We wprowadzeniu do Mszy św. bp Guzdek powiedział m.in., że przed południem modlił się wraz ze swoimi współpracownikami przy grobie abp. Galla na Starych Powązkach. – Myśleliśmy o nim, jako o tym, który budował fundamenty. To jemu papież Benedykt XV zlecił zorganizowanie duszpasterstwa wojskowego w Polsce. Dziękujemy mu za tamtą niełatwą posługę, ale pamiętamy o jego służbie dla archidiecezji warszawskiej, szczególnie w czasie wojny, kiedy jako niezłomny pasterz głosił Ewangelię, podtrzymywał na duchu zniewolony naród – powiedział.
W homilii ks. płk SG Zbigniew Kępa, notariusz kurii Ordynariatu Polowego i kapelan Konfraterni św. Jakuba Apostoła, podkreślił że patron bractwa "szedł drogą krzyża za Chrystusem". – Wiemy, że św. Jakub poniósł śmierć męczeńską, za wierność Chrystusowi. Stracono go bez procesu, którego wymagało ówczesne prawo. Było to w czasie, kiedy król [Herod] Agryppa I rozpoczął prześladowanie Kościoła – powiedział.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Zdaniem ks. Kępy "drogą wierności Chrystusowi", czyli "drogą jakubową" szedł także abp. Stanisław Gall, pierwszy biskup polowy WP. Przypomniał historię jego posługi w duszpasterstwie wojskowym, m.in. jego działalność w czasie wojny polsko-bolszewickiej, podczas której udało mu się posłać do posługi wśród żołnierzy wielu kapelanów. – Drogą za Chrystusem idzie się nie pod przymusem, ale dobrowolnie i ochoczo. Tak ukazywał Apostoł Jakub – i tak w odniesieniu do kapłanów widział ją bp Stanisław Gall. Każdy Apostoł, także i św. Jakub, bronił owczarni Chrystusowej przed wilkami, które niszczyły wspólnotę Kościoła i osłabiały wiarę wiernych – powiedział kapelan.
Ks. Kępa podkreślał, że bp Gall był pasterzem wszystkich żołnierzy i ich rodzin, nie baczący na ich przynależność i sympatię polityczną. Dodał, że kierowanie diecezją wojskową zwłaszcza po przewrocie majowym w 1926 r. było dla niego "drogą krzyżową", ale mimo presji "starał się trwać na swoim urzędzie". – Gdy jednak doszło do dużych napięć w relacjach pomiędzy nim a władzą świecką, na prośbę Stolicy Apostolskiej, zrzekł się w 1933 roku urzędu. Za całokształt swej pracy Ojciec Święty nagrodził go tytułem arcybiskupa – powiedział.
Reklama
Notariusz kurii Ordynariatu Polowego podkreślił, że także w czasie II wojny światowej, abp Gall, jako administrator apostolski, zachował niezłomną postawę wobec okupantów. – Wyczerpany ciągłą walką zmarł 11 września 1942 r., 75 lat temu. Był dobrym pasterzem. Przez życie przeszedł "jakubową drogą" – zakończył ks. Kępa.
Mszę św. z bp. Guzdkiem i ks. płk. Kępą koncelebrował ks. ppor. Daniel Piejko, wikariusz katedry polowej.
Stanisław Gall, właśc. Stanisław Gała, urodził się 21 kwietnia 1865 r. w Warszawie. Studiował w latach 1880–1883 w seminarium duchownym w Warszawie, następnie w latach 1883–1887 w Rzymie filozofię, teologię i prawo kanoniczne. W 1887 r. obronił doktorat z filozofii. Święcenia kapłańskie przyjął w Warszawie 29 czerwca 1887 r. Po święceniach pełnił posługę duszpasterską na Służewie. W 1889 r. został profesorem liturgiki i filozofii warszawskiego seminarium duchownego, następnie wicerektorem seminarium. W 1910 r. mianowano go rektorem seminarium.
29 lipca 1918 r. papież Benedykt XV mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej i biskupem tytularnym Halikarnasu. Sakrę biskupią przyjął w archikatedrze św. Jana Chrzciciela 17 listopada 1918 r. z rąk abp. Aleksandra Kakowskiego.
5 lutego 1919 r. został mianowany przez papieża Benedykta XV biskupem polowym Wojska Polskiego, którego tytulatura odpowiadała generałowi porucznikowi (zmieniona w 1922 r. na generała dywizji). Rządy objął 21 lutego 1919 r. Odegrał wielką rolę w organizacji i funkcjonowaniu duszpasterstwa wojskowego podczas wojny polsko-bolszewickiej. Zorganizował kurię biskupią i sieć duszpasterstwa wojskowego.
Reklama
Po 1926 r. począł krytycznie odnosić się do władz państwowych i Józef Piłsudskiego. W 1932 r. bp Gall złożył rezygnację z funkcji biskupa polowego, a w styczniu 1933 r. przeszedł w stan spoczynku jako oficer Wojska Polskiego.
Po rezygnacji z funkcji biskupa polowego został mianowany 16 lutego 1933 r. przez Piusa XI arcybiskupem tytularnym Carpathus i powrócił do archidiecezji warszawskiej, w której do 1939 r. był wikariuszem generalnym. W styczniu 1939 r., po śmierci kard. Aleksandra Kakowskiego, został wybrany wikariuszem kapitulnym – tymczasowym rządcą archidiecezji, a 6 stycznia 1940 r. mianowany został przez papieża Piusa XII administratorem apostolskim archidiecezji warszawskiej.
Bp Gall zachowywał w okresie okupacji bezkompromisową postawę wobec Niemców. Informował Watykan o sytuacji w kraju i o zbrodniach popełnianych przez okupanta. Zmarł 11 września 1942 r. w Warszawie. Spoczywa w grobie rodzinnym na Cmentarzu na Starych Powązkach.