Mirosław Glazik
Edycja włocławska 14/2003
Jan Paweł II już wiele razy zadziwiał nie tylko swoich rodaków, ale bez mała cały świat. Od czasu do czasu wśród informacji agencji prasowych pojawiała się notatka, zawierająca przypuszczenie, że Ojciec
Święty nadal zajmuje się twórczością literacką. Zastanawialiśmy się wówczas, czy pośród rozlicznych obowiązków w Watykanie i w trakcie wielu pielgrzymek można znaleźć czas na uprawianie literatury. Mimo
zapowiedzi ukazanie się najnowszej książki jest i niespodzianką, i kolejnym wspaniałym Papieskim darem, który powinniśmy przyjąć z wdzięcznością.
Tryptyk rzymski. Medytacje Jana Pawła II może stać się ważnym wydarzeniem duchowym w życiu wielu ludzi. Właśnie w czasie Wielkiego Postu poemat trafił do rąk czytelników. Świat bardzo potrzebuje medytacji,
gdyż wydarzenia ostatnich miesięcy prowadzą ludzkość na skraj przepaści. III wojna światowa, niejako na naszych oczach, staje się faktem.
Prezentacja poematu odbyła się w Krakowie 6 marca br. "Dziękujemy za ten dar, który w Krakowie otrzymuje świat" - powiedział kard. Franciszek Macharski o Tryptyku rzymskim Jana Pawła II. Oblegany
przez dziennikarzy Czesław Miłosz stwierdził, że wielką otuchą napawa go fakt, że - wobec ogromu tworzonych na świecie wierszy - jeden utwór spotyka się z tak kolosalnym zainteresowaniem. "Ten poemat
to wielka pochwała sztuki i poezji" - mówił laureat literackiej Nagrody Nobla. Określił on Tryptyk jako "medytacje nad biegiem historii, nad całą historią ludzkości". Pytany o walory literackie dzieła,
Miłosz powiedział: "Wydaje mi się, że znaczenie utworu polega na tym, że następuje tu takie skoncentrowanie uwagi na treści, że po prostu nie myśli się o formie. Sądzę, że jest to cecha prawdziwej poezji".
Dzieło ozdobiły reprodukcje dzieł Michała Anioła. Tekst poprzedza słowo kard. F. Macharskiego, zaś autorem posłowia jest pisarz, poeta i publicysta Marek Skwarnicki. Zamieszczono też faksymile rękopisu
trzech fragmentów utworu. Książkę opublikowało Archidiecezjalne Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Poemat składa się z trzech części. Pierwsza zatytułowana jest "Strumień". W drugiej, "Medytacje nad Księgą Rodzaju na progu Kaplicy Sykstyńskiej", autor nawiązuje do fresków Michała Anioła. Treść
trzeciej części utworu: "Wzgórze w krainie Moria" - jest poetycką relacją o historii Abrahama ofiarującego swojego syna Izaaka.
Pierwsza część jest zamyśleniem nad pięknem. Porywa nas rytmem wiersza doskonale zorganizowanego. Jesteśmy oczarowani cudowną kaskadą słów, opiewających piękno widzialnego świata, potem autor prowadzi
nas w głąb tego, co niewidzialne. Dotykamy tajemnicy bytu, za pomocą słowa próbujemy zbliżyć się do Boga i do zagadki prapoczątku. Tryptyk to w pewnym sensie kontynuacja wątków zawartych w młodzieńczych
dziełach Karola Wojtyły. Są też w poemacie słowa: "po mojej śmierci". One sprawiają, że niezwykłych przeżyć związanych z lekturą tekstu nie można ograniczyć do chłodnej kategorii podmiotu lirycznego,
zaczerpniętej z teorii literatury, a wręcz każą odbiorcy myśleć o obecności autora nie tylko w tekście, ale w naszym polskim życiu. Środkowa część Tryptyku jest oparta na kontemplacji fresków Michała
Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej. Warto przypomnieć, ze Kaplica Sykstyńska odegrała wyjątkową rolę w życiu Papieża. We wrześniu 1978 r. Kolegium Kardynalskie wybrało Polaka na Stolicę Piotrową. Pamiętając
o tym wydarzeniu, poeta dodaje:
... i tak będzie znowu, gdy zajdzie potrzeba...
Być może poemat jest poetyckim pogłębieniem przemówienia Papieża z 8 kwietnia, kiedy nastąpiło odsłonięcie głównej ściany Kaplicy.
Niemal w tym samym czasie, gdy kard. F. Macharski przedstawiał dzieło literackie Jana Pawła II w krakowskim Pałacu Arcybiskupim, jego prezentacja odbyła się również w biurze prasowym Stolicy Apostolskiej.
Dziennikarze otrzymali włoski przekład, przygotowany przez wydawnictwo "Libreria Editrice Vaticana". Ma ono wyłączne prawa na całym świecie - z wyjątkiem Polski - do wszystkich utworów literackich Karola
Wojtyły. Watykańskiej prezentacji dokonał kard. Joseph Ratzinger, prefekt Kongregacji Nauki Wiary. Rzymie przygotowywane są przekłady na inne języki. Prezentacja książki stała się także ważnym wydarzeniem
kulturalnym.
