Michał Czartoryski urodził się 19 lutego 1897 r. w Pełkiniach koło Jarosławia. Na chrzcie nadano mu imiona Jan Franciszek. Był szóstym z jedenaściorga dzieci Witolda i Jadwigi z domu Dzieduszyckiej. Atmosfera domu była przesiąknięta głęboką wiarą, zarówno matka jak i ojciec należeli do Sodalicji Mariańskiej. Rodzice świadomie starali się wychowywać w wierze swe dzieci, co w przyszłości zaowocowało m.in. tym, że dwaj bracia Jana zostali księżmi diecezjalnymi, a siostra wizytką. W wieku trzech lat Jan przeszedł ciężką szkarlatynę, po której częściowo stracił słuch. Po otrzymaniu starannego wychowania w domu, uczył się w prywatnej szkole „Ognisko” prowadzonej przez ks. Jana Gralewskiego w Starej Wsi pod Warszawą. Po maturze zdanej w Krakowie rozpoczął studia techniczne we Lwowie i ukończył je jako inżynier architekt. Brał udział w obronie Lwowa w roku 1920 i otrzymał za męstwo okazane na polu bitwy Krzyż Walecznych. Gdy w 1921 r. zaczęto we Lwowie organizować katolickie stowarzyszenie młodzieży „Odrodzenie”, Jan Czartoryski był jednym z jego założycieli. Od 1923 r. był współorganizatorem wakacyjnych kursów „Odrodzenia”. Od tego czasu był również regularnym uczestnikiem rekolekcji zamkniętych organizowanych przez związek.
W 1926 r., po długich wakacjach spędzonych w podróży po Francji i Belgii, Jan wstąpił do seminarium duchownego obrządku łacińskiego we Lwowie. Po krótkim pobycie w seminarium opuścił je, a w rok później, 18 września 1927 r., przyjął w Krakowie w kaplicy św. Jacka habit dominikański i rozpoczął nowicjat. W Zakonie otrzymał imię Michał. Po roku, 25 września 1928 r. złożył śluby zakonne. Już w trzy lata później, 20 grudnia 1931 r. otrzymał święcenia kapłańskie w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu. Po ukończeniu studiów teologicznych w 1932 r., został wychowawcą najpierw braci nowicjuszy, a potem studentów. To trudne i odpowiedzialne zadanie wypełniło większość jego życia zakonnego. Oprócz tego przez jakiś czas był odpowiedzialny za budowę nowego klasztoru na Służewie. Gromadził wokół siebie środowiska inteligencji, zajmował się III Zakonem św. Dominika, głosił rekolekcje. Wiosną 1944 r. został skierowany do klasztoru na Służewie w Warszawie.
Wybuch Powstania Warszawskiego zaskoczył o. Michała na Powiślu. Ponieważ w wyniku walk została odcięta możliwość powrotu do klasztoru, zgłosił się on do dowództwa walczącego na Powiślu III Zgrupowania AK „Konrad” i został kapelanem powstańców. Większość czasu spędzał w szpitalu zorganizowanym w piwnicach firmy „Alfa-Laval” u zbiegu ulic Tamka i Smulikowskiego opiekując się rannymi, niosąc otuchę i posługę duszpasterską. W zorganizowanej przez siebie kaplicy odprawiał Msze. W nocy z 5 na 6 września oddziały III Zgrupowania AK „Konrad” wycofały się z Powiśla do Śródmieścia. W szpitalu pozostali ciężko ranni żołnierze, kilka osób z personelu medycznego, cywile i o. Michał.
Po wkroczeniu oddziałów niemieckich cywile oraz sanitariuszki zostali wyprowadzeni z piwnic i mogli opuścić miasto. O. Michał był gorąco zachęcany przez przyjaciół, aby zdjął habit i w cywilnym ubraniu wyszedł ze szpitala. Nie przyjął tych propozycji i jedynie, jak przekazał jeden ze świadków, „łagodnie uśmiechnął się i powiedział, że szkaplerza nie zdejmie i rannych, którzy są zupełnie bezradni i unieruchomieni w łóżkach nie opuści”. Niemcy zatrzymali go w szpitalu. Około godziny 14.00, 6 września w szpitalnym pomieszczeniu został rozstrzelany wraz z ciężko rannymi powstańcami, z którymi pragnął pozostać. Później ciała zabitych wywleczono na barykadę, oblano benzyną i podpalono. Ocalałe resztki pochowano tymczasowo na podwórzu pobliskiego domu. Kiedy w rok później przeprowadzono ekshumację zwłok w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu powstańców na Woli, ciała o. Michała już nie rozpoznano.
