Ps 148, 1-6 - z Jutrzni na niedzielę III tygodnia

1. Psalm 148, którym przed chwilą wychwalaliśmy Boga, stanowi prawdziwą "pieśń stworzenia", swego rodzaju Te Deum Starego Testamentu, kosmiczne Alleluja, które obejmuje wszystko i wszystkich w uwielbieniu Boga.
U współczesnego egzegety czytamy na ten temat następujące słowa: "Psalmista, wzywając po imieniu, porządkuje wszystkie byty na niebie: ciała niebieskie wyznaczające czas i gwiazdy; z jednej strony drzewa owocowe, z drugiej strony cedry; na jednym poziomie gady, na drugim - ptaki; z jednej strony książęta, z drugiej - narody; w dwóch szeregach, jakby podając sobie ręce, chłopcy i dziewczęta. Bóg ustanowił te byty, wyznaczając im miejsce i funkcję, a nad nimi ustanawiając człowieka, który je przyjmuje, nadając im nazwy w swoim języku, i - przygotowane w ten sposób - prowadzi do liturgicznego wielbienia. Człowiek jest ´pasterzem bytu´ lub ´liturgiem stworzenia´" ( L. Alonso Schoakel, Trenta Psalmi: poesia e preghiera, Bolonia 1982, s. 499). Przyłączmy się do tego powszechnego chóru, rozbrzmiewającego w niebieskich przestworzach i mającego za świątynię cały kosmos. Poddajmy się temu porywowi uwielbienia, które wszystkie stworzenia zanoszą swemu Stwórcy.
2. Niebo jest pełne śpiewaków gwiezdnego wszechświata - znajdujemy tam: zastępy aniołów, Słońce i Księżyc, gwiazdy świecące, " nieba najwyższe" (por. Ps 148, 4), czyli przestrzeń gwiezdną, najwyższe wody, które człowiek Biblii wyobraża sobie jako przechowywane w zbiornikach przed wylaniem się w postaci deszczu na ziemię.
Alleluja, czyli wezwanie do "uwielbienia Boga", rozbrzmiewa przynajmniej osiem razy, a jego ostatecznym celem jest porządek i harmonia bytów niebieskich: "(...) nadał im prawo, które nie przeminie" ( Ps 148, 6).
Następnie spoglądamy ku horyzontowi ziemskiemu, gdzie rozpoczyna się procesja śpiewaków, co najmniej dwudziestu dwóch, czyli jest to swego rodzaju alfabet uwielbienia rozsiany po naszej planecie. Oto potwory morskie i otchłanie, symbole chaosu wodnego, na którym osadzona jest ziemia (por. Ps 24 [23], 2), według koncepcji kosmologicznej starożytnych Semitów.
Ojciec Kościoła - św. Bazyli zauważa: "Nawet otchłań nie została uznana za niegodną psalmisty, który ją przyjął do ogólnego chóru stworzenia, co więcej, swoim językiem dopełnia ona harmonijnie hymn Stwórcy" (por. Homiliae in hexaemeron, III, 9: PG 29, 75).
3. Procesja stworzeń odbywa sie w gorącej atmosferze: ogień, grad, śnieg, mgła i huragan, traktowany jako szybki wysłannik Boga (por. Ps 148, 8).
Następnie podążają góry i wzgórza - uważane przez lud za stworzenia starsze od ziemi (por. Ps 148, 9a). Królestwo roślin jest przedstawione przez drzewa owocowe i cedry (por. Ps 148, 9b) . Świat zwierzęcy natomiast reprezentują dzikie zwierzęta i bydło wszelakie, "to, co się roi na ziemi, i ptactwo skrzydlate" (por. Ps 148, 10).
Wreszcie jest człowiek, który przewodniczy pochodowi stworzenia. Widzimy go we wszystkich okresach życia i w różnych godnościach: dzieci, młodzież, starcy, książęta, królowie i narody (por. Ps 148, 11-12).
4. Sięgnijmy teraz do słów św. Jana Chryzostoma, w których zawarte jest całościowe spojrzenie na ten olbrzymi chór. Posługuje się on słowami, które odsyłają również do Pieśni trzech młodzieńców w rozpalonym piecu, którą rozważaliśmy w poprzedniej katechezie. Wielki Ojciec Kościoła i patriarcha Konstantynopola twierdzi: "Ze względu na prawość ducha, święci, którzy przystępują do składania dziękczynienia Bogu, wzywają wielu do uczestnictwa w Jego chwale, zachęcając ich do przyłączenia się do tej pięknej liturgii. Uczynili to również owi trzej młodzieńcy, którzy wezwali całe stworzenie do wielbienia Pana i dziękczynienia za otrzymane dobrodziejstwa, i do śpiewania hymnów na cześć Boga (por. Dn 3). To samo czyni ten Psalm, przywołując obie części świata, niebiańską i ziemską, zmysłową i rozumową. Tak postąpił
również prorok Izajasz, gdy mówił: ´Zabrzmijcie weselem, niebiosa! Raduj się, ziemio! (...) Albowiem Pan pocieszył swój lud, zlitował się nad jego biednymi´ (Iz 49, 13). I znowu Psałterz wyraża się w sposób następujący: ´Gdy Izrael wychodził z Egiptu, dom Jakuba - od ludu obcego. (...) Góry skakały jak barany, pagórki - niby jagnięta´ ( Ps 114 [113], 1. 4). W innym miejscu Izajasz mówi: ´Niebiosa, wysączcie z góry sprawiedliwość i niech obłoki z deszczem ją wyleją!´ (Iz 45, 8). Wreszcie święci zeszli się zewsząd, aby wielbić Pana, włączając wszystkich we wspólny hymn" (Expositio in psalmum CXLVIII: PG 55, 484-485).
5. Do tego wielkiego chóru również my zostaliśmy zaproszeni, stając się wyraźnym głosem każdego stworzenia i wielbiąc Boga w dwóch podstawowych wymiarach Jego tajemnicy. Z jednej strony winniśmy wysławiać Jego nadprzyrodzoną wielkość, "bo tylko Jego imię jest wzniosłe, majestat Jego góruje nad ziemią i niebem", jak powiada nasz Psalm ( Ps 148, 13). Z drugiej strony uznajemy Jego łaskawą dobroć, ponieważ Bóg jest bliski swoim stworzeniom i przychodzi specjalnie z pomocą swojemu ludowi: to On "pomnaża moc swojego ludu (...), który Mu jest bliski" (por. Ps 148, 14), jak mówi Psalmista. W obliczu wszechmogącego miłosiernego Stwórcy podejmujemy więc wezwanie św. Augustyna do wielbienia i wysławiania Boga oraz do czczenia Go w Jego dziełach: "Gdy obserwujesz te stworzenia i nimi się radujesz, odnosisz je do Stwórcy wszystkich rzeczy będących owocem Jego zamysłu i poznajesz Jego niewidzialne przymioty, wówczas wznosi się Jego uwielbienie na niebie i ziemi. ( ...) Jeżeli stworzenia są piękne, o ileż piękniejszy musi być ich Stwórca?" (Esposizioni sui Salmi, IV, Rzym 1977, s. 887-889).

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE