Zakładowa organizacja związkowa NSZZ „Solidarność” w Zakładach Elektro-Maszynowych EDA w Poniatowej powstała we wrześniu 1980 r. Rok później liczyła ok. 4000 członków (na ok. 4500 ogółem zatrudnionych). Stan wojenny z 13 grudnia 1981 r. przerwał oficjalną działalność zakładowej „Solidarności”. - Przez pierwsze lata nielegalnej działalności, w miejscowej drewnianej kaplicy (kościół był trakcie budowy) były odprawiane Msze św. 13. dnia każdego miesiąca. W 1982 i 1983 r. wychodziła w niewielkim nakładzie konspiracyjna gazetka „Nasz Głos”. Ponadto, nielegalna komisja „Solidarności” zorganizowała i nadała sześć audycji „Radia Solidarność”. Zorganizowano także 15 pielgrzymek do grobu księdza Jerzego Popiełuszki oraz 5 pielgrzymek do Częstochowy w ramach ogólnopolskich Spotkań Ludzi Pracy na Jasnej Górze - tak wspomina Aleksander Sola, wówczas przewodniczący Tymczasowej Komisji Zakładowej i podziemnego Oddziału „Solidarność” Poniatowa - Opole Lubelskie.

Sztandar organizacji związkowej NSZZ „Solidarność” ZEM EDA został poświęcony w jednej z hal fabrycznych EDY 14 stycznia 1990 r. podczas uroczystej Mszy św., koncelebrowanej pod przewodnictwem ówczesnego biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka. Wcześniej ksiądz biskup poświęcił przed biurowcem zakładowym metalowy krzyż, wykonany i postawiony przez członków Solidarności w hołdzie tysiącom pomordowanym w czasie okupacji niemieckiej na terenie i w okolicy zakładów. Należy przypomnieć, że ich początek sięga lat 1937-1939, kiedy w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego na obszarze ówczesnego Leśnictwa Poniatowa powstała filia nr 2 warszawskich Zakładów Tele- i Radiotechnicznych. Równocześnie w ramach osiedla przyfabrycznego zaczęto budować budynki mieszkalne dla pracowników. W okresie II wojny światowej, w latach 1941-1944, na terenie tych zakładów Niemcy urządzili obóz pracy, najpierw dla jeńców - żołnierzy Armii Czerwonej (prawie 23 tys. ofiar), a po jego likwidacji w 1942 r., obóz dla osób narodowości żydowskiej (ok. 15 tys. ofiar), w tym m.in. przywiezionych z getta warszawskiego. Z kolei od końca lipca 1944 r. gospodarzem terenu było radzieckie NKWD i polskie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, pod nadzorem których przez pewien czas funkcjonowała tu filia więzienia na Zamku Lubelskim i związanego z nim obozem na Majdanku, gdzie przetrzymywano m.in. żołnierzy Armii Krajowej i członków podziemia niepodległościowego.

Po przemianach społeczno-politycznych w 1989 r., EDA będąca wówczas w drugiej setce 500 największych zakładów pracy w Polsce, tak jak większość polskich przedsiębiorstw, popadła w niespotykane wcześniej problemy finansowe. Pomimo różnych tzw. programów naprawczych, w 2002 r. przemysł elektromaszynowy w Poniatowej ostatecznie upadł, a tym samym przestała istnieć zakładowa organizacja związkowa NSZZ Solidarność. 19 października 2002 r., po zakończeniu kolejnej pielgrzymki do grobu ks. Jerzego Popiełuszki przy kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu, kilka delegacji z nieistniejących już zakładów pracy postanowiło w tej świątyni pozostawić swoje sztandary związkowe. Uznano wówczas, że to dla nich najgodniejsze miejsce. Podobnie uczyniono ze sztandarem organizacji zakładowej „Solidarność” EDY, który wraz z innymi był później przez jakiś czas eksponowany w pobliżu ołtarza „u Naszego księdza Jerzego”.

Przez ponad 20 lat o „Solidarności” w EDZIE i jej sztandarze w Poniatowej nigdy publicznie nie wspominano. Być może powodem tego był fakt, że w tym okresie władze samorządowe w mieście, gminie i powiecie sprawowały ugrupowania polityczne raczej nie sprzyjające idei i duchowi „Solidarności”. Punktem przełomowym stała się oddolna inicjatywa zorganizowania w miejscowym Centrum Kultury 13 stycznia 2023 r., spotkanie okolicznościowe „Poniatowa - czas Solidarności”, połączone z wyświetleniem filmu dokumentalnego upamiętniającego historyczne wydarzenia z 14 stycznia 1990 r. Jego publiczna premiera stała się nie tylko podstawą do wielu rozmów i wymiany wspomnień. Stwierdzenie podsumowujące to spotkanie: „Nie ma zakładów EDA, nie ma sztandaru Solidarności, ale Solidarność żyje w nas i żyć będzie”, znalazło niebawem potwierdzenie w rzeczywistości. Głównym pretekstem dalszych działań była informacja, że zdeponowane wcześniej sztandary solidarnościowe, w tym także EDY, nie są już w żaden sposób wyeksponowane, zarówno w żoliborskim kościele, jak też i w Muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki. 8 maja br. sztandar organizacji związkowej NSZZ Solidarność w nieistniejących już Zakładach EDA powrócił do Poniatowej. 3 dni później, z inicjatywy i na prośbę miejscowego proboszcza, ks. dr. Piotra Petryka, władze kościelne archidiecezji warszawskiej zadecydowały o przyznaniu poniatowskiej parafii pw. Ducha Świętego relikwii bł. ks. Jerzego Popiełuszki. - Wobec tego faktu, uzgodniliśmy z księdzem proboszczem, że uroczystości ich wprowadzenia do kościoła w Poniatowej odbędą się w tym samym terminie, co wcześniej zaplanowane wprowadzenie sztandaru „Solidarności”, tj. w poniedziałek 29 maja 2023 r., czyli w święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła. Dla nas, byłych członków Solidarności, sztandar nasz miał i nadal ma szczególne znaczenie. Jest przede wszystkim mobilizacją ludzi do określonego działania. Symbolizuje kontekst pracy, czyli upodmiotowienie ludzi pracy, a zwłaszcza robotników, bo to oni zdecydowali, że nastąpiły przemiany społeczno-gospodarcze - powiedział Zbigniew Jędruszewski, pierwszy przewodniczący komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w ZEM EDA w latach 1980-1981. - Są to relikwie pierwszego stopnia: fragment kości przedramienia ks. Jerzego. W naszym kościele mamy już dwa jego wizerunki: obraz oraz witraż. Postanowiliśmy upamiętnić tę jego obecność pośród nas w znaku relikwii, by ten czytelny, materialny znak mówił o jego obecności, a przede wszystkim o jego nauczaniu. Relikwie będą umieszczone w kaplicy razem z obrazem - powiedział proboszcz ks. Piotr Petryk.

Oprócz byłych działaczy i członków zakładowej organizacji związkowej NSZZ „Solidarność” EDY, na uroczystości przybyli także byli jej pracownicy oraz społeczność lokalna z przedstawicielami władz samorządowych miasta i gminy Poniatowa oraz powiatu opolskiego. Obecne były też poczty sztandarowe „Solidarności” oraz innych stowarzyszeń kombatanckich i patriotycznych z Lublina, Łęcznej, Świdnika, Zamościa i Poniatowej, a także poczet sztandarowy z lubelskiego Liceum im. Królowej Jadwigi. Mszę św. celebrował senior ks. Józef Brzozowski wraz z ks. Zbigniewem Kuzią, diecezjalnym duszpasterzem ludzi pracy. W jej trakcie modlono się m.in. w intencji ojczyzny, ludzi „Solidarności” oraz rychłej kanonizacji ks. Jerzego Popiełuszki i kard. Stefana Wyszyńskiego. Ponadto, dawni działacze związkowi ufundowali i przekazali w darze ołtarza medalion portretowy bł. ks. Jerzego Popiełuszki, autorstwa lubelskiego artysty rzeźbiarza Kazimierza Stasza. Jest to trwały i widoczny znak wdzięczności dla proboszcza parafii za podjętą inicjatywę sprowadzenia relikwii i podziękowania za jej bardzo szybką realizację.

Na zakończenie uroczystości odśpiewano pieśń „Ślubujemy, Księże Jerzy” z okresu pielgrzymowania do grobu ks. Jerzego Popiełuszki z refrenem: Ślubujemy, Księże Jerzy, Ślubujemy na Twój grób: Twój testament wypełnimy, Dopomoże nam w tym Bóg!