O. Michał Czartoryski wstąpił do zakonu już jako człowiek dojrzały. Jego wcześniejsze poszukiwanie Boga i wierność Ewangelii w codziennym życiu zaowocowały rozeznaniem powołania i ochoczym jego podjęciem. Przyjął je bez najmniejszego wahania, przekonany, że powołanie - w jego przypadku do zakonu kaznodziejskiego - jest wielkim darem Boga, którego nigdy nie można spłacić. Od początku swego życia w zakonie z niesamowitym oddaniem podjął swoje obowiązki, pragnąc w najmniejszych szczegółach życia wiernie pełnić wolę Boga. Pisał w swych notatkach, iż „pragnie oddać się na służbę Bożą bez zastrzeżeń! Wtedy jest się wolnym, szczęśliwym, wesołym już tu na ziemi”.
Jedynym sposobem kroczenia prawdziwą drogą do świętości jest trwanie w jedności z Jezusem i liczenie wyłącznie na Jego moc: „Trzeba być nieustannie zjednoczonym z Panem. Jemu się ciągle polecać, przez Niego, z Nim i w Nim nieustannie żyć”. Miał głęboką świadomość, że cokolwiek posiada, nie jest to jego własnością. Przylgnięcie przez miłość do Chrystusa pozwoliło mu poznać najgłębsze pragnienie Zbawiciela: „Jezus pragnie dusz! Sitio! Z tym pragnieniem wisi na krzyżu i wciąż spodziewa się mojej gorliwości!”. Rozpoznanie pragnienia Jezusa było dla o. Michała podstawowym motywem gorliwej działalności apostolskiej.
Ostatnie chwile jego życia i ostatnia decyzja pozostania z rannymi, była zapewne wynikiem całego jego życia. Został z tymi, którzy wiedzieli, że czeka ich pewna śmierć. Jan Grzegorczyk, autor książki o bł. Michale Czartoryskim pt. O bogatym młodzieńcu, który nie odszedł zasmucony pisze: „ojciec Michał uczynił rzecz niewyobrażalną i tak oczywistą jednocześnie, jeśli kapłaństwo potraktuje się serio jako naśladowanie Chrystusa (...) Jego ofiara nie ratowała niczyjego życia. Ci ranni chłopcy i dziewczyna musieli zginąć.
Jeśli nie z powodu śmiertelnych ran, to z rąk esesmanów. Ojciec Michał był mężczyzną w sile wieku potrzebnym tym, którzy ocaleli. Jaki był więc jego rachunek? To była Boża kalkulacja. Chciał im tylko zacytować Ewangelię: «Nie lękajcie się. Nie lękajcie się tych, którzy zabijają ciało, ale duszy zabić nie mogą». Jednak żeby to wówczas powiedzieć trzeba było zostać z tymi chłopcami i zmówić różaniec. Nie wystarczyło udzielić generalnego rozgrzeszenia i ich pobłogosławić. Przeprowadzenie człowieka przez śmierć to być może najważniejsze zadanie kapłana. To, co zrobił ojciec Michał, było jak przyjęcie porodu dla wieczności. Ranni chłopcy musieli zobaczyć w nim twarz Ojca”.
Chcąc upamiętnić te wydarzenia i osobę Błogosławionego radni powiatu jarosławskiego ogłosili rok 2004 „Rokiem Bł. Michała Czartoryskiego w powiecie jarosławskim”. To właśnie w ramach tych obchodów 5 września br. odbyła się uroczysta Eucharystia w Wygarkach - miejscu urodzin Błogosławionego - pod przewodnictwem bp. Adama Szala. 10 września br. w Muzeum - Kamienicy Orsettich w Jarosławiu, otwarto uroczyście wystawę poświęconą osobie bł. Michała. Znajdują się na niej unikalne eksponaty: autentyczne zapiski, listy do znajomych księży i rodziny, legitymacje i indeksy Błogosławionego. Wiele jest zdjęć o. Michała z albumów rodzinnych, zakonnych i z czasów wojny. Tego samego dnia w ZSO im. Książąt Czartoryskich odbyła się sesja popularno-naukowa, poświęcona osobie Błogosławionego i jego rodzinie. Centralnym punktem uroczystości była, celebrowana dnia następnego, uroczysta Eucharystia dziękczynna, której przewodniczył kard. Franciszek Macharski.
W tym roku planowany jest także konkurs dla szkół mający na celu przybliżenie postaci bł. Michała młodzieży jarosławskiej. Władze miasta podjęły także pierwsze kroki, aby o. Michała ogłosić patronem miasta. W Mołodyczu w niedzielę 19 września br. przed szkołą, której fundatorami i dobrodziejami była rodzina Czartoryskich, został odsłonięty pomnik bł. Michała. Wszystkie te fakty świadczą dobitnie, że coraz bardziej jest znana mieszkańcom miasta i powiatu jarosławskiego postać Rodaka wyniesionego na ołtarze.