Reklama

Teologia Ikony Krzeszowskiej

W teologii prawosławnej Kościołów Wschodnich ikona jest czymś więcej niż obrazem lub dziełem sztuki. Teologia ta rozważa w ikonach obecność Słowa Bożego. Artysta, którym jest mnich, teolog, filozof i poeta w jednej osobie, ukazuje przed wierzącym, który się modli, jakieś wydarzenie biblijne lub świętą postać. Za pomocą różnego typu znaków i symboli przekazuje określone prawdy wiary. Jak podaje tradycja, twórca ikony, podczas malowania, pościł i modlił się w sposób szczególny. Jaka jest teologia Ikony Krzeszowskiej?

Niedziela legnicka 32/2007

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kompozycja wizerunku Matki Bożej

Kompozycja tego wizerunku odnosi nas bezpośrednio do ikonografii Matki Bożej „Hodegetria”, (z gr. hodos, „droga”, „wskazująca drogę”, „przewodniczka”). Widzimy na nim Matkę Bożą, która w prawej ręce trzyma delikatnie Boże Dzieciątko, a lewą wskazuje na swego Syna, który jest „Drogą, i Prawdą i Życiem”. Zauważyć można, że Matka Boża skłania lekko głowę w stronę Syna Bożego, wsłuchując się w jego słowa. Według starej wschodniej tradycji Jezus objawia Matce misterium Jego śmierci i zmartwychwstania.

Oblicze Matki Bożej i ręce

Oblicze Matki Bożej jawi się jako miłosierne i pełne łaskawości. Jasna karnacja skóry i oczu wskazuje na jej podobieństwo do kobiet polskich. Tak jak wiele ikon ze wcześniejszego okresu także ikona krzeszowska została przemalowana w czasie baroku. Nie wiemy więc, na ile aktualne oblicze zachowało pierwotną wersję. Natomiast ręce Madonny oznaczają jej miłość i macierzyństwo. Można powiedzieć duże i mocno spracowane. Podkreślenie tego motywu w krzeszowskiej ikonie, może być pouczeniem o szacunku i miłości do pracy, bo pokorne wypełnianie obowiązków, związanych z naszym powołaniem, jest modlitwą i źródłem uświęcenia. Tę prawdę wyraża autor Psalmu 127, gdy poucza słowami: „szczęśliwy każdy, kto boi się Pana, który chodzi Jego drogami! Bo z pracy rąk swoich będziesz pożywał, będziesz szczęśliwy i dobrze ci będzie”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Szaty

Istotna jest także kolorystyka. Czerwona szata Matki Bożej oznacza Boskie Macierzyństwo oraz miłość do Chrystusa i do nas. Kolor seledynowy, który powstaje w wyniku połączenia niebieskiego z zielonym, oznacza Tajemnicę Wcielenia. Wcielenie Syna Bożego jest połączeniem się natury boskiej Chrystusa (symbolizowanej kolorem niebieskim) z ludzką (oznaczoną kolorem zielonym). Dwa kolory, „niebieski” i „ziemski”, tworzą w wyniku połączenia nową barwę, zawierającą w sobie oba komponenty. Symbolika ta przedstawia prawdę wiary o dwóch naturach (boskiej i ludzkiej), oraz jednej Osobie (boskiej), Słowa Wcielonego. Seledyn użyty w tym wypadku jako kolor szat Matki Bożej, symbolizuje tę wielką tajemnicę jaką jest Wcielenie Chrystusa, dokonane w łonie Maryi. Przyodzianie Matki Syna Bożego, szatą koloru seledynowego podkreśla też godność każdej kobiety wypływającej z macierzyństwa. Każda matka bowiem, uczestniczy w misterium życia człowieka kształtującego się pod jej sercem. „Ty bowiem utworzyłeś moje nerki, Ty utkałeś mnie w łonie mej matki. Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie, godne podziwu są Twoje dzieła. I dobrze znasz moją duszę, nie tajna Ci moja istota, kiedy w ukryciu powstawałem, utkany w głębi ziemi” (Ps 139, 13-15).

Reklama

Chrystus - Dzieciątko

Dzieciątko Jezus spogląda na Matkę wzrokiem dojrzałego człowieka, co oznacza Jego boską mądrość. W lewej ręce Dzieciątko trzyma zwój, oznaczający naukę o miłości, „to jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem” (J 15, 12), drugą ręką błogosławi. Wyraźniej zaznaczone trzy palce prawej ręki są symbolem Trójcy Przenajświętszej. Odsłonięte prawe ucho Dzieciątka zwrócone jest ku modlitwom ludzi. Strój żółto-niebieski przypomina boskość Chrystusa i światłość odwieczną, która wcieliła się w naturę ludzką, aby ją uświęcić.

Tło wizerunku

Kolor złoty (określany w ikonografii jako kolor kolorów) oznacza wieczność i niezniszczalność, gdyż związany jest ze szlachetnym metalem. Użyty w tle ikony jest symbolem światła Chrystusa, świecącego w ciemnościach naszego ducha przez wiarę, nadzieję i miłość. Blask ten (łaska Boża) przemienia całe stworzenie i daje mu przystęp do rzeczywistości niebieskich. „W Nim było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła” (J 1, 4-5). Dalej czytamy w Ewangelii: „Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi” (J 1, 9).
Kolor złoty oznacza też niewidzialną obecność Bożą, która w swej jasności oślepiłaby oczy człowieka. Zastosowany w tego typu malarstwie ucina perspektywę wizerunku, „nie pozwalając” oku patrzeć na boski blask, nadaje jednak charakteru misteryjnego, każdej ikonie. Złoto, symbolizuje więc odblask światła boskiego, które rozświetla chaos i ciemności naszego ziemskiego bytu, który jak pisze Apostoł Narodów: „jęczy i wzdycha w bólach rodzenia”. Rodzenia ku nowej, doskonałej rzeczywistości, która przyjdzie w dniu, którego się nie domyślamy. „I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły i morza już nie ma” (Ap 21, 1).
Matka Boża, otoczona blaskiem „odwiecznej światłości”, wskazuje nam Syna jako Nadzieję i Wiecznego Przewodnika ludu pielgrzymującego do Domu Ojca, w którym mieszkań jest wiele. Do Nowej Ziemi i Nowego Nieba pielgrzymujemy poprzez każdy nowy poranek, dzień pracy, godziny trosk codziennego życia i zmierzch niepokojów. Na naszej drodze Maryja jawi się jako znak niezawodnej nadziei i przewodniczka w naszej pielgrzymce wiary, za Chrystusem Dawcą życia i błogosławionej przyszłości.

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę, silny moralny kręgosłup i niezależność myśli

2024-03-24 08:43

[ TEMATY ]

Ulmowie

Zbiory krewnych rodziny Ulmów

Wiktoria i Józef Ulmowie

Wiktoria i Józef Ulmowie

Bratanek błogosławionego Józefa Ulmy, Jerzy Ulma, opisał swojego wujka jako mężczyznę głębokiej wiary, którego cechował mocny kręgosłup moralny i niezależność myśli. O ciotce, Wiktorii Ulmie powiedział, że była kobietą niezwykle energiczną i pełną pasji.

W niedzielę przypada 80. rocznica śmierci Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich dzieci. Zostali oni zamordowani przez Niemców 24 marca 1944 r. za ratowanie Żydów, których Niemcy zabili jako pierwszych.

CZYTAJ DALEJ

„Napełnił naczynie wodą i zaczął umywać uczniom nogi” (J 13, 5)

Niedziela warszawska 15/2004

[ TEMATY ]

Wielki Tydzień

pl.wikipedia.org

Mistrz Księgi Domowej, "Chrystus myjący nogi apostołom", 1475

Mistrz Księgi Domowej,

1. Wszelkie „umywanie”, „obmywanie się” lub kogoś albo czegoś kojarzy się ściśle z faktem istnienia jakiegoś brudu. Umywanie to akcja mająca na celu właśnie uwolnienie się od tego brudu. I jak o brudzie można mówić w znaczeniu dosłownym i przenośnym, taki też sens posiada czynność obmywania; jest to oczyszczanie się z fizycznego brudu albo akcja symboliczna powodująca uwolnienie się od moralnego zbrukania. To ten ostatni rodzaj obmycia ma na myśli Psalmista, kiedy woła: „Obmyj mnie całego z nieprawości moich i oczyść ze wszystkich moich grzechów …obmyj mnie a stanę się bielszy od śniegu” (Ps 51, 4-9). Wszelkie „bycie brudnym” sprowadza na nas złe, nieprzyjemne samopoczucie, uwolnienie się zaś od owego brudu przez obmycie przynosi wyraźną ulgę.
Biblia mówi wiele razy o obydwu rodzajach zarówno brudu jak i obmycia, czyli oczyszczenia. W rozważaniach niniejszych zajmiemy się obmyciami z brudu w znaczeniu moralnym.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję