Ojciec Święty nawiązał do pierwszego czytania poniedziałku IX tygodnia w okresie zwykłym (rok 1) (Tb 1,1a.2;2,1-9) opisującego dzieje Tobiasza, który w okresie deportacji Żydów do Asyrii pomagał ubogim w tajemnicy pochować swoich rodaków bezkarnie zabitych przez pogan. Tobiasz nie tylko dawał jałmużnę, ale okazywał też współczucie cierpiącym bliźnim. W tym kontekście Franciszek podkreślił, że wypełnianie uczynków miłosierdzia co do duszy i co do ciała, to nie tylko dzielenie się tym, co posiadamy, ale także współczucie, czyli cierpienie z cierpiącymi.

„Uczynek miłosierdzia to nie dokonanie czegoś, aby oczyścić swoje sumienie, …ale to także współodczuwanie cierpienia drugiej osoby. Dzielenie się i współczucie idą ręka w rękę. Miłosiernym jest ten, który potrafi współodczuwać także problemy innych osób. Pojawia się tutaj pytanie: czy potrafię się dzielić z innymi? Czy jestem szczodry, hojna? Gdy widzę osobę, która cierpi, jest w trudnej sytuacji, czy ja również cierpię? Czy potrafię wczuć się w sytuację drugiej osoby? W sytuację cierpienia?” – zapytał papież .

Ojciec Święty przypomniał, że Żydom deportowanym do Asyrii nie było wolno pochować swoich rodaków: mogli sami zostać zabici. Zatem Tobiasz podejmował ryzyko. Franciszek zaznaczył, że wypełnianie uczynków miłosierdzia oznacza nie tylko dzielenie się i współczucie, ale także podejmowanie ryzyka:

„Pomyślmy tu, w Rzymie. Podczas wojny: jak wiele osób podejmowało ryzyko, począwszy od Piusa XII, który ukrywał Żydów, aby nie byli zabici, aby nie zostali deportowani! Ryzykowali swoim życiem! Ale ratowanie życia tych ludzi stanowiło uczynek miłosierdzia!” – podkreślił papież.

Ojciec Święty zauważył, że osoba pełniąca uczynki miłosierdzia może zostać też wyśmiana przez innych - jak to miało miejsce w przypadku Tobiasza - ponieważ uważano, że zamiast siedzieć cicho robi rzeczy szalone. Ponadto naraża się na niewygodę. Franciszek wskazał, że osoby zdolne do wypełnienia uczynków miłosierdzia wiedzą, że same zaznały miłosierdzia od Pana Jezusa, który za nas oddał swoje życie na krzyżu, obdarzył nas swoim miłosierdziem.

„Jeśli my czynimy te rzeczy, to dlatego, że Pan zlitował się nad nami. Pomyślmy o naszych grzechach, naszych błędach i o tym, jak Pan nam przebaczył: przebaczył nam wszystko, okazał nam swoje miłosierdzie, a my czynimy to samo wobec naszych braci. Uczynki miłosierdzia wyrywają nas z egoizmu i sprawiają, że stajemy się podobniejsi do Jezusa” – stwierdził papież na zakończenie swojej homilii.