Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego (UKP PM) wielokrotnie opowiadał się za zachowaniem integralności terytorialnej kraju oraz stanowczo potępia próby oderwania od Ukrainy jej terytoriów. Przypomniał o tym kierownik administracji tego Kościoła, metropolita boryspolski i browarski Antoni (Pananycz) w wywiadzie dla ukraińskiej agencji prasowej „ UNIAN-religie” z 9 kwietnia.
„Kościół nasz wielokrotnie oświadczał, że opowiada się za integralnością terytorialną kraju. I dziś jednoznacznie potępiamy próby oderwania od Ukrainy jej obszarów i włączenia ich w skład innych państw” – powiedział hierarcha. Dodał, że w tym kontekście zamieszki w Charkowie, Doniecku i Ługańsku „bardzo mocno nas niepokoją”. „Modlimy się, aby naszym mężom stanu nie zabrakło mądrości w celu zapobieżenia temu zagrożeniu bez użycia siły wojskowej” – zapewnił.
Pytany o wpływ Kościoła na wiernych, metropolita wyjaśnił, że jest to sprawa przede wszystkim księży parafialnych, z którymi stykają się zwykli ludzie, chodzący do swych świątyń. „Wzywamy naszych kapłanów, aby byli patriotami swej ojczyzny i aby nie dopuszczali do nastrojów separatystycznych wśród świeckich” – oświadczył rozmówca agencji. Zaznaczył, że dotyczy to także wiernych na wschodzie kraju [gdzie są najsilniejsze tendencje odśrodkowe i prorosyjskie – KAI].
Parafie UKP PM na Krymie, mimo formalnego przyłączenia go do Rosji, pozostają nadal w strukturach tego Kościoła, a kierownictwo eparchii (diecezji), znajdujących się na półwyspie, nie wyrażało pragnienia wyjścia z dotychczasowej jurysdykcji – stwierdził metropolita. Zwrócił uwagę, że również Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego nie podejmował żadnych decyzji o zmianie statusu tych diecezji. „Niemniej jednak sytuacja jest dzisiaj wyjątkowo złożona i na razie nie wiemy, jak będzie urządzone życie kościelne na Krymie” – dodał władyka Antoni.
Przy okazji oznajmił, że jego Kościół dzieli się obecnie na ok. 13 tys. parafii, a liczba ta wzrasta średnio o ok. 500 co roku. Według hierarchy, nie jest prawdą, jakoby większość parafii znajdowała się na wschodzie i południu kraju, gdyż najwięcej ich jest w obwodach winnickim i chmielnickim, a więc w środkowej części, na prawym brzegu Dniepru – po ponad 900 w każdym obwodzie. Na wschodzie i południu najwięcej parafii istnieje w obwodach: donieckim – ok. 750 oraz dniepropietrowskim i odeskim – po ok. 600 w każdym. Najmniej tych jednostek kościelnych istnieje w części zachodniej, niemniej w obwodach lwowskim, tarnopolskim i iwanofrankowskim UKP PM ma łącznie ok. 250 parafii.
„Tak więc parafie naszego Kościoła rozmieszczone są stosunkowo równomiernie w całym kraju i jesteśmy chyba jedynym wyznaniem na Ukrainie, które w sposób znaczący jest reprezentowane w praktyce we wszystkich obwodach” – dodał kierownik administracji UKP PM.
Omówił ponadto perspektywy zjednoczenia jego Kościoła z Patriarchatem Kijowskim i udzielenia prawosławiu ukraińskiemu autokefalii. Zaprzeczył, jakoby Moskwa wywierała wpływ na wewnętrzną politykę UKP PM oraz odniósł się do pojawiających się doniesień nt. ewentualnego wykluczenia z Kościoła b. prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza. Wyjaśnił m.in., w jakich okolicznościach stosuje się tego rodzaju ostateczne kary kościelne i dodał, że „Kościół nie może kierować się” przy podejmowaniu decyzji w tych sprawach „nienawiścią ani pragnieniem zemsty”.
