcza brańskiego (1780-1823). Jej poświęcenia dokonał wspomniany proboszcz, za pozwoleniem ks. Ignacego Rakowskiego z Turośli, archidiakona białostockiego (1808-1814). Parafia brańska od 1823 r., kiedy jej proboszczem został ks. kan. Kazimierz Kubeszowski (1765-1833), stała się (do 1853) siedzibą archidiakonów białostockich.
Obecny, murowany kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny zbudowano w latach 1859-1862, staraniem ks. Wojciecha Kociołkowskiego (1818-1885), proboszcza brańskiego (1854-1885), pochodzącego ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Jego poświęcenia - na mocy pozwolenia ks. Adama Stanisława Krasińskiego (1810-1891), biskupa wileńskiego (1859-1883) - dokonał w XXV niedzielę po Zielonych Świątkach, czyli 18 listopada 1862 r. ks. Stanisław Włodkowski (1804-1879), dziekan bielski i proboszcz ciechanowiecki (1835-1864).
W czasie ostatniej wojny wycofujące się wojska niemieckie w nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1944 r. podpaliły kościół. Jego odbudowę prowadzili: ks. Józef Chwalko (1906-1945), wikariusz brański (1935-1945), ks. kan. Kazimierz Łomacki (1900-1962), proboszcz brański (1945-1959), a także ks. kan. Franciszek Smorczewski (1906-1975), kolejny proboszcz (1959-1975). Obok kościoła znajduje się murowana dzwonnica zbudowana w latach 1859-1862, staraniem wspomnianego ks. Wojciecha Kociołkowskiego.
W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła stoi murowana plebania zbudowana w latach 1893-1902 przez ks. Antoniego Songajło (ur. 1867), proboszcza brańskiego (1893-1902). W latach 1991-1993 została ona gruntownie przebudowana staraniem ks. prał. Romana Wodyńskiego, według projektu inż. Stanisława Szymańskiego, Jerzego Olechnowicza i Małgorzaty Piotrowicz z Gdańska. W głębi posesji kościelnej znajduje się dom parafialny postawiony w 1982 r. przez ks. dr. Henryka Kardasza (1914-1995), proboszcza brańskiego (1975-1988).

Reklama

Kaplice:

Oleksin - kaplica dojazdowa pw. Przemienienia Pańskiego, zbudowana w latach 1979-1980, staraniem wspomnianego ks. kan. Henryka Kardasza i ówczesnego wikariusza ks. Ryszarda Starczewskiego (1951-2000). Jej poświęcenia dokonał 10 sierpnia 1980 r. bp Władysław Jędruszuk (1918-1994), administrator apostolski diecezji pińskiej (1967-1991). Tenże biskup dekretem z 4 czerwca 1982 r. ogłosił ją jako publiczną w sensie kościelnym.
Załuskie Koronne - kaplica dojazdowa pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, zbudowana w latach 1983-1984, staraniem ks. kan. Henryka Kardasza i ks. Mieczysława Baranowskiego, ówczesnego wikariusza brańskiego (1980-1985). Jej projekt wykonał inż. Stanisław Smaczny z Białegostoku. Kamień węgielny poświęcił 3 lipca 1983 r. bp Władysław Jędruszuk (1915-1994), który rok później w dniu 9 września dokonał również poświęcenia tejże świątyni.

Porządek Mszy św.:

niedziele i święta:
- kościół parafialny: 8.30, 10.00, 12.00, 17.00 (czas letni 18.00)
- kaplica w Oleksinie: 10.00
- kaplica w Załuskich Koronnych: 11.30
święta nie będące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 8.00, 10.00, 12.00, 17.00 lub 18.00.
- kaplica w Oleksinie: 15.00
- kaplica w Załuskich Koronnych: 15.00

Odpusty w parafii: Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - 15 sierpnia
Nabożeństwo adoracyjne: w niedzielę Miłosierdzia Bożego i dni następne.

Księgi metrykalne:
Księgi Chrztów: od 1939 r.
Księgi Małżeństw: od 1935 r.
Księgi Zmarłych: od 1927 r.

Bibliografia: E. Borowski, Dzieje Parafii Rzymskokatolickiej w Brańsku, Brańsk 1995; E. Ostrowska, Zarys dziejów parafii brańskiej, Drohiczyn Warszawa 1994 (mps); Z. Romaniuk, Rozwój i znaczenie ośrodka miejskiego w Brańsku w XV w: Ziemia Brańska 4 (1993).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

8 lat temu zmarł ks. Jan Kaczkowski

2024-03-27 22:11

[ TEMATY ]

Ks. Jan Kaczkowski

Piotr Drzewiecki

Ks. dr Jan Kaczkowski

 Ks. dr Jan Kaczkowski

28 marca 2016 r. w wieku 38 lat zmarł ks. Jan Kaczkowski, charyzmatyczny duszpasterz, twórca Hospicjum św. o. Pio w Pucku, autor i współautor popularnych książek. Chorował na glejaka - nowotwór ośrodka układu nerwowego. Sam będąc chory, pokazywał, jak przeżywać chorobę i cierpienie - uczył pogody, humory i dystansu.

Ks. Jan Kaczkowski urodził się 19 lipca 1977 r. w Gdyni. Był bioetykiem, organizatorem i dyrektorem Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio. W ciągu dwóch lat wykryto u niego dwa nowotwory – najpierw nerki, którego udało się zaleczyć, a później glejaka mózgu czwartego stopnia. Po operacjach poddawany kolejnym chemioterapiom, nadal pracował na rzecz hospicjum i służy jego pacjentom. W BoskiejTV prowadził swój vlog „Smak Życia”.

Podziel się cytatem

CZYTAJ DALEJ

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Pio Si/pl.fotolia.com

Od Wielkiego Czwartku Kościół rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego.

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. Co roku we wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Poświęca się wówczas krzyżmo oraz oleje chorych i katechumenów. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych, oraz konsekracji kościołów i ołtarzy. Namaszczenie krzyżem świętym oznacza przyjęcie daru Ducha Świętego.. Krzyżmo (inaczej chryzma, od gr. chrio, czyli namaszczać, chrisis, czyli namaszczenie) to jasny olej z oliwek, który jest zmieszany z ciemnym balsamem.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 20:04

[ TEMATY ]

diecezja sosnowiecka

przeprosiny

Abp Adrian Galbas

Karol Porwich/Niedziela

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca – powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane – powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję