Umiłowani w Chrystusie Panu!
Dla właściwego przedstawienia dziesięciolecia Kościoła katolickiego na Białorusi w latach 1991-2001 należy uświadomić, w jakim stanie był ten Kościół do 13 kwietnia 1991 r., tj. do ustanowienia archidiecezji mińsko-mohylewskiej, diecezji grodzieńskiej i wznowienia, ale w zmienionych granicach, diecezji pińskiej, a także do nominowania arcybiskupa metropolity mińsko-mohylewskiego, biskupa grodzieńskiego i administratora apostolskiego diecezji pińskiej.
Ściślej mówiąc, należy tu uwzględnić datę 28 października 1989 r., kiedy konsekrowany w Rzymie bp Tadeusz Kondrusiewicz dokonał ingresu w Grodnie jako administrator apostolski dla wszystkich katolików na Białorusi.
Otóż, 70 lat na terenach wschodnich, a 50 lat na terenach zachodnich Białorusi panowania materialistyczno-ateistycznego reżimu sowieckiego dało budzące grozę rezultaty: zniszczono ponad 80% kościołów, kapłanów, zakonnic, zamknięto wszystkie klasztory i Seminarium Duchowne. Nie dopuszczano dzieci i młodzieży do uczestniczenia w nabożeństwach, do nauki religii. Z iście szatańską zaciekłością zwalczano tych, którzy wyznawali Boga i spełniali praktyki religijno-kościelne. W duszach ludzi pozbawionych sakramentów świętych, słowa Bożego, znajomości prawd wiary i moralności, zagubionych w hasłach propagandy ateistycznej, powstawała pustka duchowa.
Pomimo tego strasznego ucisku wielu trwało w wierności Bogu i Kościołowi i, choć nieraz w ukryciu, przechowywało wiarę w Boga.
I oto, kiedy ateiści ogłaszali już swe zwycięstwo nad Bogiem i Kościołem, Opatrzność Boża ulitowała się nad prześladowanymi i nagle a niespodziewanie zaszła zbawienna zmiana. Bezbożnicy musieli zaniechać prześladowań i ogłosić przynajmniej względną wolność religijną.
Od razu rozpoczął się proces odrodzenia Kościoła na Białorusi. Przypomnijmy przynajmniej najważniejsze fakty, wydarzenia, działania, jakie miały miejsce w tym procesie.
Zaczął się napływ nowych kadr - kapłanów i zakonnic, szczególnie dzięki ogromnej pomocy ze strony Kościoła w Polsce, a także miejscowych 25 neoprezbiterów, w znacznej mierze z istniejącego już dziesięć lat Wyższego Seminarium Duchownego w Grodnie. Oto, dla ilustracji, liczby:
W październiku 1989 r. było 18 kapłanów, 9 zakonnic, w kwietniu 2001 r. - 160 kapłanów, 150 zakonnic!
Do października 1989 r. zachowało się tylko 33 czynnych kościołów i tyleż parafii. Do 2001 r. wybudowano 30 nowych kościołów i odbudowano 58 zniszczonych, a liczba parafii wzrosła do prawie 200! Odbudowana i wznowiona archikatedra w Mińsku stała się widzialnym i wymownym znakiem odradzającego się Kościoła na Białorusi.
Umocnieniem struktury Kościoła na Białorusi stało się utworzenie stałej Nuncjatury Apostolskiej w Mińsku i ustanowienie Konferencji Biskupów Katolickich Białorusi, w skład której, po erekcji jeszcze jednej diecezji - witebskiej i konsekracji 4 biskupów, wchodzą trzej biskupi diecezjalni i trzej biskupi pomocniczy.
Ważnymi czynnikami odnowy życia religijnego, a zwłaszcza wzmożenia kultu maryjnego na Białorusi stały się z woli Ojca Świętego utworzone 2 bazyliki mniejsze (Pińsk i Budsław) oraz ukoronowanie koronami papieskimi trzech cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny (Brześć, Łahiszyn i Budsław).
Wielkim, wspaniałym objawem czci Najświętszej Maryi Panny były odbyte we wszystkich parafiach Białorusi peregrynacje kopii cudownego obrazu Matki Bożej Budsławskiej i przybyłej z Portugalii figury Matki Bożej Fatimskiej oraz nawiedzenie przez wędrującą po całym świecie figurę Matki Bożej z Nazaretu archikatedry w Mińsku.
Ogromną rolę odgrywa przeprowadzony w ciągu 4 lat Synod Archidiecezji Mińsko-Mohylewskiej, Diecezji Pińskiej i Witebskiej, którego obowiązujące od 6 stycznia 2001 r. ustawy określają wewnętrzną organizację tych diecezji, wyznaczają działania służące pełniejszemu ukształtowaniu postaw chrześcijańskich, planują działalność pasterską i formy nowej ewangelizacji.
Dwa razy dokonane wizytacje kanoniczne wszystkich parafii dały możność zapoznania się ze stanem każdej parafii, jej potrzebami, udzielenia potrzebnych wskazań, a co najważniejsze - nawiązania bezpośredniego kontaktu z kapłanami i wiernymi.
Bardzo ważnym czynnikiem umacniania wiary i ożywienia życia religijnego są aktywnie działające: Instytut Katechetyczny kształcący katechetów; Komisje: katechetyczna, liturgiczna, tłumaczeń tekstów liturgicznych; i coraz bardziej rozszerzająca się prasa katolicka, kościelna, oraz formalnie już istniejące wydawnictwo "Pro Christo".
Rok Jubileuszowy 2000 w swych różnych objawach, w tym z pielgrzymkami do wyznaczonych świątyń jubileuszowych oraz z pielgrzymkami do Rzymu biskupów, kapłanów, zakonnic, młodzieży, rodzin i nauczycieli, stał się źródłem łask Bożych i uzyskanych odpustów.
A końcowym znakiem Roku Jubileuszowego był dokonany w I niedzielę Adwentu 2000 r. we wszystkich kościołach parafialnych na Białorusi Akt przeproszenia i przebaczenia.
Ogromnie znaczący jest udział Kościoła partykularnego na Białorusi w działalności i życiu religijnym Kościoła powszechnego.
Przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Białorusi jest członkiem Rady Konferencji Biskupów Europy i uczestniczy w corocznych jej obradach. Brał też udział w dwu Zgromadzeniach Specjalnego Synodu Biskupów Europy. Ponadto dość często reprezentuje Kościół na Białorusi w wielu kongresach, konferencjach i sympozjach w różnych krajach Europy, Ameryki i Afryki. W 1997 r. biskupi Białorusi przybyli do Watykanu z wizytą ad limina Apostolorum - "do progów Apostołów" i złożyli Stolicy Apostolskiej sprawozdanie ze stanu i działalności Kościoła partykularnego na Białorusi za pierwsze 5 lat po utworzeniu jego nowej struktury.
O obecności Kościoła na Białorusi na forum międzynarodowym świadczą też liczne zagraniczne pielgrzymki: grupka kapłanów nawiedziła Rzym i Lourdes; 16 kapłanów było w Fatimie, gdzie przed figurą Matki Bożej Fatimskiej dokonano zawierzenia Kościoła na Białorusi; liczna grupa wiernych udała się do Białegostoku, by spotkać się z goszczącym tam Papieżem; ok. 1000 wiernych nawiedziło Wrocław dla uczestniczenia w 46. Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym i dla spotkania z Papieżem; ok.800 wiernych udało się do Rzymu na 20. rocznicę Pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II, w czasie której na specjalnej audiencji w Auli Pawła VI Ksiądz Kardynał w imieniu biskupów, kapłanów i wiernych zaprosił Papieża do nawiedzenia Kościoła na Białorusi.
Reasumując fakty, wydarzenia i osiągnięcia w minionym okresie 10-lecia odnowy Kościoła na Białorusi, trzeba stwierdzić, że Kościół ten wiele uczynił, by zaleczyć moralne rany, jakie mu zadał system sowiecki; stara się coraz lepiej stosować w życiu wskazania Ewangelii, dokładniej przestrzegać poleceń Stolicy Apostolskiej i realizować uchwały Soboru Watykańskiego II, a przede wszystkim gorliwiej wypełniać przykazania miłości Boga i bliźniego.
Pozycja Kościoła na Białorusi na tyle się podniosła, że zdobył on autorytet, poważanie i szacunek nie tylko wśród ludzi wierzących, ale nawet wśród tych, którzy 10 lat temu starali się go całkowicie zniszczyć.
Również w kręgach Zachodu odradzający się Kościół na Białorusi zyskał podziw i uznanie i dzisiaj zajmuje w Kościele powszechnym należne mu miejsce, na równi z innymi Kościołami.
Za wszystkie osiągnięcia w odrodzeniu Kościoła na Białorusi Bogu niech będą ogromne dzięki!

Mińsk - Pińsk, 13 kwietnia 2001 r.