Nie jest szeroko wiadome, że w Warszawie od 1993 r. działa
Muzeum Katyńskie, będące filią Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Idea utworzenia tego Muzeum możliwa była do zrealizowania dopiero
po upadku systemu komunistycznego. Powstało ono przy współudziale
Federacji Rodzin Katyńskich oraz Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa,
a także przy współpracy wojskowych służb budowlanych. Muzeum zlokalizowane
zostało w Forcie im. gen. Jana H. Dąbrowskiego na Sadybie (ul. Powsińska
13). Trafić tam łatwo - już z daleka z arterii do Wilanowa widać
ceglano-ziemną budowlę, a wokół potężne cielska dział, czołgów i
transporterów, gdyż Muzeum Katyńskie sąsiaduje z Muzeum Broni Pancernej.
Muzeum Wojska Polskiego zainteresowane było zbrodniami
sowieckimi przeciwko narodowi polskiemu od 1990 r. Zorganizawano
najpierw dwie duże wystawy: Nie tylko Katyń i Ostaszków - Miednoje,
Starobielsk - Charków - dowody zbrodni. Również upadek systemu sowieckiego
w Rosji w znacznym stopniu umożliwił badania w tym zakresie. Władze
rosyjskie ujawniły w 1992 r. wiele dokumentów archiwalnych z początków
1940 r. Przypomnijmy, że dopiero 13 kwietnia 1990 r. agencja TASS
przyznała, że odpowiedzialne za wymordowanie oficerów polskich jest
NKWD. Było to dokładnie w 50. rocznicę podania pierwszej wiadomości
przez Radio Berlin. Jednak - jak wiadomo - władze demokratycznej
nawet Rosji utrudniają szeroki dostęp do dokumentów, jak również
czynią trudności w upamiętnianiu i uświęcaniu miejsc zbrodni.
Muzeum Katyńskie od czasu swego powstania rozrasta się.
Obecnie ekspozycja stała obejmuje pięć sal. W sali pierwszej pokazano
polityczne źródła planowanej likwidacji Państwa Polskiego. Pokazano
realizatorów niemiecko-sowieckiego układu Ribbentrop-Mołotow oraz
pełny tekst tajnego załącznika, stanowiącego wyrok na istnienie Polski
i państw bałtyckich. Nienawiść Niemiec i Sowietów do Polski doprowadziła
do IV rozbioru kraju.
Pierwszymi, którzy odkryli w 1942 r. masowe groby oficerów
polskich w Katyniu, byli polscy robotnicy przymusowi zatrudnieni
przez Niemców. Robotnicy postawili w tym miejscu dwa brzozowe krzyże,
ale lękali się szerszego prowadzenia sprawy. Wystawa muzealna obejmuje
również miejsca kaźni oficerów polskich z obozów w Starobielsku i
Ostaszkowie, a hasło "Katyń" jest obejmującym to wszystko symbolem.
Ekspozycja stwarza nastrój tragizmu i dostojeństwa, ukazując,
co pozostało po zamordowanych. Nastrój ten podkreśla aranżacja plastyczna
- bezlistne brzózki, czerń plansz tekstowych - jakby postrzępione
chorągwie żałobne, złamane drzewo, głowa umęczonego Chrystusa ponad
niezliczoną ilością fotografii pomordowanych. Aranżację tę zainicjowała
Maria Irzyk. Na wystawie pokazano pierwsze niemieckie fotografie
z ekshumacji w 1943 r. W gablotach leżą m.in. klamry i sprzączki
od pasów, krzyże i odznaki pułkowe, szczątki ubiorów, dokumentów
osobistych, drobne przedmioty codziennego użytku, listy... Wszystko
jest wydobyte z grobów.
Pamiętajmy, że zbrodnia katyńska to były także wielkie
straty intelektualne - wyniszczenie części elity kraju, co szczegółowo
ukazują plansze muzealne. Przecież oprócz oficerów zawodowych wśród
pomordowanych byli oficerowie rezerwy - ludzie wykształceni, elita
intelektualna państwa, decydująca o tożsamości narodu.
W maju br. ukazać się ma obszerna monografia Muzeum Katyńskiego.
Muzeum Katyńskie czynne jest od środy do niedzieli w
godzinach 10.00-16.00.
Pomóż w rozwoju naszego portalu