Po zachodniej stronie Rzeszowa, na terenie Przybyszówki (w 1977 r. włączonym do miasta) położony jest niezwykle oryginalny obiekt sakralny, powstały z połączenia dwóch świątyń: starej, barokowo-klasycystycznej i nowej, o nowoczesnej architekturze. Nosi on wezwanie św. Mikołaja. Nie jest to oczywiście pierwszy obiekt sakralny parafii w Przybyszówce. Wcześniej istniały tam dwa - drewniane. Pierwszy powstał wraz z utworzeniem parafii, zapewne w drugiej połowie XIV w. Spłonął podczas najazdu Tatarów w 1624 r. Wzniesiono wówczas drugi, który służył potrzebom wiernych przez blisko dwa stulecia. W kwietniu 1802 r. został on rozebrany, by zrobić miejsce nowej, murowanej świątyni.
Budową trzeciego kościoła, zaprojektowanego przez architekta Hauzana, zajął się proboszcz przybyszowski ks. Andrzej Pieczątkowski. Ofiarnie wsparli go parafianie oraz ziemianie z okolicy. Prace budowlane rozpoczęto w kwietniu 1802 r. Po wykonaniu fundamentów, (3 maja 1802 r.) odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego. Po tym wydarzeniu prace nabrały większego tempa. Pozwoliło to, w ciągu kilku miesięcy, wznieść w stanie surowym nowy kościół. Choć nie był on jeszcze wykończony, to jednak potrzeby religijne wiernych wymusiły jego poświęcenie. Aktu tego dokonał (21 października 1802 r.) dziekan rzeszowski ks. Sebastian Pysiewicz z Tyczyna. Następne kilka lat zajęło urządzenie wystroju wnętrza i wyposażanie kościoła. Wreszcie, 13 czerwca 1807 r., uroczystej jego konsekracji dokonał ordynariusz przemyski, bp Antoni Gołaszewski.
Nowy kościół wybudowano w stylu barokowo-klasycystycznym. Jest on budowlą niewielką, jednonawową z prezbiterium zakończonym absydą. U szczytu prezbiterium znajduje się wysoka wieża - dzwonnica. Wnętrze świątyni ubogacono trzema barokowymi ołtarzami.
Kościół ten (niespełna 90 m2 powierzchni) z czasem okazał się zbyt mały, by w pełni sprostać potrzebom duszpasterstwa parafialnego. W związku z tym w 1954 r. ówczesny proboszcz, ks. Franciszek Haba, podjął starania o jego rozbudowę. Po kilku miesiącach zdobył stosowne pozwolenie władz administracyjnych na dobudowę kruchty i przedsionka do zakrystii, zaprojektowanych przez arch. Jana Hnatkiewicza. W następstwie tego, w latach 1954-1955, poszerzono kościół. Uzyskano w ten sposób dodatkowych 65 m2 powierzchni kościoła i 40 m2 powierzchni chóru.
Rozbudowa kościoła na pewien czas odsunęła konieczność budowy nowej świątyni. Problem powrócił na nowo pod koniec lat 70. XX w. Planowano wtedy poszerzenie istniejącej świątyni o nawy boczne. Jednak z czasem, pod wpływem wydarzeń sierpniowych, zaistniała możliwość uzyskania pozwolenia władz na budowę całkowicie nowego obiektu. W 1982 r. zaakceptowany został przez władze diecezjalne wstępny projekt rozbudowy, wykonany przez Stanisława Kokoszkę. Został on jednak odrzucony przez duszpasterzy. Nowy projekt sporządził inż. arch. Jan Rączy. 8 sierpnia 1984 r. zyskał on akceptację władz. Dwa dni później, na mocy uzyskanego pozwolenia, rozpoczęto prace budowlane. Prowadzono je systemem gospodarczym, pod kierunkiem inż. Rączego i przy współpracy inż. Stanisława Kawy. Nad całością inwestycji czuwał ks. Stanisław Sznajder, od 1977 r. wikariusz, a od 1985 r. proboszcz parafii. Dzięki zaangażowaniu tych ludzi i wsparciu parafian w ciągu siedmiu lat prace budowlane zostały zakończone. 26 maja 1991 r. poświęcił kościół bp Edward Białogłowski.
Wybudowana świątynia jest obiektem jednopoziomowym, osadzonym na planie prostokąta o wymiarach 25, 5 x 26, 8 m. Jej oś główną stanowi linia łącząca przeciwległe kąty prostokąta. W jednym z nich znajduje się wejście główne, w drugim prezbiterium z ołtarzem i nastawą ołtarzową. W trzecim narożniku znajduje się połączenie ze starym kościołem, w czwartym - miejsce dla wiernych, nad nim chór. Konstrukcja stropowa opiera się na ośmiu żelbetonowych filarach. Wystrój wewnętrzny świątyni, zaprojektowany przez Jana Rączego, nie został jeszcze w pełni wykonany. Z już istniejących jego elementów na uwagę zasługuje nastawa ołtarzowa z Chrystusem na krzyżu oraz rzeźbami Matki Bożej i św. Jana Apostoła, a także duży witraż nad głównym wejściem. Przedstawia on Ostatnią Wieczerzę z pejzażem Przybyszówki w tle.
Kościół pw. św. Mikołaja, łączący w sobie dwie różne tradycje architektoniczne, jest bez wątpienia ciekawym przykładem architektury sakralnej, ubogacającym pejzaż miasta. Niezależnie jednak od tego, spełnia on nade wszystko swe podstawowe zadanie - służy zaspokojeniu religijnych potrzeb wiernych.
Pomóż w rozwoju naszego portalu