Reklama

„Barabasz” - Wyklęty

Za nami sierpień - przed nami wrzesień - a w Polsce przemijają kolejne rocznice: akcji „Burza”, wybuchu II wojny światowej, Powstania Warszawskiego - dobry czas na odświeżanie pamięci o „Żołnierzach Wyklętych”. Coraz szczuplejsze szeregi wiarusów, którzy mogą o sobie powiedzieć: „byłem, widziałem, walczyłem”, coraz częstsze stawianie bohaterów w miejsce katów, coraz dziwniejsza manipulacja historią, czego przykładem jest próba odebrania dobrego imienia Marianowi Sołtysiakowi ps. „Barabasz” na łamach „Tygodnika Powszechnego” (z 3 lipca 2011 r.)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Marian Sołtysiak (1918-95) to dowódca legendarnego na Kielecczyźnie oddziału „Wybranieccy”, pułkownik 4. Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej. „Wybranieccy” wsławili się wieloma zbrojnymi działaniami, uczestniczyli w akcji „Burza”. Sołtysiaka po rozwiązaniu AK aresztowano w 1949 r., skazano w procesie w Kielcach na 7 lat, uwięziono na 5. Po zwolnieniu - szykanowany, pozbawiony możliwości pracy. Po odwilży współpracował m.in. z Radiem „Kielce”, pisał (podlegające cenzurze) artykuły i wspomnienia do miejscowych gazet oraz historię „Wybranieckich”, stawiając sobie za cel upamiętnianie etosu i przebiegu walki zbrojnej oddziału, w warunkach nawet znacznej ingerencji cenzury. Książkę „Chłopcy „Barabasza” wydał w PAX-ie w 1967 r., choć musiał usunąć z niej wiele fragmentów. W 1966 r. został sekretarzem Głównej Komisji Współpracy z Polonią Zagraniczną w Zarządzie Głównym ZBoWiD w Warszawie, gdzie przeniósł się z rodziną. Współpracował wtedy także m.in. z Mieczysławem Moczarem. Zaangażowanie w struktury ZBoWiD umożliwiało mu organizowanie pomocy socjalnej, medycznej, oświatowej i in. dla środowiska akowców. Sołtysiak zmarł w szpitalu w Kielcach w 1995 r. Rehabilitowany dwukrotnie: w 1956 r. i w 1991 r.
Zuzanna Radzik, autorka artykułu w „Tygodniku Powszechnym” pt. „Bohater i Żydzi” zarzuca Barabaszowi nie tyle wolę współpracy z systemem komunistycznym poprzez ZBoWiD, PAX, osobę Moczara itd. (choć to też), ale wytacza znacznie poważniejszy kaliber - zarzut mordowania Żydów podczas II wojny światowej pod przykrywką działań partyzanckich. Radzik wykorzystując fakt tegorocznych czerwcowych „Spotkań z Kulturą Żydowską” w Chmielniku (które krytykuje za, jej zdaniem, jarmarczność i powierzchowność), pisze w swoim artykule głównie o rzekomym znęcaniu się i wykonywaniu wyroków na Żydach z rozkazu „Barabasza”. Pretekstem do zarzutów wobec „Barabasza” jest zakwestionowanie zasadności ufundowania w Chmielniku tablicy pamiątkowej jemu dedykowanej, której odsłonięcie zaplanowano wstępnie na 11 listopada 2011 r. Autorka stawia m.in. pytanie: „Czy można w jednym miasteczku pielęgnować pamięć o zabitych Żydach i odpowiedzialnym za ich śmierć partyzancie?”. Na dowód swoich zarzutów przytacza ustne wypowiedzi Henryka Pawelca - członka oddziału „Wybranieccy” oraz powołuje się na artykuł Aliny Skibińskiej i Joanny Tokarskiej-Bakir „«Barabasz» i Żydzi. Z historii oddziału AK «Wybranieccy»”, który ukaże się w roczniku „Zagłada Żydów” jesienią 2011 r.
Na artykuł Z. Radzik w „Tygodniku Powszechnym” zareagowali członkowie rodziny „Barabasza” i środowisko akowskie. Rodzina śp. M. Sołtysiaka zwróciła się do Delegatury IPN w Kielcach o wszczęcie śledztwa wobec „oszczerstw i szkalowania dobrego imienia” legendarnego dowódcy z Kielecczyzny, a kombatanci - sądem koleżeńskim wobec H. Pawelca - zdecydowali wykluczenie go ze swoich szeregów.
Eksżołnierze zwarli szeregi w poczuciu, jak podkreślają, zagrożenia dobrego imienia nie tylko oddziału i komendanta, ale Armii Krajowej w chwili, gdy żyją wspomnieniem koncentracji na akcję „Burza”. Ich zdaniem, Pawelec z atakiem na swojego dowódcę świadomie doczekał do jego śmierci i dał się wciągnąć w rozgrywki medialno-polityczne o podłożu znacznie głębszym niż li tylko szarża na nieżyjącego „Barabasza”. Już w 2000 r. Koło Pokoleniowe „Rodzina Wybranieckich” opublikowało szereg świadectw żołnierskich z czasów II wojny światowej i emigracji powojennej pt. „W obronie «Barabasza»”, w odpowiedzi na próby szkalowania przez Pawelca dobrego imienia dowódcy.
Jeden z kombatantów - Eugeniusz Jakóbek „Wacek” punktuje np. błędy merytoryczne z historii oddziału, upublicznione w książce - wywiadzie z 1999 r. pt. „Życie - śmierć - życie” autorstwa J. Karolczak i H. Pawelca. Zalicza do nich pomyłkowo podane nazwy miejscowości, w których operowali „Wybranieccy”, czy sugerowanie, że oddział pod tą nazwą w formie zwiadu konnego - istniał jeszcze przed objęciem dowództwa przez Sołtysiaka, a dowodzony był przez Pawelca. „Nie udawaj naiwniaka. Pod Radkowem (miejsce bitwy oddziału, przyp. red.) ryb nie jadłeś, a jeśli tak, to nie w obozie. Bój toczył się bez ciebie, bo rzekomo koń ci się zaparł gdzieś w głębi lasu. A z tym krzyżem żelaznym to chyba coś ci się pomieszało, krzyż zdjął Niemcowi «Modar» (…). Mógłbym ci wyliczyć wiele nieścisłości, nawet i te w Anglii…”, itd., itp. - pisze Roman Karbowiak „Dąb”. Danuta Nowak z Wrocławia, dawna „Danka”, łączniczka z oddziału podkreśla: „Nie dopuścimy do fałszowania historii naszego oddziału. Nie zrobili tego komuniści w PRL-u (…). Nie bazuj na krótkiej pamięci żyjących kolegów, jak również na tym, że wielu z nas odeszło, jak choćby «Barabasz», czy «Wierny»”.
„Dlaczego wymieniasz Radków, a milczysz o Antoniowie, gdzie rozegrała się nasza największa bitwa (…). Podajesz w wątpliwość stopień wojskowy «Barabasza», a jak jest z tobą? Wśród licznych legitymacji nie podajesz udokumentowanego awansu na podporucznika, porucznika?” - pyta Czesław A. Szulc „Czyzio”.
Reasumując, Koło Pokoleniowe „Rodzina Wybranieckich” uważa, że Henryk Pawelec ps. „Andrzej” działa z niskich pobudek, celem wywyższenia swojej roli w działalności „Wybranieckich”, tendencyjnie fałszuje historię powstania oddziału, w sprzeczności z udokumentowanymi faktami.
Środowisko akowskie oraz rodzina Sołtysiaka krytykują także nierzetelność artykułu w „TP”. - Autorka jedzie do Chmielnika, aby pisać o „Spotkaniach z Kulturą Żydowską”, ale spotyka tam niby przypadkiem Pawelca i zajmuje się głównie „Barabaszem”, planowaną tablicą, jemu dedykowaną i, co gorsze - opiera swój duży artykuł prasowy na rozmowie wyłącznie z jednym człowiekiem. Nie sięga nawet do IPN-u, powołuje się wyłącznie na Pawelca i materiał, który ukaże się dopiero jesienią br. w roczniku „Zagłada Żydów” - mówi Pelagia Barwicka, która znała osobiście „Barabasza”. Jej zdaniem, ukazany w pozytywnym świetle bohater artykułu - Pawelec, od dawna mija się z prawdą, budując swoją własną legendę, a szkalując dowódcę. Jan Dubaj ps. „Wróbel”, który nie był w oddziale, ale od lat trudni się dokumentowaniem jego historii i m.in. w grafice artystycznej upamiętnia etos Armii Krajowej, mówi: - W artykule są rzeczy wprost skandaliczne, roi się tam od sformułowań wołających o pomstę do nieba: powoływanie się na proces wytoczony „Barabaszowi” i jego ludziom w 1951 r., sugerowanie wyroków śmierci na Żydach na tle rabunkowym i rasowym, bezpośrednie wypowiedzi Pawelca, np. na pytanie o tablicę w Chmielniku: „to byłaby zbrodnia, bo to był zbrodniarz”.
Rodzina śp. M. Sołtysiaka jest oburzona artykułem w „TP”. - Po zapoznaniu się z dokumentami IPN-u zamierzamy założyć sprawę sądową z powództwa cywilnego wobec Pawelca, który na łamach „TP” rzuca oszczerstwa i szkaluje mojego stryja - zapowiada w imieniu rodziny Małgorzata Sołtysiak.
W piśmie skierowanym 5 lipca do Leszka Bukowskiego - naczelnika delegatury IPN w Kielcach, Sołtysiak pisze m.in.: „W artykule tym żołnierz z oddziału «Barabasza» p. Henryk Pawelec ps. «Andrzej» przytacza informacje, z których jakoby jednoznacznie wynika, że «Wybranieccy» byli organizacją przestępczą, mordującą niewinną ludność pochodzenia żydowskiego, kierując się antysemityzmem i chęcią zysku. Swojego nieżyjącego dowódcę, p. Henryk Pawelec nazywa zbrodniarzem, mordercą, złodziejem. Członkowie rodziny śp. Mariana Sołtysiaka oraz żyjący żołnierze AK są tym stwierdzeniem głęboko wstrząśnięci i traktują jednoznacznie jako próbę odebrania dobrego imienia nie tylko dowódcy oddziału, ale także żołnierzom podziemia niepodległościowego”.
Nikt z rodziny ani z akowców nie chce polemizować z artykułem w „TP”, obawiając się, że tak jak polemika nie ujrzałaby światła dziennego, tak zdrowy rozsądek i prawda historyczna - obronią się. Jeszcze. Bo coraz mniej tych, którzy mogą o sobie powiedzieć: „byłem, widziałem, walczyłem”, bo coraz częściej ofiary stawia się w miejsce katów, a fakty ratowania Żydów przez Polaków - najliczniejsze w świecie - zastępuje się chętnie przypadkami mordów na nich, przesuwając tym samym ciężar odpowiedzialności za Holokaust, którego dokonał wszak kto inny - Niemcy.

* * *

„Wybranieccy” dowodzeni przez „Barabasza” działali z powodzeniem m.in. w Jędrzejowie, Chmielniku, Daleszycach, Kielcach, walczyli pod Radkowem i Zaborowicami, a zwycięska bitwa pod Antoniowem, która uratowała wieś przed pacyfikacją, należy do jednych z najbardziej spektakularnych akcji „Barabasza” i jego ludzi. Uczestniczyli także w akcji „Burza”. Na początku 1943 r. oddział liczył 12 ludzi, ale pod koniec 1944 r. w jego skład wchodziło 300 dobrze uzbrojonych żołnierzy. Główna baza oddziału znajdowała się w lasach cisowskich. W 1944 r.„Wybranieccy” utworzyli 1. kompanię 1. batalionu 4. PP Leg. AK. Marian Sołtysiak został dowódcą 1. kompanii 4. P.P. Leg. AK, zaś w październiku 1944 r. - dowódcą 1. bat. 4. PP Leg. AK. i pełnił tę funkcję do końca działalności Armii Krajowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2011-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykan: papież spotkał się z ojcami, których córki zginęły w wyniku wojny w Ziemi Świętej

2024-03-27 12:01

[ TEMATY ]

Ziemia Święta

papież Franciszek

Pro Terra Sancta

PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO

Podczas dzisiejszej audiencji ogólnej Franciszek przypomniał historię Bassama Aramina i Ramiego Elhanana, Izraelczyka i Araba, których córki w wieku 10 i 13 lat zostały zabite podczas toczącej się wojny w Ziemi Świętej. Nieco więcej wiadomości na ten temat przekazał Salvatore Cernuzio z Radia Watykańskiego.

Zakon Rycerski Świętego Grobu w Jerozolimie – INSTYTUT NIEDZIELA- FUNDACJA INSTYTUT MEDIÓW zachęcają do wsparcia specjalnej zbiórka dla chrześcijan z Strefie Gazy.

CZYTAJ DALEJ

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

2024-03-27 18:21

Adobe Stock

Prokuratura postawiła w środę zarzuty pięciu osobom w związku ze sprawą wykorzystania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwości. Wśród nich jest czterech urzędników resortu sprawiedliwości i „beneficjent funduszu” ks. Michał O. W ramach Funduszu ośrodkowi „Archipelag” miała zostać przyznana dotacja na kwotę blisko 100 milionów złotych.

- Ks. Michał O. działając wspólnie w porozumieniu z tymi urzędnikami, doprowadził do wypłaty tych środków. Tutaj istotną kwestią jest to, że działali wspólnie i w porozumieniu - poinformował dziś podczas konferencji rzecznik prasowy prok. Przemysław Nowak. Zapowiedział, że będą kierowane wnioski o tymczasowy areszt wobec trzech osób, a zebrany materiał dowodowy będzie analizowany pod kątem uchylenia immunitetu politykom. Powstające na warszawskim Wilanowie centrum terapeutyczne ma na celu pomoc ofiarom przemocy.

CZYTAJ DALEJ

Papież w więzieniu dla kobiet: jego obecność przesłaniem nadziei

2024-03-28 13:22

[ TEMATY ]

Watykan

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Obchody Triduum Paschalnego Franciszek rozpocznie w tym roku w więzieniu kobiecym, gdzie będzie sprawował Mszę Wieczerzy Pańskiej. Dyrektor rzymskiej placówki podkreśla, że zarówno dla osadzonych, jak i pracowników zakładu karnego będzie to znak nadziei na przyszłość.

„Obecność Papieża w naszym zakładzie karnym oznacza wniesienie nadziei i miłosierdzia w rzeczywistość wielkiego cierpienia” - podkreśla dyrektor placówki. Nadia Fontana wskazuje, że personel dołożył wszelkich starań, aby w papieskiej liturgii uczestniczyła jak największa liczba więźniarek. „Wiele z nich wciąż nie dowierza, że Franciszek do nas przyjedzie, panuje ogromna radość i ferment przygotowań, aby liturgia była piękna” - mówi dyrektor więzienia dla kobiet.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję