Inauguracja

Spotkanie kongresowe zainaugurowała 18 lipca Msza św. w Kaplicy Cudownego Obrazu na Jasnej Górze, sprawowana przez metropolitę częstochowskiego - abp. Stanisława Nowaka wraz z duchownymi z kapłańskich instytutów świeckich. Następnie w auli WSD w Częstochowie przewodnicząca Światowej Konferencji Instytutów Świeckich - prof. Dora Castenetto z Włoch uroczyście powitała zgromadzonych. Uczestnicy Kongresu wysłuchali przesłania Ojca Świętego Jana Pawła II, skierowanego na tę okazję, oraz listów i telegramów od innych dostojników Kościoła, m.in. od prymasa Polski - kard. Józefa Glempa i przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Kultury - kard. Paula Pouparda.

Propozycje dla młodych

Tematami dyskusji w grupach były wykłady plenarne ekspertów, tłumaczone na sześć języków. Pierwszy z nich, będący podsumowaniem interesujących badań socjologicznych, psychologicznych i duchowych na temat współczesnej młodzieży, zawartych w dokumencie roboczym (Instrumentum laboris), zaprezentowały: Mariella Malaspina z Włoch, Ewa Kusz z Polski oraz Cristina Ventura z Meksyku. W oparciu o wyniki analiz, prelegentki dokonały charakterystyki młodego pokolenia, podkreślając takie jego cechy, jak: wrażliwość, gotowość do podjęcia służby dla drugiego człowieka, otwartość na relacje z Bogiem, ale jednocześnie niedojrzałość emocjonalna i społeczna, brak przygotowania do życia, trudności z wiernością, systematycznością i wytrwałością. Zwróciły też uwagę na oczekiwania młodzieży wobec instytutów świeckich (potrzeba bliskich, ciepłych relacji i akceptacji oraz autentyzmu życia i wiary, odrzucenie niespójności i powierzchowności). Zauważono, iż młodzi, rozczarowani współczesnym życiem, stwarzają sobie „wiarę indywidualną”. Dlatego tak ważne jest zaoferowanie im innych opcji życiowych, pozwalających żyć duchowością na co dzień (rola laikatu).

Dyskusja okrągłego stołu

W kolejnym dniu Kongresu przeprowadzono dyskusję na temat praktykowania ślubów w swoich środowiskach zawodowych. Dyskusji przewodniczył ks. prof. Franco Appi z Włoch. Uczestnicy złożyli świadectwa, przybliżając własną drogę wstąpienia do instytutu świeckiego. Próbowali też odpowiedzieć na pytanie, jak dawać świadectwo w specyficznym kontekście kulturowym i społecznym. Zdaniem Sivii Curiel z Meksyku, niezwykle ważne w tej kwestii jest budowanie kultury religijnej i nauczanie katechezy. Z kolei przedstawiciel z Indii - Savio Maxwell Pinto poruszył problem promowania sprawiedliwości społecznej, podkreślając, że jako członek instytutu życia konsekrowanego ma siłę, aby zachować dystans do pewnych spraw i prowadzić życie zgodne z zasadami Ewangelii. Obrady podsumowano wnioskiem, iż aby porozumieć się z dzisiejszą młodzieżą, konieczne jest świadectwo życia oraz wspólna rozmowa i modlitwa.

Aktualność powołania

O tym, jak członkowie instytutów świeckich mają łączyć ewangeliczne przesłanie z codziennością życia, mówił podczas następnego dnia obrad ks. Piotr Walkiewicz - asystent Krajowej Konferencji Instytutów Świeckich. Stwierdził on m.in., że świadectwem życia oddawanego Bogu jest odniesienie wszystkiego do Boga, które ujawnia się m.in. przez troskę o osobistą świętość. Ks. Walkiewicz podkreślił także, że świeccy konsekrowani winni realizować swoje zamierzenia przez radykalizm ewangeliczny, dzięki któremu wolność jest przeżywana inaczej niż jako ślepe uleganie żądzom i łatwym wyborom. Zdaniem prelegenta, „ten typ religijności nie tylko nie odrywa od rzeczywistości, ale jest w niej mocno zakorzeniony, gdyż bazuje na konkretnej ludzkiej historii i stara się ją kształtować”.

Spotkania Okołokongresowe

Podczas trwania Kongresu 180 przedstawicieli z 28 polskich instytutów świeckich, goszczących w Zgromadzeniu Sióstr Szarytek w Częstochowie, miało okazję nie tylko analizować wystąpienia zagranicznych gości, ale także wziąć udział we wspólnych modlitwach i nabożeństwach. „Nadrzędnym celem naszego spotkania jest omodlenie Kongresu - wyznała koordynator Anna Łyko. - Z kolei nasze prace w grupach służą odniesieniu się do wysłuchanych referatów. Chcemy doświadczyć tego, co na temat instytutów świeckich mówi grono międzynarodowe, i skonfrontować te opinie z naszymi doświadczeniami i spostrzeżeniami”.
Uczestnicy Kongresu wzięli udział w koncercie Zespołu „Śląsk”, zorganizowanym w częstochowskiej Filharmonii, a także zwiedzili obóz koncentracyjny w Auschwitz oraz Kraków.
Natomiast 20 lipca uczestniczyli w szczególnym nabożeństwie światła na Jasnej Górze, podczas którego dokonano uroczystego Aktu Zawierzenia instytutów świeckich na całym świecie Matce Bożej Jasnogórskiej.

Komunikacja radości i nadziei

Podsumowaniem kilkudniowych obrad było wystąpienie ks. Yves’a Gérarda z Rady Wykonawczej CMIS. Zwracając uwagę na przejawy dekulturyzacji ludzkości, wysunął on tezę, że obecnie możemy mówić o zjawisku totalitaryzmu, w którym człowiek jest przedmiotem manipulacji. Prelegent zaznaczył, że komunikacja z ludźmi młodymi ma być przekazem radości i nadziei, dlatego świeccy konsekrowani powinni poznawać ich świat i przemawiać zrozumiałym dla nich językiem, który wyrazi jednak pierwotną intencję założycieli instytutów.
Spotkanie kongresowe zakończyły wnioski przewodniczącej Dory Castenetto, która stwierdziła m.in., że świeccy konsekrowani powinni przyjąć nowe wyzwania, wynikające z poczucia odpowiedzialności za młodych ludzi. Do tego wątku nawiązał również w homilii abp Franc Rodé - prefekt watykańskiej Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, apelując, iż instytuty świeckie winny stać się modelem nowej, impulsywnej relacji z młodymi ludźmi.
Msza św. pod przewodnictwem abp. Rodé była ostatnim akcentem Kongresu. Podobnie jak w dniach poprzednich, sprawowano ją po łacinie oraz w językach kongresowych.
Zwieńczeniem Kongresu było zebranie plenarne przełożonych generalnych instytutów, mające na celu wyłonienie nowej Rady Wykonawczej CMIS. Wzięło w nim udział 11 Polek.

Instytuty świeckie powstały 50 lat temu. Zrzeszają one osoby, które żyją według rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, potwierdzonych ślubami, przy zachowaniu świeckiego charakteru życia. Ich członkowie (jak pisze Ojciec Święty Jan Paweł II w adhortacji Vita consecrata) przez syntezę świeckości i konsekracji przepajają społeczeństwo nowymi energiami Królestwa Chrystusowego, dążąc do przemiany świata od wewnątrz. Pełnią zatem swoje apostolstwo „w świecie i za pomocą środków tego świata”.

* * *

Światowa Konferencja Instytutów Świeckich (CMIS) koordynuje współpracę 184 instytutów świeckich na całym świecie - łącznie ok. 40 tys. osób. Członkami 12-osobowej Rady Wykonawczej CMIS są generalni odpowiedzialni instytutów, wybierani co 4 lata. Najwięcej wspólnot działa w Europie (w tym 67 we Włoszech, 25 we Francji, 20 w Hiszpanii), a także w obu Amerykach - 22, w Azji - 6 oraz w Afryce - 4. W Polsce jest zrzeszonych ponad 10 tys. świeckich konsekrowanych w 34 instytutach, różniących się od siebie zasadami i duchowością.
Międzynarodowe spotkania kongresowe, organizowane przez CMIS, odbywają się co 4 lata. Pierwsze z nich miało miejsce w 1970 r. Z wyjątkiem 1996 r., kiedy Kongres zorganizowano w Brazylii, wszystkie odbywały się w Rzymie. Celem tych spotkań jest refleksja nad tożsamością i misją członków instytutów świeckich w Kościele i na świecie.