Nasze pątnicze drogi przywiodły nas do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Jeszcze nie ochłonęliśmy po wizycie w Fatimie - w Portugalii, a już przygotowujemy się duchowo na spotkanie ze św. Jakubem Większym. Im bliżej naszego celu podróży, tym częściej zauważamy pątników wyposażonych w charakterystyczne atrybuty - kostur z muszlą i bukłakiem na wodę. Jak nakazywała tradycja pielgrzymiego szlaku do grobu św. Jakuba, szczodrzy gospodarze mijanych przez pielgrzymów domostw napełniali niesione przez nich muszle małży strawą. Dziś muszle te, zwane muszlami św. Jakuba, rzadko spełniają rolę "zastawy", ale są nieodłącznym ekwipunkiem każdego, kto udaje się w pieszą pielgrzymkę do Santiago, i ulubioną pamiątką z wizyty w tym mieście. Wygodnie rozparci w autokarze, obserwujemy, jak piesi pątnicy pokonują ostatnie kilometry. Mimo przejmującego skwaru, nie ustają w drodze, na ich twarzach maluje się jednak zmęczenie. Wkrótce spotkamy się wszyscy przy grobie św. Jakuba.
Nareszcie jest - Santiago de Compostela, hiszpańskie galijskie miasto wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO, gwiezdne pole (łac. campus stellae) - wzgórze wskazane pustelnikowi przez gwiazdy. To tu w 813 r. odnaleziono ciało św. Jakuba Apostoła, zwanego Większym, a na jego grobie wybudowano przepiękną bazylikę. Stajemy zachwyceni przed XVIII-wieczną fasadą Obradoiro, najpiękniejszym dziełem hiszpańskiego baroku. Za nią kryje się pierwotny romański fronton, arcydzieło sztuki średniowiecznej - Portico de Gloria - Portyk Chwały, ukończony w 1188 r. pod nadzorem Maestro Matea. Przestępując progi świątyni, pielgrzymi składali tu dziękczynienie, potem ich kroki kierowały się do ołtarza głównego. Podążamy śladem wielowiekowej tradycji. Kiedy stajemy przed Capilla Mayor ze złoconym głównym ołtarzem, nasze wzruszenie jest bezmierne. Przed nami XIII-wieczna figura św. Jakuba, przedstawionego w postawie siedzącej, z nieodłącznym kijem pielgrzymim w dłoni i płaszczem na ramionach. W drugiej dłoni Świętego widnieje kawałek papieru z napisem: Hic est corpus divi Iacobi Apostoli et Hispaniarum Patroni - "Tu znajduje się święte ciało Jakuba Apostoła i Patrona Hiszpanii". Jak każe zwyczaj, wspinamy się po kilku stopniach do figury, by ucałować płaszcz św. Jakuba i objąć jego ramiona, przedstawiając mu swe prośby. Kiedyś pielgrzymi nakładali również kapelusz na głowę św. Jakuba, dziś nikt już tego nie czyni. Kolejne kroki kierujemy schodami na dół, do niewielkiej kaplicy pod ołtarzem, gdzie w sarkofagu mieszczą się doczesne szczątki Świętego. Zanim porwie nas prąd pielgrzymów, przyklękamy na krótką chwilę modlitwy. Mało kto zdąży zauważyć przechowywany w srebrnej kolumience, koło kraty, kij pielgrzymi św. Jakuba. Trzeba zrobić miejsce innym, w katedrze nie brak jednak kaplic i miejsc, gdzie w ciszy zatrzymać się można na modlitwie. Wnętrze świątyni kryje jeszcze jedną osobliwość. Przy specjalnych okazjach u centralnej kopuły zawieszana jest na linie srebrna, 54-kilogramowa kadzielnica, zwana Botafumeiro, wprawiana w ruch przez ośmiu mężczyzn. Ci, którym dane było tu być przed paroma laty, wspominają Mszę św., którą nasi księża sprawowali pod przewodnictwem ówczesnego arcybiskupa Santiago, dziś prymasa Hiszpanii. Mogliśmy wówczas podziwiać kołyszącą się pod sklepieniami transeptu kadzielnicę nie tylko rozsiewającą woń kadzideł, ale też rozsypującą ze swego wnętrza iskry. Z wypiekami na twarzy opowiadaliśmy o tym przeżyciu tym z nas, których do Santiago drogi przywiodły po raz pierwszy.
Tak, wielki zachwyt wzbudziła w nas katedra św. Jakuba, miejsce święte, pełne historii i majestatu. Do grobu Apostoła w Santiago de Compostela już w średniowieczu prowadził szlak, zwany Drogą Świętego Jakuba. "Europa zrodziła się w pielgrzymce, a chrześcijaństwo jest jej językiem ojczystym" - pisał J. W. Goethe. Wyjeżdżając z Santiago, czujemy tę prawdę bardzo mocno. Powtarzamy słowa Goethego, dedykując je z pielgrzymiego szlaku twórcom Unii Europejskiej.