Organizatorzy urodzin papieskich, traktując z całą powagą zdanie wypowiedziane przez Ojca Świętego o tym, że „jeśli wiara nie staje się kulturą, to nie została rzeczywiście przyjęta, w pełni przeżyta, po ludzku rozważona”, oprócz modlitwy, której tak pięknie uczył nas, i o którą prosił zawsze Jan Paweł II, pragną ofiarować w prezencie Ojcu Świętemu gest, który miałby wymiar kulturalny. Dlatego świętowaniu kolejnych urodzin Jana Pawła II w Legnicy towarzyszą propozycje spotkań, w swym zamyśle mających być również wydarzeniami kulturalnymi.
Takim właśnie doświadczeniem chrześcijańskim, które staje się propozycją kultury, była zorganizowana w ubiegłym roku urodzinowa wystawa „... Myśląc Europa. Europejskie pielgrzymowanie Jana Pawła II w fotogramach Arturo Mari. W tym roku Stowarzyszenie „Obecność” zaprosiło legniczan do udziału w prezentacji ostatniej książki Jana Pawła II Pamięć i tożsamość. W gościnnych progach legnickiego Teatru im. Modrzejewskiej spotkało się ponad 300 osób, a wśród nich bp Stefan Cichy, bp Tadeusz Rybak i bp Stefan Regmunt. Zaproszeni prelegenci to: bp Tadeusz Pieronek - były rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i długoletni jej wykładowca, autor książki Kościół nie boi się wolności, Rafał Bubnicki - dziennikarz Rzeczpospolitej” i Jerzy Kichler - niegdyś przewodniczący Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce i prezes Wrocławskiej Gminy Żydowskiej, obecnie członek jej zarządu.
Punkt wyjścia i osnowę rozmowy stanowiły pytania przygotowane przez prowadzącego spotkanie Marka Adamowicza. Dotyczyły kolejno: postaw i uprzedzeń utrudniających przyjęcie oraz narzędzi ułatwiających zrozumienie słów Papieża, nowości spojrzenia, jakie te słowa przynoszą, oraz sposobów przekładania ich na nasze ludzkie, codzienne doświadczenie.
Udzielając odpowiedzi na tak postawione problemy rozmówcy dali niezwykłe świadectwo bogactwa treści, jaką niesie ze sobą ostatnia książka Jana Pawła II. Wskazywali na konieczną wręcz prostotę i szczerość serca, które są potrzebne na początku lektury, a jednocześnie nieodzowną pracę, jaką należy podjąć, aby móc podążać za kolejnymi myślami Ojca Świętego. Za absolutną nowość zgodnie uznano koncepcję zła, które w ostateczności służy dobru, oraz fakt, że zaproponowane przez Jana Pawła II rozumienie takich pojęć jak kultura, tradycja, naród, patriotyzm, pamięć, nikogo nie ranią, nikogo nie wykluczają, wszystkich otaczają głębokim szacunkiem. Jednocześnie pojawiają się w świecie nie po to, aby toczyć dyskurs z jego „autorytetami”, nie po to, by polemizować lub odpierać zarzuty. Jak całe chrześcijaństwo wydarzają się w świecie i jako wydarzenie, stają się pozytywną propozycją, wewnątrz której można żyć. Tak jak można było żyć wewnątrz wszystkich okrutnych zdarzeń historii XX wieku, tak jak można żyć wewnątrz wydarzenia, jakim jest Polska, Legnica u początku wieku XXI, tak można żyć niejako wewnątrz rzeczywistości, którą opisuje Jan Paweł II. Charakteru wydarzenia - czyli faktu, który ma swoje miejsce w czasie i przestrzeni, wewnątrz naszej kultury, książka ta nabiera, ponieważ - jak to wielokrotnie podkreślano w czasie spotkania - „jest utkana z wszystkich wątków doświadczenia” Ojca Świętego i poparta świadectwem jego życia.
Ostatnie pytanie postawione rozmówcom przez prowadzącego było właśnie zwróceniem uwagi na palące pragnienie każdego, kto czyta słowa Ojca Świętego - jak żyć, aby słowa Jana Pawła II stawały się prawdą w moim życiu, stawały się przestrzenią mojego życia. Znaczącej odpowiedzi udzielił bp Pieronek, wskazując, że Jan Paweł II zawsze, w rozumieniu każdej rzeczy, każdego zjawiska dochodził do jego ostatecznych źródeł - to znaczy do Boga. „Wszystkie sprawy kończą się widzeniem sedna” - jak pięknie zakończył Ksiądz Biskup „bo to był taki człowiek”.
Pierwsza refleksja jaka była udziałem chyba wszystkich na sali, i jaką wszyscy zabrali ze sobą jest doświadczenie, że dobrze być razem i że właśnie chrześcijańska kultura dla nas, Polaków i Europejczyków, jest jedną z najbardziej podstawowych dróg porozumienia. Kształt, jaki organizatorzy nadali całemu spotkaniu: recital chopinowski Gracjana Szymczaka, inspirujące, zachęcające do pracowitego skupienia słowa Cypriana Kamila Norwida z poematu Promethidion: Bo nie jest światło, by pod korcem stało/Ani sól ziemi do przypraw kuchennych/Bo piękno na to jest, aby zachwycało/Do pracy - praca, by się zmartwychwstało - opisujące nie tylko pełne pasji życie Jana Pawła II, ale będące również dla nas wezwaniem, samo miejsce spotkania - serce kultury legnickiej - Teatr im. Modrzejewskiej, troska jego dyrektora o wszystkich zgromadzonych, powaga z jaką prelegenci mówili w czasie prezentacji książki i praca, którą włożyli, aby dla nas się przygotować, wspólny śpiew na zakończenie - to wszystko sprawiło, że my, legniczanie, mogliśmy sami doświadczyć tego, o czym mówi Ojciec Święty.
Każdy, kto po spotkaniu jeszcze raz, a może pierwszy raz, weźmie do ręki Pamięć i tożsamość będzie mógł powiedzieć z radością o trudnych słowach Ojca Świętego: „Naród bowiem jest tą wielką wspólnotą ludzi, którą łączą różne spoiwa, ale nade wszystko właśnie kultura. Naród istnieje «z kultury» i «dla kultury». I dlatego właśnie jest ona tym znamienitym wychowawcą ku temu, aby bardziej być we wspólnocie (...)”. Nie potrafię może znaleźć słów, aby to wytłumaczyć, ale tak właśnie mi się zdarzyło, kiedy wspólnie słuchaliśmy Chopina w teatrze, kiedy razem śpiewaliśmy, byliśmy bardziej razem.
„Człowiek żyje bardziej ludzkim życiem dzięki kulturze (...). Kultura jest tym przez co człowiek jako człowiek staje się bardziej człowiekiem: bardziej «jest»”. I to również mi się wydarzyło, kiedy słuchałem fragmentu Promethidiona Norwida - wzruszenie i jednocześnie nowy zapał do pracy. Wielu z obecnych na spotkaniu odkryło na nowo twórczość tego wielkiego polskiego poety.
Rzeczywiście, tak jak powiedział na pożegnanie prowadzący - to my zostaliśmy obdarowani w dzień urodzin Jana Pawła II. Obdarowani książką, która jest drogą do wzrastania, książką, która stała się pretekstem do spotkania, książką, która na nowo uczy nas kochać naszą wspólnotę i naszą kulturę. Zostaliśmy obdarowani pracowitym życiem człowieka, który szedł naprzód, abyśmy mogli iść za nim, budował, byśmy my mieli gdzie przynależeć. Dziękujemy Ojcze Święty. Dziękujemy Boże za dar Jego życia.