Reklama

Zarys historii parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Dziadkowicach

Niedziela podlaska 27/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W II poł. XV w. nazwa miejscowości brzmiała: Dzathkowycze, później zaś: Dziadkowicze. Fundacji pierwszego kościoła pw. Boga Wszechmogącego, Chwalebnej Matki Dziewicy Maryi, Wszystkich Świętych, św. Jakuba Starszego Apostoła i św. Floriana Męczennika dokonali w niedzielę Oculi Mei, czyli 4 marca 1431 r.: Stefan z Oczyc (Kąty?) i Piotr z Dziadkowic, którzy uposażyli parafię w 3 włóki ziemi, plac, ogrody i budynki. Budowniczym pierwszej świątyni był przypuszczalnie Chwalisław z Osmoli. Pierwszym plebanem w Dziadkowicach w 1431 r. został ks. Jakub, syn Mikołaja z Chodowa (w pobliżu leżały stare Oczyce/Ocice w ziemi łęczyckiej), kapłan diecezji łuckiej. W 1452 r. kapelanem w Dziadkowicach był ks. Jan. Dotychczasowe przywileje, nadania oraz dziesięciny - staraniem ks. Macieja Biszewskiego (proboszcz ok. 1526 - ok. 1554) - potwierdził 15 czerwca 1526 r. s. Paweł Algimunt książę Holszański (1485-1555), biskup łucki (1507-1536). W czasie odnowienia erekcji dokonał też zmiany wezwania kościoła na: Trójcy Przenajświętszej, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, św. Jakuba Starszego i Wszystkich Świętych.
Podczas potopu szwedzkiego, w 1657 r. kościół został spalony przez wojska Jerzego Rakoczego II (1621-1660), księcia siedmiogrodzkiego (1648-1658). 28 października 1622 r., staraniem ks. Marcina Kiełczewskiego (proboszcz ok. 1623 - ok. 1646), miała miejsce w Warszawie erekcja altarii i bractwa św. Anny. Największej darowizny na rzecz tejże altarii dokonał 12 lutego 1699 r. Paweł Zaszczyński (Zaszczeński), podstarości grodzki (1691) i podstoli mielnicki (1685-1699). Podczas wizytacji w 1680 r. ks. Stanisław z Bedlna Bedliński (1621-1688), proboszcz boćkowski i archidiakon łucki, późniejszy biskup tytularny Caesaropoli (1683) i sufragan łucki (1683-1688), zobowiązał ks. Wojciecha Kluzińskiego, ówczesnego proboszcza dziadkowickiego (ok. 1680 - ok. 1710) do wystawienia nowej świątyni.
Ok. 1702 r. został wystawiony kolejny drewniany kościół, staraniem wspomnianego ks. Wojciecha Kluzińskiego. Świątynia ta po stu latach - zdaniem wizytującego w 1781 r. parafię ks. Jana Szyjkowskiego (1721-1797), biskupa tytularnego Sinope (1775), sufragana brzeskiego w diecezji łuckiej (1775-1797) - chyliła się ku ruinie.
Obecny kościół w stylu odrodzenia został zbudowany z kamienia w 1802 r., kosztem miejscowej szlachty i byłego proboszcza dziadkowickiego (1745-1791) ks. Wojciecha Jabłońskiego. Pracami kierował ówczesny proboszcz (1791-1824) ks. Józef Krzyżanowski (ur. 1751). W 1828 r. ks. Józef Michał Wąsowicz (ur. 1793), proboszcz dziadkowicki (1824-1834) zbudował chór oparty na czterech marmurowych kolumnach. Nowe organy ufundował ziemianin dziadkowicki - Feliks Uszyński (1764-1853), sędzia powiatu drohickiego (1822-1831) i jego żona Marianna z Pieńkowskich (ur. 1799). Nowy kościół dziadkowicki konsekrował 23 lipca 1850 r. ks. Wacław Żyliński (1803-1863), biskup wileński (1848-1856).
W ramach represji popowstaniowych po bitwie siemiatyckiej (1863 r.) - ukazem (nr 2551/1866) generała-lejtnanta Konstantego von Kaufmana (1818-1882), generał-gubernatora grodzieńskiego, kowieńskiego i wileńskiego (1865-1866) z 9 stycznia 1867 r. - kościół w Dziadkowicach został zamknięty (17 marca 1867 r.) - ze względu na podejrzenia o udzielaniu pomocy powstańcom przez miejscowych duszpasterzy: probosza ks. Adama Radziszewskiego i wikariusza ks. Cypriana Siekluckiego, a wsie włączono do sąsiednich parafii.
25 maja tegoż roku kościół, budynki i ziemia parafialna zostały przekazane cerkwi prawosławnej w sąsiednich Żurobicach (zarządzenie nr 637/1867). Ostatnim duszpasterzem parafii przed jej kasatą był ks. Onufry Czajkowski (administrator 1865-1866). W tych latach wierni gromadzili się w kapliczce cmentarnej zbudowanej w 1826 r. z fundacji wspomnianego Feliksa Uszyńskiego (później cerkiew w Żurobicach, która została w 1919 r. rewindykowana katolikom), bądź też uczęszczali do sąsiedniej parafii w Boćkach, gdzie zostali oficjalnie dołączeni.
W czasie I wojny światowej, w 1915 r. świątynia została zburzona - ściana frontowa aż do okien. Po odzyskaniu niepodległości zniszczony kościół został zwrócony katolikom w 1919 r. Ponownej erekcji parafii dokonał 3 lutego 1920 r. abp Jerzy Matulewicz (1871-1927), biskup wileński (1918-25). Dzięki staraniom ks. Mikołaja Ikonowicza (1889-1937), kolejnego proboszcza dziadkowickiego (1920-30) i wydatnej pomocy parafian, w latach 1919-21 świątynia została odbudowana. 30 października 1921 r. kościół został uroczyście poświęcony. Gruntowny remont przy pomocy parafian przeprowadził w 1936 r. ks. Władysław Markowicz (1886-1939), ówczesny proboszcz (1934-39). Odtąd - bez większych uszkodzeń w czasie II wojny światowej - służy potrzebom wiernych. 26 lipca 2002 r. biskup drohiczyński Antoni P. Dydycz dokonał rekonsekracji kościoła i poświęcił nowy marmurowy ołtarz, wzniesiony staraniem proboszcza ks. Marka B. Toruńskiego (proboszcz od 1999 r.).
Na cmentarzu kościelnym w lewym rogu znajduje się murowana, dwukondygnacyjna dzwonnica, zbudowana w 1849 r. staraniem ks. Adama Radziszewskiego (1819-po 1880), archidiakona białostockiego (1849-1863) i proboszcza dziadkowickiego (1846-1863).
W pobliżu kościoła stoi stara drewniana plebania, obecnie niezamieszkana. Obok niej znajduje się nowa, murowana plebania, zbudowana w latach 1976-77 przez ks. kan. Józefa Barszczewskiego (1917-89), proboszcza dziadkowickiego (1962-89). Po drugiej stronie drogi stoi nowa organistówka, zbudowana w 1983 r. przez wspomnianego ks. kan. Józefa Barszczewskiego.

Reklama

Bibliografia

E. Borowski, Zarys dziejów parafii rzymskokatolickiej w Dziadkowicach na Podlasiu 1431-1986, Drohiczyn 1986 (mps); E. Chyża, Zarys dziejów parafii Dziadkowice od 1919 roku, Drohiczyn 1994 (mps); M. Kałamajska-Saeed (red.), Województwo Białostockie. Siemiatycze. Drohiczyn i okolice (Katalog Zabytków w Polsce, t. XII z. 1), Warszawa 1996; Spis kościołów i duchowieństwa Diecezji Pińskiej w R. P. 1933 i 1934, Pińsk 1933; T. Tararuj (oprac.), Spis kościołów, parafii oraz duchowieństwa Diecezji w Drohiczynie n. Bugiem, Drohiczyn 1976; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik Diecezji Drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Kaplice:

Tołwin - kaplica dojazdowa drewniana pw. św. Maksymiliana Kolbe, wzniesiona w latach 1970-71 staraniem ks. Józefa Barszczewskiego z zaadaptowanego budynku mieszkalnego.
Żurobice - kaplica dojazdowa, zorganizowana w zaadaptowanym budynku mieszkalnym staraniem ks. Józefa Barszczewskiego.

Reklama

Porządek Mszy św.:

- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 12.00
- kaplica w Tołwinie: 10.15
- kaplica w Żurobicach: 11.30
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 10.00, 17.00
- kaplica w Tołwinie: 14.15
- kaplica w Żurobicach: 15.15

Odpusty w parafii: uroczystość Trójcy Przenajświętszej, św. Anny
Nabożeństwo adoracyjne: piątek-niedziela Trójcy Przenajświętszej

Księgi metrykalne:

Księgi chrztów: od 1919 r. (brak 1927-39)
Księgi małżeństw: od 1919 r. (brak 1923-40)
Księgi zmarłych: od 1940 r.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Wielki Piątek. Dzień postu ścisłego

[ TEMATY ]

post

Wielki Piątek

Karol Porwich/Niedziela

Wielki Piątek jest dniem sądu, męki i śmierci Chrystusa. To jedyny dzień w roku, kiedy nie jest sprawowana Msza św., a w kościołach odprawiana jest Liturgia Męki Pańskiej. Na ulicach wielu miast sprawowana jest publicznie Droga Krzyżowa. Tego dnia obowiązuje post ścisły i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Są jednak osoby, które pościć nie muszą.

– Jeśli Wielki Piątek jest dniem pełnym smutku, to jednocześnie jest najwłaściwszym dniem dla obudzenia na nowo naszej wiary, dla umocnienia naszej nadziei i odwagi niesienia przez każdego swego krzyża z pokorą, ufnością i zdaniem się na Boga, mając przy tym pewność wsparcia przez Niego i Jego zwycięstwa. Liturgia w tym dniu śpiewa: „O Crux, ave, spes unica – Witaj, Krzyżu, nadziejo jedyna!” – tak sens liturgii wielkopiątkowej wyjaśniał w jednej z katechez w minionych latach papież Benedykt XVI.

CZYTAJ DALEJ

Liturgia Męki Pańskiej. Krzyż woła o miłość

2024-03-29 22:30

Paweł Wysoki

Krzyż to owoc miłości Boga do człowieka. Trzeba było śmierci Boga-Człowieka, żeby człowiek nie zwątpił, że jest Bóg, że Bóg jest miłością - powiedział bp Mieczysław Cisło.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję