Kard. Tarcisio Bertone w Łodzi

Gościem metropolity abp.Władysława Ziółka i biskupów Kościoła łódzkiego był w dniach 27 i 28 kwietnia kard. Tarcisio Bertone - arcybiskup metropolita Genui. Spotkał się on dwukrotnie z kapłanami archidiecezji, aby mówić o kluczowych - zdaniem Księdza Kardynała - punktach myśli teologicznej Papieża Benedykta XVI. Jak podkreślił Arcybiskup Łódzki, sesja miała pomóc duchowieństwu w osobistym przygotowaniu do pielgrzymki Ojca Świętego do Polski. Wykłady kard. Bertone tłumaczył ks. prał. Krzysztof Nykiel, pracownik watykańskiej Kongregacji ds. Nauki Wiary, który dał także osobiste świadectwo o kard. Józefie Ratzingerze (swoim dawnym przełożonym, a obecnie Papieżu). Sesję poprowadził bp Adam Lepa w asyście notariusza ks. Jarosława Patera.

Wiara a teologia

Kard. Tarcisio Bertone podzielił swoje wystąpienie na części. W pierwszej części omówił relacje zachodzące między wiarą a teologią. Podkreślił znaczenie osobistego zaangażowania ludzkiej woli w przyjęcie na drodze wiary tego, co nie może być udowodnione. Wiarę kard. Bertone nazwał pielgrzymowaniem woli i rozumu w kierunku pełnego światła i przyjęcia Słowa. Słowo w wierze zawsze poprzedza myśl. Natura wiary chrześcijańskiej leży w konkretnej odpowiedzi na Słowo Boże. Teologia, która posługuje się myślą naukową, przyjmuje to, co jest w stanie udowodnić. W nauce to myśl poprzedza Słowo. Troską Papieża Benedykta XVI jest, aby Słowo Boże nie było manipulowane. Widział on zawsze rolę Magisterium Kościoła jako strażnika Słowa.

Chrystus a religie świata

Teologia współczesna ulega niekiedy wpływom nowych nurtów filozoficznych, które charakteryzuje kryzys metafizyki i relatywizm, prowadzący do zakwestionowania kategorycznych twierdzeń i pojęć, takich jak Prawda jedna i uniwersalna. W wyniku takiego myślenia kwestionuje się osobę Jezusa Chrystusa jako jedynego Zbawiciela, a nawet poddaje pod wątpliwość Jego Boskość. Redukcja postaci Chrystusa, kwestionowanie Objawienia Bożego w Nim, prowadzi z kolei do pytań o powszechność zbawczą Kościoła i sakramentów, a także o stawianie wiary katolickiej na równi z innymi wyznaniami i religiami świata.

Kościół wspólnotą ludu Bożego w Chrystusie

Z koncepcji osoby Chrystusa i pełni Prawdy objawionej wynika automatycznie koncepcja Kościoła. Kard. Bertone zwrócił uwagę, że Benedykt XVI widzi konieczność ponownego zdefiniowania, czym jest Kościół, ponieważ soborowa koncepcja Kościoła jako wspólnoty bywa interpretowana w sposób niejednoznaczny. Poza tym nie należy - zdaniem Papieża - ograniczać się jedynie do definicji, trzeba dążyć do zjednoczenia Kościoła z Chrystusem i z Bogiem. Eklezjologia komunii zawierać się powinna w eklezjologii Eucharystii jako daru Boga dla powszechności i jedności Kościoła. Eucharystia nie rodzi się i nie kończy we wspólnotach lokalnych. Jest znakiem przychodzenia Chrystusa, zjednoczenia z Nim i łączy się nierozdzielnie z posługą kapłańską. Papież zachęca do ponownej i pokornej lektury dokumentów Soboru Watykańskiego II.

Religia, etyka, wolność

Arcybiskup Genui powiedział, że kard. Józef Ratzinger już jako przewodniczący Kongregacji ds. Nauki Wiary chętnie podejmował dialog z przedstawicielami myśli niekatolickiej. W wyniku tych kontaktów zauważył, że tam, gdzie negowane jest istnienie Boga, następuje także negacja wolności i prawdy o człowieku. Bez odnalezienia się w Prawdzie człowiek nie może być wolny; dotyczy to nie tylko teologii, ale także relacji społecznych, polityki i moralności. Papież widzi więc potrzebę pomocy teologom, by odnaleźli „zagubione złoto” Prawdy, która pozwoli im odzyskać tożsamość. Benedykt XVI uważa, że wyznawanie Chrystusa jako jedynego Zbawiciela świata nie jest sprzeczne z dialogiem między religiami. Opowiada się za koncepcją Europy jako wspólnoty, nie tylko ekonomicznej i terytorialnej, ale przede wszystkim wspólnoty duchowej, rzeczywistości opartej na korzeniach chrześcijańskich.
Kard. Bertone określił Benedykta XVI jako pokornego pracownika winnicy Pańskiej, współpracownika Prawdy. Sam Papież podkreśla, że nie pragnie realizować swojej woli, ale wypełniać to, co Bóg zechce mu objawić. W papieskiej posłudze zawierza siebie całkowicie woli Pana - aby Bóg kierował nim tak, by on z kolei mógł kierować Kościołem w danym okresie historii.

Kard. Tarcisio Bertone, arcybiskup Vercelli i Genui, urodził się w 1934 r. w Romano Canavese, diecezja Ivrea. Pochodzi z wielodzietnej rodziny (piąty z ośmiorga rodzeństwa). Wstąpił do salezjanów, kształcił się w oratorium w Valdocco (k. Turynu), odbył nowicjat w Monte Oliveto. Śluby zakonne złożył 3 grudnia 1950 r. Na Salezjańskim Wydziale Teologicznym w Turynie obronił licencjat, a w Papieskim Athenaeum Salezjańskim w Rzymie pracę doktorską z prawa kanonicznego, poświęconą czasom papieża Benedykta XIV. Święcenia kapłańskie przyjął 1 lipca 1960 r.
W 1967 r. został profesorem Papieskiego Athenaeum Salezjańskiego w Rzymie (przekształconego w Papieski Uniwersytet Salezjański w 1973 r.), był m.in. dziekanem Wydziału Prawa Kanonicznego, wicerektorem, i rektorem (1989-91). Gościnnie wykładał kościelne prawo publiczne na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim. Pracował nad reformą Kodeksu Prawa Kanonicznego i promował jego nową wersję wśród parafii włoskich. Pełnił jednocześnie obowiązki duszpasterskie w kilku rzymskich parafiach. Papież Jan Paweł II mianował go arcybiskupem Vercelii 4 czerwca 1991 r. Abp Bertone stał na czele archidiecezji tylko 4 lata, w czerwcu 1995 r. został bowiem sekretarzem Kongregacji Doktryny Wiary w Kurii Rzymskiej; Papież Jan Paweł II powierzył mu zadanie ogłoszenia trzeciej tajemnicy fatimskiej. 10 grudnia 2002 r. został arcybiskupem Genui.
21 października 2003 r. abp Bretone został wyniesiony do godności kardynalskiej. W lutym 2005 r. kard. Bertone był specjalnym wysłannikiem Papieża na pogrzebie siostry Łucji w Coimbra (Portugalia).

(oprac. ead)